Batı gri sincabı sayfasının kaynağını görüntüle

{{Takso memeli|ad=Batı gri sincabı|resim=WesternGraySquirrel1.jpg|statü=LC|takım=[[Kemiriciler|Rodentia]] <br /><small>(Kemiriciler)</small>|familya=[[Sincap|Sciuridae]] <br /><small>(Sincapgiller)</small>|cins=[[Sciurus]]|tür=S. griseus|ikili_ad_yazar=[[George Ord|Ord]], 1818|sinonimler=* ''S. g. griseus''<ref name="Thorington">{{kitap kaynağı|soyadı1=Thorington|ad1=R.W. Jr.|soyadı2=Hoffmann|ad2=R.S.|yıl=2005|kısım=Family Sciuridae|sayfalar=754-818|editör1-soyadı=Wilson|editör1-ad=D.E.|editör2-soyadı=Reeder|editör2-ad=D.M|url=http://www.bucknell.edu/msw3|bölümurl=https://www.departments.bucknell.edu/biology/resources/msw3/browse.asp?id=12400001|başlık=Mammal Species of the World: a taxonomic and geographic reference|seri=3rd|yayıncı=The Johns Hopkins University Press|isbn=978-0-8018-8221-0|oclc=26158608|erişim-tarihi=2 Ekim 2024|arşivurl=https://web.archive.org/web/20130620141013/http://www.bucknell.edu/msw3/|arşivtarihi=20 Haziran 2013|ölüurl=hayır}}</ref>
* ''S. g. anthonyi''
* ''S. g. nigripes''|harita=Western_gray_squirrel_habitat_map.png|harita_bilgi=Batı gri sincabının yayılma alanı|ikili_ad=Sciurus griseus|statü_ref=<ref name=iucn>{{cite iucn |author1=Lacher, T. |author2=Timm, R. |author3=Álvarez-Castañeda, S.T. |year=2016 |title=''Sciurus griseus'' |errata=2017 |page=e.T20011A115154716 |doi=10.2305/IUCN.UK.2016-3.RLTS.T20011A22247710.en |access-date=10 Mart 2022}}</ref>|kategori=}}

'''Batı gri sincabı''' ('''Sciurus griseus'''), [[Amerika Birleşik Devletleri]] ve [[Meksika]]'nın batı kıyısı boyunca bulunan bir [[ağaç sincabı]]dır. Bu tür bazı yerlerde '''gümüş-gri sincap''', '''Kaliforniya gri sincabı''', '''Oregon gri sincabı''', '''Kolombiya gri sincabı''' ve '''sancak kuyruğu''' olarak da bilinir. Üç coğrafi alt türü vardır: ''Sciurus griseus griseus'' (orta [[Washington (eyalet)|Washington]]'dan orta [[Kaliforniya]]'daki batı [[Sierra Nevada (Amerika Birleşik Devletleri)|Sierra Nevada]]'ya kadar); ''S. g. nigripes'' ([[San Francisco Körfezi]]nin güneyinden [[San Luis Obispo County]], [[Kaliforniya]]'ya kadar); ve ''S. g. anthonyi'' ([[San Luis Obispo]]'dan kuzey [[Baja California]]'ya kadar).

Bazı bölgelerde batı gri sincabı, diğer sincap türleriyle rekabet ve nüfusları üzerindeki diğer baskılar nedeniyle yaşam alanlarını kaybetmiş veya yerel olarak yok olmuştur.

== Açıklama ==
Batı gri sincabı ilk olarak 1818 yılında [[George Ord]] tarafından [[Lewis ve Clark Keşifleri|Lewis ve Clark]]'ın [[Wasco County]], [[Oregon]]'daki [[The Dalles, Oregon|The Dalles]]'te aldığı notlara dayanarak tanımlanmıştır.

Sciurus griseus [[Sierra Nevada (Amerika Birleşik Devletleri)|Sierra Nevada]] ve Orta [[Kaliforniya]]'daki en büyük ağaç sincabıdır. Plantigrade, iki falankslı pentadaktil ayaklara sahiptir.<ref name="ReferenceA">{{Dergi kaynağı|soyadı1=Carraway|ad1=Leslie N.|soyadı2=Verts|ad2=B. J.|tarih=2 Aralık 1994|başlık=Sciurus griseus|dergi=Mammalian Species|sayı=474|sayfalar=1-7|doi=10.2307/3504097|issn=0076-3519|jstor=3504097|s2cid=253911325 }}</ref> [[Boz sincap]] (S. carolinensis) veya [[Tilki sincabı]] (S. niger) (doğal menziline sokulmuştur) ile karşılaştırıldığında, bu sincaplar utangaçtır ve genellikle bir ağaca koşar ve rahatsız edildiğinde boğuk bir cıvıltı sesi çıkarır. Ağırlıkları yaklaşık 0,35 ila 1 kilogram (0,77 ila 2,20&nbsp;lb) ve uzunlukları (kuyruk dâhil) 43 ila 61 santimetre (17 ila 24 inç) arasında değişir. [[Amerika Birleşik Devletleri]]'nin batı kıyılarındaki en büyük yerli ağaç sincabıdır. Batı gri sincapları karşı gölgeleme olarak bilinen bir renklenme biçimi sergiler. Sırt kürkü gümüşi tunç grisidir ve alt tarafı saf beyazdır; kuyrukta siyah benekler olabilir. Kulaklar büyüktür ancak püskülsüzdür. Kışın kulakların arka kısmı kırmızımsı kahverengiye döner. Kuyruk uzun ve tipik olarak çok gürdür. Genellikle “S” şeklinde yukarı doğru kıvrık durur.

Ağaç sincapları ilkbaharda baştan kuyruğa ve sonbaharda sağrıdan başa tam bir deri değiştirme geçirir. Kuyruk kılları sadece ilkbaharda değiştirilir. Yuva yapan anneler kuyruk kıllarını doğum yuvalarını kaplamak için kullanır. Batı gri sincapları [[çilek]], [[fındık]], çeşitli [[tohum]]lar ve küçük kuşların yumurtalarını yerler. ''Sciurus griseus'' için diş formülü şöyledir: <math>\frac{1.0.2.3}{1.0.1.3}</math> x 2 = 22<ref>{{Dergi kaynağı|soyadı=Bryant|ad=Monroe D.|tarih=1945|başlık=Phylogeny of Nearctic Sciuridae|jstor=2421337|dergi=The American Midland Naturalist|cilt=33|sayı=2|sayfalar=257-390|doi=10.2307/2421337}}</ref>

== Üreme ==
Batı gri sincapları 10 ila 11 aylıkken cinsel olgunluğa ulaşır ve yaklaşık bir yaşında üremeye başlar.<ref>{{Web kaynağı | başlık = Western Gray Squirrel | url = http://www.swartzentrover.com/cotor/Photos/Hiking/squirrels/WesternGraySquirrel.htm | website = www.swartzentrover.com | arşivurl = https://web.archive.org/web/20120715232144/http://www.swartzentrover.com/cotor/Photos/Hiking/squirrels/WesternGraySquirrel.htm | arşivtarihi = 15 Temmuz 2012}}</ref> Aralık ayından Haziran ayına kadar uzun bir süre boyunca çiftleşirler. Yavrular yaklaşık 44 günlük gebelik döneminden sonra doğar. Yavrular Mart ile Ağustos ortası arasında yuvadan çıkar. Yavru büyüklükleri bir ila beş yavru arasında değişir ve diğer sincaplara göre daha uzun süre yuvada kalırlar. Yavruların gelişimi nispeten yavaştır ve altı ay ya da daha uzun bir süre yuvadan çıkmazlar; bu da daha hızlı yavrulayan diğer sincaplarla rekabette türün bir başka dezavantajıdır. Genç gri sincapların yetişkinliğe kadar dolgunluğa ulaşmayacak olan kıvrık kuyrukları vardır. Bu, yaş ve olgunluğun iyi bir göstergesidir. Anne sincaplar genellikle aşırı çalışmış, çürük ve hırpalanmış meme uçlarıyla birlikte stresli bir görünüme sahiptir. Çiftleşen sincaplar çok fiziksel olabilir ve birbirlerini ısırıp yaralayabilirler. Dişiler oldukça bölgeci olabilir ve diğerlerini kovalar ve kendi aralarında oldukça şiddetli tartışmalar yaşarlar.

== Davranış ve diyet ==
Batı gri sincapları [[orman]] sakinleridir. Yerde geçirdikleri zaman yiyecek aramakla geçer, ancak ağaçtan ağaca mesafeler kat etmeyi tercih ederler. Kesinlikle [[Gündüzcül|gündüzleri]] yaşarlar ve başta [[çam]] tohumu ve [[Palamut (yemiş)|meşe palamudu]] olmak üzere [[tohum]] ve kabuklu yemişlerle beslenirler, ancak [[çilek]], [[Mantarlar|mantar]] ve [[böcek]] de yerler. [[Çam fıstığı]] ve [[Palamut (yemiş)|meşe palamudu]] kritik besinler olarak kabul edilir çünkü yağ oranı çok yüksektir ve vücut yağının gelişimini artırmaya yardımcı olan [[karbonhidrat]] oranı orta derecede yüksektir. Çoğunlukla ağaçlarda ve yerde beslenirler. Genellikle sabahları ve öğleden sonra geç saatlerde [[Palamut (yemiş)|meşe palamudu]], [[çam fıstığı]], yeni ağaç [[tomurcuk]]ları ve [[meyve]]ler için yem ararlar. Kışa hazırlık olarak [[Kozalak|çam kozalağı]] ve diğer birçok yemişle beslenirler.

Tetikte olduklarında kuyruklarını bolca açarak kendilerini koruyan bir şemsiye etkisi yaratırlar ve muhtemelen tepelerindeki yırtıcılardan korunmalarını sağlarlar. Bol miktarda yiyecek olduğunda çok sayıda yiyecek zulası yapan dağınık istifçilerdir ve böylece yiyecek ağaçlarının tohum dağılımına katkıda bulunurlar. Nispeten iyi koku alma yetenekleri gösterse de, bazı yiyecek zulaları asla geri alınmaz ve ilkbaharda fide hâline gelir. [[Kış uykusu]]na yatmasalar da kış boyunca daha az aktif olurlar. Birçok av hayvanı gibi, güvenliklerini belirlemek için diğer sincaplardan veya kuşlardan gelen işitsel uyarılara bağlıdırlar. Bir alarm çağrısı iletildiğinde, orada bulunanlar buna katılır ve ağaçlar cıvıldayan sincapların kakofonisine dönüşür. Batı gri sincapları [[şahin]]ler, [[kartal]]lar, [[vaşak]]lar, [[puma]]lar, [[çakal]]lar, [[rakun]]lar, [[kedi]]ler, [[köpek]]ler ve [[insan]]lar için avdır.

== Habitat ve barınma ==
[[Dosya:SQUIRREL, WESTERN GRAY (scurius griseus) (8-21-09) santa margarita lake, slo co, ca -01 (3843297381).jpg|küçükresim|[[Kozalak|Çam kozalağından]] çam [[tohum]]u yiyen bir batı gri sincabı]]
Yuvalarına "dreys" adı verilir ve ağaçlarda uzun ot telleriyle sarılmış sopa ve yapraklardan yapılmış olarak görülebilir. Batı gri sincabı tarafından yapılan iki tür çubuk yuva vardır: Birincisi kışın kullanmak, doğum yapmak ve yavruları büyütmek için büyük, yuvarlak, üstü kapalı bir barınak yuvadır. İkincisi ise daha doğru bir tabirle “uyku platformu”, mevsimlik ya da geçici kullanım için bir üs. Her iki tür de sopa ve dallarla inşa edilir ve yaprak, yosun, liken ve rendelenmiş ağaç kabuğu ile kaplanır. Doğum yuvası kuyruk kılı ile kaplanabilir. Yuva 43 ila 91&nbsp;cm (17 ila 36 inç) boyutlarında ve 46&nbsp;cm'ye (18 inç) kadar olabilir ve genellikle ağacın en üst üçte birlik kısmında bulunur. Genç ya da gezgin sincaplar da hava koşulları elverdiğinde orman tabanından yüksek bir ağaç dalı üzerinde dengeli bir şekilde yaylanarak “kaba uyku” uyurlar. Bu tutum aynı zamanda sıcak havalarda serinlemek için de benimsenir ve [[rakun]]larda da görülen bir davranıştır.

Batı gri sincabı ağaçta yaşayan bir türdür ve ağaçta seyahat edebilmek için yeterli ağaç örtüsüne ihtiyaç duyar. Karmaşık yuvalarını inşa etmek için ağaçlık alanlarda ikamet eder. [[Kaliforniya]]'da yüksek ve alçak rakımlarda yaşar. Hem [[ceviz]] ağaçlarında hem de kara meşe ağaçlarında yaşam alanı bulur. 2.000 metreye kadar yüksekliklerde bulunabilir.

Batı gri sincabının, [[kızıl kuyruklu şahin]]ler (Buteo jamaicensis), [[Bubo virginianus|büyük boynuzlu baykuşlar]] (Bubo virginianus), [[kartal]]lar (Accipitridae), [[vaşak]]lar (Lynx rufus), [[çakal]]lar (Canis latrans), [[puma]]lar (Puma concolor), [[Kedi|evcil kediler]] (Felis catus) ve [[Köpek|evcil köpekler]] (Canis familiaris) gibi birçok yırtıcısı vardır. Ancak avlanma sincabın nüfus yoğunluğunu kontrol etmemektedir.<ref name="ReferenceA"/>

== Habitat kaybı ve rekabet ==
[[Washington (eyalet)|Washington]]'da batı gri sincabı 1993 yılında tehdit altındaki türler listesine alınmış ve Kasım 2023'te tehlike altında olarak yeniden sınıflandırılmıştır.<ref>{{Web kaynağı | erişimtarihi = 25 Aralık 2023 | yazar = Li Cohen | tarih = 20 Kasım 2023 | başlık = Western gray squirrels are now considered endangered in Washington state: "Seriously threatened with extinction" | url = https://www.cbsnews.com/news/western-gray-squirrels-are-now-considered-endangered-species-in-washington/ | website = CBS News | arşivengelli = evet}}</ref> Batı gri sincabının popülasyonları geçmişteki azalmalardan kurtulamamıştır. [[Habitat yok olması|Habitat kaybı]], yol ölümleri ve hastalık tehdidi altındadırlar. Habitat, [[kentleşme]], yıkıcı [[Orman yangını|orman yangınları]] ve yangın bastırma ve aşırı otlatma nedeniyle bozulan orman alanları nedeniyle kaybolmuş ve [[Cytisus scoparius|sarıçalı süpürgesinin]] istilasına izin vermiştir. Akarların neden olduğu bir hastalık olan [[uyuz]], batı gri sincabı popülasyonlarında salgın hâle gelir ve önemli bir ölüm kaynağıdır. [[Boz sincap]]lar, [[Tilki sincabı|tilki sincapları]], [[Kaliforniya yer sincabı|Kaliforniya yer sincapları]] ve [[yabani hindi]]ler gibi diğer türler genişlemekte ve batı gri sincabı ile rekabet etmektedir.<ref>{{Web kaynağı | url = https://wdfw.wa.gov/conservation/gray_squirrel/ | başlık = Western Gray Squirrels | yazar = <!--Not stated--> | tarih = 12 Haziran 2017 | website = WDFW Conservation | yayıncı = Washington Department of Fish and Wildlife | erişimtarihi = 27 Eylül 2018 | arşivengelli = evet }}{{Ölü bağlantı|date=Kasım 2024 }}</ref>

[[Kaliforniya]]'nın bazı bölgelerinde nesli tükenmiş olarak listelenen batı gri sincabı, güney Kaliforniya'da genellikle sadece dağlarda ve çevresindeki dağ eteklerinde bulunur. Yerel rehabilitasyon uzmanları, [[Tilki sincabı|tilki sincaplarının]] 20. yüzyıl boyunca [[Los Angeles]]'ın [[Kentsel alan|kentsel]] bölgelerinde serbest bırakıldığını anlatmaktadır. Tilki sincapları (Sciurus niger) Los Angeles bölgesine yaklaşık 1904 yılında getirilmiştir. Sepulveda ve Wilshire Bulvarları üzerindeki [[Sawtelle Gaziler Evi]]nde ikamet eden İç Savaş ve [[İspanya-Amerika Savaşı]] gazileri, Mississippi Vadisini (muhtemelen [[Tennessee]]) çevreleyen bölgelerdeki evlerinden buraya evcil hayvan olarak tilki sincapları getirmiştir. Tilki sincaplarının Los Angeles bölgesine başka girişleri daha yakın zamanlarda gerçekleşmiş olabilir, ancak ayrıntılı kayıtlar mevcut değildir. Bu agresif kuzenler, daha münzevi olan batı gri sincaplarını rekabetin çok güçlü olmadığı dağlara geri sürmüştür. Bu yerli olmayan türlerin girişi, [[Güney Kaliforniya]] bölgesindeki en büyük tehdit olarak görünmektedir.

== Ayrıca bakınız ==

* [[Tilki sincabı]]
* [[Boz sincap]]
* [[Kaliforniya yer sincabı]]
{{Commons kategori|Sciurus griseus}}
== Kaynakça ==
{{Vikitür|Sciurus griseus}}
{{kaynakça}}
* {{Web kaynağı | yazar = Crane, Sara | başlık = Sciurus griseus | url = http://animaldiversity.ummz.umich.edu/site/accounts/information/Sciurus_griseus.html | yayıncı = Animal Diversity Web | yıl = 2002 | erişimtarihi = 3 Şubat 2008 | arşivengelli = evet}}
* Hogan, C.Michael. [http://www.globaltwitcher.com/artspec_information.asp?thingid=31934 Sciurus griseus (Western gray squirrel)] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20160304220220/http://www.globaltwitcher.com/artspec_information.asp?thingid=31934 |tarih=4 Mart 2016 }}. GlobalTwitcher. N. Stromberg (ed.).
* {{dergi kaynağı |yazar1=Linders, Mary J. |yazar2=Stinson, Derek W | başlık=Washington State Recovery Plan for the Western Gray Squirrel | versiyon=Draft | yayıncı=Washington Department of Fish and Wildlife Program | url=http://wdfw.wa.gov/wlm/diversty/soc/recovery/wgraysquirrel/wgraysquirrel_draft_recovery.pdf | tarih=May 2006 | erişim-tarihi=3 Şubat 2008 |arşiv-url = https://web.archive.org/web/20071031085100/http://wdfw.wa.gov/wlm/diversty/soc/recovery/wgraysquirrel/wgraysquirrel_draft_recovery.pdf <!-- Bot retrieved archive --> |arşiv-tarihi = 31 Ekim 2007}}
* {{ITIS |id=180176 |taxon=Sciurus griseus |access-date=23 Mart 2006}}
* {{Web kaynağı | yazar = Washington Department of Fish and Wildlife | başlık = Western Grey Squirrel | url = http://wdfw.wa.gov/conservation/gray_squirrel/ | yayıncı = Washington Department of Fish and Wildlife | yıl = 2014 | erişimtarihi = 10 Kasım 2014 | arşivengelli = evet}}

== Dış bağlantılar ==
* [http://www.epa.gov/fedrgstr/EPA-SPECIES/2003/June/Day-10/e14354.htm Türün doğal tarihinin kapsamlı bir incelemesini içeren, yerel olarak tehlike altında olma durumuna ilişkin bir araştırma raporu]
* [http://www.mnh.si.edu/mna/image_info.cfm?species_id=303 Smithsonian Batı Gri Sincabı makalesi]

{{Otorite kontrolü}}

[[Kategori:Sciurus]]
[[Kategori:Kaliforniya faunası]]
[[Kategori:Kuzey Amerika'daki asgari endişe altındaki türler]]