Edmund Landau sayfasının kaynağını görüntüle

{{Bilim insanı bilgi kutusu
| ad                  = Edmund Landau
| resim               = Edmund Landau.jpg
| resim_boyutu        = 200pik
| doğum_adı           = Edmund Georg Hermann Landau
| doğum_tarihi        = {{Doğum tarihi|1877|2|14|df=y}}
| doğum_yeri          = [[Berlin]], [[Alman İmparatorluğu|German Reich]]
| ölüm_tarihi         = {{Ölüm tarihi ve yaşı|1938|2|19|1877|2|1|df=y}}
| ölüm_yeri           = [[Berlin]], [[Alman İmparatorluğu|Almanya]]
| yattığı_yer         = Weißensee Mezarlığı (Sec.K3, 8a fila 8a tomba)
| yattığı_yerin_koordinatları ={{Koordinat|52|32|41.492|N|13|27|26.327|E|type:landmark|display=inline}}
| vatandaşlık         = [[Almanya]]
| milliyet            = [[Almanlar|Alman]]
| dalı                = [[Matematik]], [[Sayılar teorisi|Sayı teorisi]], [[Karmaşık analiz]]
| çalıştığı_yer       = {{Yalın liste|
*[[Göttingen Üniversitesi]] (1909–1934)
*[[Berlin Üniversitesi|Berlin Humboldt Üniversitesi]] (1899–1909)
*[[Kudüs İbrani Üniversitesi]] (1927–1928)}}
| eğitim              = [[Berlin Üniversitesi|Berlin Humboldt Üniversitesi]], [[Französisches Gymnasium Berlin]]
| alma_mater          = [[Frederick William Üniversitesi]]
| tez_başlığı         = Neuer Beweis der Gleichung <math>\scriptstyle\sum\limits_{k=1}^\infty\frac{\mu(k)}{k}\,=\,0</math>
| tez_url             = https://archive.org/details/neuerbeweisderg00landgoog/page/n5
| tez_yılı            = 1899
| doktora_danışmanı   = [[Ferdinand Georg Frobenius|Georg Frobenius]] (1. danışman)<br>[[Lazarus Fuchs]] (2. danışman)
| doktora_öğrencileri = <small>[[Grete Hermann]] (1926), [[Wilhelm Dörate]] (1927), [[Werner Weber]] (1929), [[Hans Heilbronn]] (1931), [[Adolf Hammerstein]] (1919), [[Werner Wolfgang Rogosinski]]&nbsp;(1922), [[Carl Ludwig Siegel]]&nbsp;(1920), [[Alexander Ostrowski]] (1920), [[Paul Bernays]]&nbsp;(1912), [[Harald Bohr]]&nbsp;(1910), [[Detlef Cauer]] (1914), [[Ljubomir Chakaloff]] (1925), [[Gustav Doetsch]] (1920), [[Carlos Grandjot]] (1922), [[Heinrich Grell]] (1926), [[Dunham Jackson]] (1911), [[Vojtěch Jarník]]&nbsp;(1921), [[Erich Kamke]]&nbsp;(1921), [[Aubrey J. Kempner]] (1912), [[Brian Kuttner]] (1934), [[Jacob Levitzki]] (1929), [[Werner Schmeidler]] (1917), [[Arnold Walfisz]]&nbsp;(1922), [[Friedrich Wilhelm Wiener]] (1911), [[Henry Blumberg]], [[Brian Kuttner]], [[Heinrich Stenzel]], [[Werner Siegbert Baer]], [[Ludwig Neder]], [[Egon Lindwart]], [[Jeremias Grossmann]], [[Paul Sengenhorst]], [[Wilhelm Dörate]], [[Friedrich Mittelsten-Scheid]], [[Johannes G. A. Arndt]], [[Bruno Lucke]], [[Hans Thunsdorff]], [[Lubomir Chakalov]]</small>
| tanınma_nedeni      = {{Yalın liste|
*[[Landau asal ideal teoremi]]
*[[Landau sabiti]]
*[[Landau fonksiyonu]]
*[[Landau problemleri]]
*[[Landau–Kolmogorov eşitsizliği]]
*[[Landau–Ramanujan sabiti]]
*[[Büyük O gösterimi]]}}
}}

'''Edmund Georg Hermann Landau''' (14 Şubat 1877, [[Berlin]] - 19 Şubat 1938, Berlin) [[Sayılar teorisi|sayı teorisi]] ve [[karmaşık analiz]] alanlarında çalışan [[Almanya|Alman]] [[matematikçi]].

== Hayatı ==
Edmund Landau, Berlin'de [[Yahudiler|Yahudi]] bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası bir jinekolog olan [[Leopold Landau]] ve annesi Johanna Jacoby'di. Landau, [[Berlin Humboldt Üniversitesi|Berlin Üniversitesi]]'nde matematik okudu, 1899'da doktorasını ve 1901'de [[habilitasyon]]unu (Alman üniversitelerinde öğretmenlik için gerekli olan doktora sonrası yeterlilik) aldı. Doktora tezi 14 sayfa uzunluğundaydı.

1895'te satranç turnuvalarını puanlama üzerine yazdığı makale, [[özvektör merkeziliği]]nin ilk kullanımıdır.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Zur relativen Wertbemessung der Turnierresultate|yazarlar=Endmund Landau|sayı=11|sayfalar=366-369|çalışma=Deutsches Wochenschach|yıl=1895|doi=10.1007/978-1-4615-4819-5_23}}
</ref><ref>{{Web kaynağı | url = https://petterhol.me/2019/04/15/firsts-in-network-science/ | başlık = Firsts in network science | erişimtarihi = 17 Nisan 2019 | tarih = 15 Nisan 2019 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20190416034639/https://petterhol.me/2019/04/15/firsts-in-network-science/ | arşivtarihi = 16 Nisan 2019}}</ref>

Landau, 1899'dan 1909'a kadar Berlin Üniversitesi'nde dersler verdi ve ardından [[Göttingen Üniversitesi]]'nde bir kürsünün başkanlığını yaptı. 1905'te Nobel ödüllü biyolog [[Paul Ehrlich]]'in kızı Marianne Ehrlich ile evlendi.

[[Uluslararası Matematikçiler Kongreleri Genel Kurulu ve Davetli Konuşmacılar Listesi|1912 Uluslararası Matematikçiler Kongresi]]'nde Landau, sayı teorisindeki asal sayılar hakkında mevcut matematiksel yöntemleri kullanmakta özellikle zor olduğunu söylediği dört problemi listeledi. Bu problemler bugüne kadar çözümsüz kaldılar ve şimdi [[Landau problemleri]] olarak biliniyorlar.

1920'lerde Landau, [[Kudüs]]'ün yeni ortaya çıkan [[Kudüs İbrani Üniversitesi|İbrani Üniversitesi]]'nde Matematik Enstitüsü'nün kurulmasında etkili oldu. Nihayetinde Kudüs'e yerleşmek niyetiyle kendi kendine [[İbranice]] öğrendi, üniversitenin çığır açan törenleri sırasında 2 Nisan 1925'te İbranice olarak ''Temel sayılar teorisinde'' ''çözülmüş ve çözülmemiş problemler (Solved and unsolved problems in elementary number theory)'' başlıklı bir ders verdi. Üniversite rektörü [[Judah Leon Magnes|Judah Magnes]] ile üniversitede bir pozisyon ve Matematik Enstitüsünü barındıracak bina hakkında görüştü.

Landau ve ailesi 1927'de [[Filistin Mandası]]'na göç etti ve İbrani Üniversitesi'nde ders vermeye başladı. Aile, o zamanlar Kudüs'te bulunan ilkel yaşam standartlarına uyum sağlamakta güçlük çekti. Ayrıca, Landau, Magnes ile [[Haim Weizmann|Chaim Weizmann]] ve [[Albert Einstein]] arasındaki Üniversiteyi kontrol etme mücadelesinde bir piyon oldu. Magnes, Landau'nun Üniversite Rektörü olarak atanmasını önerdi, ancak Einstein ve Weizmann [[Selig Brodetsky]]'yi destekledi. Landau, anlaşmazlıktan tiksindi ve Göttingen'e dönmeye karar verdi. 1933'te [[Adolf Hitler'in iktidara yükselişi|Machtergreifung]]'dan sonra Nazi rejimi tarafından zorla çıkarılıncaya kadar orada kaldı. Daha sonra sadece Almanya dışında ders verdi. 1934'te Berlin'e taşındı ve 1938'in başlarında doğal nedenlerden öldü.

1903'te Landau, [[asal sayı teoremi]] hakkında bilinenden çok daha basit bir kanıt sunmuş ve daha sonra ''Handbuch der Lehre von der Verteilung der Primzahlen'' ("''Handbuch''")'de [[analitik sayı teorisi]]nin ilk sistematik işleyişini sunmuştur.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=http://www.ams.org/journals/bull/1914-20-07/S0002-9904-1914-02502-9/|başlık=Review: Handbuch der Lehre von der Verteilung der Primzahlen|yazarlar=Gronwall, T. H.|sayı=7|sayfalar=368-376|çalışma=Bull. Amer. Math. Soc.|yıl=1914|cilt=20|doi=10.1090/s0002-9904-1914-02502-9|erişimtarihi=12 Aralık 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20190809185340/https://www.ams.org/journals/bull/1914-20-07/S0002-9904-1914-02502-9/|arşivtarihi=9 Ağustos 2019|ölüurl=hayır}}</ref> Ayrıca [[karmaşık analiz]]e önemli katkılarda bulundu.

[[Godfrey Harold Hardy|G. H. Hardy]], matematiğe Landau kadar hiç kimsenin tutkuyla bağlı olmadığını yazdı.<ref>G. H. Hardy & H. Heilbronn, (1938), ''Edmund Landau'', Journal of the London Mathematical Society, Vol.1-13, Issue 4, ss. 302-310, https://doi.org/10.1112/jlms/s1-13.4.302</ref>

== Çevrilmiş eserleri ==

* ''Analizin Temelleri (Foundations of Analysis)'', Chelsea Pub Co.{{ISBN|0-8218-2693-X}}.
* ''Diferansiyel ve İntegral Hesap (Differential and Integral Calculus)'', [[American Mathematical Society|Amerikan Matematik Derneği]].{{ISBN|0-8218-2830-4}}.
* ''Temel Sayı Teorisi (Elementary Number Theory)'', Amerikan Matematik Derneği.{{ISBN|0-8218-2004-4}}.

== Ayrıca bakınız ==

* [[Landau fonksiyonu]]
* [[Landau asal ideal teoremi]]
* [[Landau problemleri]]
* [[Büyük O gösterimi|Landau sembolü (Büyük O gösterimi)]]
* [[Landau-Kolmogorov eşitsizliği]]
* [[Landau-Ramanujan sabiti]]
* [[Dirichlet eta işlevi#.CE.B6.28s.29 .3D .CE.B7.28s.29.2F0 ile Landau problemi ve çözümleri|Dirichlet eta fonksiyonu hakkında Landau problemi]]

== Kaynakça ==
{{Kaynakça}}

== Konuyla ilgili yayınlar ==
* {{Akademik dergi kaynağı |soyadı=Hardy |ad=G. H. |yazarbağı=Godfrey Harold Hardy |yazar2=H. Heilbronn |yazarbağı2=Hans Heilbronn |yıl=1938 |başlık=Edmund Landau |dergi=Journal of the London Mathematical Society |cilt=13 |sayfalar=302-310|url=http://www.numbertheory.org/obituaries/LMS/landau/index.html |erişimtarihi=11 Haziran 2009 |doi=10.1112/jlms/s1-13.4.302 |sayı=4 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20110611213503/http://www.numbertheory.org/obituaries/LMS/landau/index.html |arşivtarihi=11 Haziran 2011 |ölüurl=hayır }} (Ölüm ilanı ve bilimsel çalışma ile kitapların incelemesi.)

== Dış bağlantılar ==
{{Vikisöz}}
* {{MacTutor Biography|id=Landau}}
* {{MathGenealogy |id=7862}}
* {{kitap kaynağı|arşivurl=https://web.archive.org/web/20060414195120/http://www.pupress.princeton.edu/books/maor/|url=http://www.pupress.princeton.edu/books/maor/|başlık= Edmund Landau: The Master Rigorist|yazar=[[Eli Maor]]|başlık=Trigonometric Delights|sayfa=192|yayıncı=Princeton University Press|isbn=0-691-09541-8|arşivtarihi=14 Nisan 2006}}
* {{kaynak|url=https://arxiv.org/PS_cache/arxiv/pdf/0803/0803.3787v2.pdf|alıntı=Translation of his doctoral thesis|başlık=Neuer Beweis der Gleichung <math>\scriptstyle\sum\limits_{k=1}^\infty\frac{\mu(k)}{k}\,=\,0</math>|yer=Berlin|özgünyıl=1899|yazar=Edmund Landau|çevirmen=Michael J. Coons|çeviribaşlık=New Proof of the Equation <math>\scriptstyle\sum\limits_{k=1}^\infty\frac{\mu(k)}{k}\,=\,0</math>|yıl=2007|ay=Eylül}}

{{Otorite kontrolü}}

[[Kategori:1938 yılında ölenler]]
[[Kategori:1877 doğumlular]]
[[Kategori:Almanya Yahudileri]]
[[Kategori:Sayı teorisyenleri]]
[[Kategori:Göttingen Üniversitesi öğretim üyeleri]]
[[Kategori:20. yüzyıl Alman matematikçileri]]
[[Kategori:Alman matematikçiler]]
[[Kategori:Alman bilim insanları]]