Germanyum sayfasının kaynağını görüntüle

{{Element|
Element_adı=Germanyum|
Kimyasal_simge=Ge|
Atom_numarası=32|
Kimyasal_seri=Metaloidler|
Grup=14|
Periyot=4|
Blok=p|
Görünüş=Gümüş grisi|
Atom_ağırlığı=72.59|
Elektron_dizilimi=&#91;[[argon|Ar]]&#93; 3d<sup>10</sup> 4s<sup>2</sup> 4p<sup>2</sup>|
Elektronlar=2, 8, 18, 4|
Maddenin_hali=Katı|
Yoğunluk=5.323|
Sıvı_yoğunluğu=5.60 |
Ergime_noktası_K=1211.40|
Ergime_noktası_C=938.25|
Ergime_noktası_F=1720.85|
Kaynama_noktası_K=3106|
Kaynama_noktası_C=2833|
Kaynama_noktası_F=5131|
Ergime_ısısı=36.94|
Buharlaşma_ısısı=334|
Isı_kapasitesi=23.222|
Kristal_yapısı=Elmas yapı|
Yükseltgenme_seviyeleri=|
Elektronegatifliği=|
İyonlaşma_enerjisi= 762 | 1537.5 | 3302.1|
Atom_yarıçapı= [[1 E-10 m|125]]|
Atom_yarıçapı_hes=125|
Kovalent_yarıçapı=[[1 E-10 m|122]]|
Van_der_Waals_yarıçapı=|
Elektrik_direnci=|
Isıl_iletkenlik=60.2|
Isıl_genleşme=6.0|
Ses_hızı=5400|
Ses_hızı_derecesi=|
Mohs_sertliği=6.0|
Vickers_sertliği=|
Brinell_sertliği=|
İzotop_tablosu=}}
'''Germanyum;''' [[Element simgesi|sembolü]] Ge, [[atom numarası]] 32 olan [[Element|kimyasal element]]tir. Parlak, sert-kırılgan, grimsi-beyaz ve [[Silisyum|silikona]] benzer bir görünümdedir. Silisyum ve [[kalay]] komşu grubuna kimyasal olarak benzeyen [[karbon grubu]]ndaki bir [[Yarı metal|metaloid]]dir. Silikon gibi, germanyum da doğal olarak [[Kimyasal reaksiyon|reaksiyona girer]] ve doğadaki [[oksijen]]le kompleksler oluşturur.

Germanyum yüksek konsantrasyonda nadiren göründüğü için geç keşfedildi. Germanyum[[Kimyasal elementlerin Dünya'nın yerkabuğundaki bollukları|, yer kabuğundaki elementlerin göreceli bolluğunda]] elliye yakın bir yerdedir. 1869'da [[Dmitri Mendeleyev|Dmitri Mendeleev]], varlığı ve bazı [[Kimyasal özellik|özelliklerini]] [[periyodik tablo]]daki konumundan [[Dmitri Mendeleyev'in öngördüğü elementler|tahmin etti]] ve elementi '''ekasilicon''' olarak isimlendirdi. 1886'da Freiberg Üniversitesi'nden Clemens Winkler, argyrodite mineralinde [[gümüş]] ve [[kükürt]]le birlikte yeni elementi buldu ve elemente ülkesi [[Alman İmparatorluğu|Almanya'nın]] adını verdi. Germanyum esas olarak sfaleritten ([[çinko]]nun birincil cevheri) çıkarılır, ancak germanyum ticari olarak [[gümüş]], [[kurşun]] ve [[bakır]] [[Maden cevheri|cevherlerinden]] de geri kazanılır.

Elemental germanyum, [[transistör]] ve çeşitli elektronik cihazlarda [[yarı iletken]] olarak kullanılır. Tarihsel olarak, yarı iletken elektroniğin ilk on yılı tamamen germanyuma dayanıyordu. Şu anda başlıca kullanımlar, [[Optik fiber|fiber optik]], kızılötesi optikler, [[Güneş Hücresi|güneş hücresi]] uygulamaları ve [[LED|ışık yayan diyotlar]] (LED)dır. Germanyum bileşikleri [[polimerizasyon]] katalisti olarak kullanılır ve son zamanlarda nanotel üretiminde kullanım alanı bulmuştur. Bu element, [[organometalik kimya]]da yararlı olan tetraetilgermanyum gibi çok sayıda organogermanyum bileşiği oluşturur. Germanyum, teknoloji açısından kritik bir element olarak kabul edilir.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Critical Metals Ga, Ge and In: Experimental Evidence for Smelter Recovery Improvements|yazarlar=Avarmaa|tarih=June 2019|sayı=6|dil=İngilizce|sayfalar=367|çalışma=Minerals|cilt=9|doi=10.3390/min9060367}}</ref>

Germanyumun [[Organik kimya|canlılık]] için gerekli bir element olduğu düşünülmemektedir.Doğal olarak oluşan germanyum bileşikleri suda çözünmez olma eğilimindedir ve bu nedenle çok az oral [[Toksiklik|toksisiteye]] sahiptir. Bununla birlikte, sentetik çözünür germanyum tuzları [[Nefrotoksisite|nefrotoksiktir]] ve [[halojen]]ler ve [[hidrojen]] içeren sentetik kimyasal olarak reaktif germanyum bileşikleri tahriş edici toksinlerdir.

== Tarih ==
[[Dosya:Mendeleev_1869_prediction_of_germanium_(detail).svg|sol|küçükresim| Germanyum tahmini, "?=70" (periyodik tablo 1869)]]
Rus kimyacı [[Dmitri Mendeleyev|Dmitri Mendeleev]], 1869'da ''Kimyasal Elementlerin Periyodik Yasası'' hakkındaki raporunda, [[silisyum]] ve [[kalay]] arasında [[Karbon grubu|karbon ailesi]]ndeki bir boşluğu dolduracak olan bir [[Element|kimyasal elementin]] varlığını tahmin etti.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=http://www.scs.uiuc.edu/~mainzv/HIST/awards/OPA%20Papers/2005-Kaji.pdf|başlık=D. I. Mendeleev's concept of chemical elements and ''The Principles of Chemistry''|erişimtarihi=20 Ağustos 2008|arşivtarihi=17 Aralık 2008|arşivurl=https://web.archive.org/web/20081217080509/http://www.scs.uiuc.edu/~mainzv/HIST/awards/OPA%20Papers/2005-Kaji.pdf|yazarlar=Kaji|sayı=1|sayfalar=4-16|çalışma=Bulletin for the History of Chemistry|yıl=2002|cilt=27|ilk=Masanori}}</ref> Periyodik tablosundaki konumu nedeniyle Mendeleev buna ''ekasilicon (Es)'' adını verdi ve [[atom ağırlığı]]nı 70 (daha sonra 72) olarak tahmin etti.

1885'in ortalarında, [[Freiberg|Saksonya, Freiberg]] yakınlarındaki bir madende yeni bir [[mineral]] keşfedildi ve yüksek [[gümüş]] içeriği nedeniyle ''argyrodite'' olarak adlandırıldı. Kimyager Clemens Winkler, gümüş, kükürt ve yeni bir elementin birleşimi olduğu kanıtlanan bu yeni minerali analiz etti. Winkler, 1886'da yeni elementi izole edebildi ve onu [[antimon]]a benzer buldu. Başlangıçta yeni elementin eka-antimon olduğunu düşündü, ancak kısa süre sonra onun bunun yerine eka-silikon olduğuna ikna oldu.<ref name="Winkle2" /><ref name="isolation">{{Akademik dergi kaynağı|url=http://gallica.bnf.fr/ark%3A/12148/bpt6k90705g/f212.chemindefer|başlık=Germanium, Ge, a New Nonmetal Element|arşivtarihi=7 Aralık 2008|arşivurl=https://web.archive.org/web/20081207033757/http://dbhs.wvusd.k12.ca.us/webdocs/Chem-History/Disc-of-Germanium.html|yazarlar=Winkler|sayı=1|dil=de|sayfalar=210-211|çalışma=Berichte der Deutschen Chemischen Gesellschaft|yıl=1887|cilt=19|doi=10.1002/cber.18860190156|ilk=Clemens}}</ref> Winkler, yeni elementle ilgili sonuçlarını yayınlamadan önce, elementine ''neptünyum'' adını vermeye karar verdi, çünkü 1846'da [[Neptün]] gezegeninin keşfi de benzer şekilde onun varlığına dair önceki matematiksel tahminlerin ardından gelmişti. Bununla birlikte, "neptunium" adı, tahmin edilen başka bir kimyasal elemente zaten verilmişti (bugün 1940'ta keşfedilen [[Neptünyum|neptunium]] adını taşıyan element değil). Bunun yerine Winkler, anavatanının onuruna yeni elemente ''germanyum'' ([[Latince]] ''[[Cermanya|Germania]]'' kelimesinden) adını verdi.<ref name="isolation" /> Argyrodite ampirik olarak Ag<sub>8</sub>GeS<sub>6</sub> olduğunu kanıtladı. Bu yeni element, [[arsenik]] ve antimon elementleriyle bazı benzerlikler gösterdiğinden, periyodik tablodaki uygun yeri düşünülüyordu, ancak Dmitri Mendeleev'in tahmin ettiği element "ekasilicon" ile benzerlikleri periyodik tablodaki yerini doğruladı.<ref name="isolation" /><ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=http://cdl.library.cornell.edu/cgi-bin/moa/pageviewer?frames=1&coll=moa&view=50&root=%2Fmoa%2Fmanu%2Fmanu0018%2F&tif=00187.TIF|başlık=Germanium, a New Non-Metallic Element|erişimtarihi=20 Ağustos 2008|arşivtarihi=19 Aralık 2008|arşivurl=https://web.archive.org/web/20081219162737/http://cdl.library.cornell.edu/cgi-bin/moa/pageviewer?frames=1&coll=moa&view=50&root=%2Fmoa%2Fmanu%2Fmanu0018%2F&tif=00187.TIF|sayfa=181|çalışma=The Manufacturer and Builder|yıl=1887}}</ref> Saksonya'daki madenlerden çıkarılan 500'kg'dan fazla malzeme ile  Winkler 1887'de yeni elementin kimyasal özelliklerini doğruladı.<ref name="Winkle2">{{Akademik dergi kaynağı|url=http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k90799n/f183.table|başlık=Mittheilungen über des Germanium. Zweite Abhandlung|erişimtarihi=20 Ağustos 2008|arşivtarihi=3 Kasım 2012|arşivurl=https://web.archive.org/web/20121103012004/http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k90799n/f183.table|yazarlar=Winkler|tarih=1887|sayı=1|dil=de|sayfalar=177-209|çalışma=J. Prak. Chemie|cilt=36|doi=10.1002/prac.18870360119|ilk=Clemens}}</ref><ref name="isolation" /><ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://zenodo.org/record/1426200|başlık=Obituary: Clemens Winkler|erişimtarihi=7 Haziran 2020|arşivtarihi=1 Ağustos 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200801004057/https://zenodo.org/record/1426200|yazarlar=Brunck|sayı=4|dil=de|sayfalar=4491-4548|çalışma=Berichte der Deutschen Chemischen Gesellschaft|yıl=1886|cilt=39|doi=10.1002/cber.190603904164|ilk=O.}}</ref> Ayrıca saf germanyum tetraklorürü ({{Chem|GeCl|4}} analiz ederek 72.32'lik bir atom ağırlığı belirledi. Lecoq de Boisbaudran ise elementin kıvılcım [[spektrum]]undaki çizgileri karşılaştırarak 72.3'ü elde etti.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k3059r/f454.table|başlık=Sur le poids atomique du germanium|erişimtarihi=20 Ağustos 2008|arşivtarihi=20 Haziran 2013|arşivurl=https://web.archive.org/web/20130620032945/http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k3059r/f454.table|yazarlar=de Boisbaudran|dil=fr|sayfa=452|çalışma=Comptes Rendus|yıl=1886|cilt=103|ilk=M. Lecoq}}</ref>

Winkler, flor, klor, sülfür, dioksit bileşikleriyle ilk organogerman olan tetraetilgerman (Ge(C<sub>2</sub>H<sub>5</sub><sub>4</sub>) dahil olmak üzere birkaç germanyum bileşiği hazırlayabildi.<ref name="Winkle2"/> Mendeleev'in tahminleriyle iyi bir şekilde örtüşen bu bileşiklerden elde edilen fiziksel veriler, keşfi Mendeleyev'in element [[Periyodik tablo|periyodikliği]] fikrinin önemli bir teyidi haline getirdi.<ref name="Winkle2" /><div style="float: center; margin: 5px;"></div>Germanyumun 1930'ların sonlarına kadar zayıf iletken bir [[metal]] olduğu düşünülüyordu.<ref name="DOE">{{Akademik dergi kaynağı|url=http://www.osti.gov/bridge/servlets/purl/922705-bthJo6/922705.PDF|başlık=Germanium: From Its Discovery to SiGe Devices|erişimtarihi=22 Ağustos 2008|arşivtarihi=10 Temmuz 2019|arşivurl=https://web.archive.org/web/20190710154435/http://www.osti.gov/bridge/servlets/purl/922705-bthJo6/922705.PDF|yazarlar=Haller, E. E.|tarih=14 Haziran 2006|çalışma=Department of Materials Science and Engineering, University of California, Berkeley, and Materials Sciences Division, Lawrence Berkeley National Laboratory, Berkeley}}</ref> Germanyum, [[elektronik]] yarı iletken olarak özelliklerinin kabul edildiği 1945 sonrasına kadar ekonomik olarak önemli hale gelmedi. [[II. Dünya Savaşı|İkinci Dünya Savaşı]] sırasında, çoğu [[diyot]] olmak üzere bazı özel [[Elektronik|elektronik cihazlarda]] az miktarda germanyum kullanıldı.<ref>{{Haber kaynağı|url=http://select.nytimes.com/gst/abstract.html?res=F30715FE3F5B157A93C2A8178ED85F478585F9|başlık=Germanium for Electronic Devices|erişimtarihi=22 Ağustos 2008|arşivtarihi=13 Haziran 2013|arşivurl=https://web.archive.org/web/20130613202934/http://select.nytimes.com/gst/abstract.html?res=F30715FE3F5B157A93C2A8178ED85F478585F9|yazarlar=W. K.|tarih=10 Mayıs 1953|çalışma=The New York Times}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=http://www.computerhistory.org/semiconductor/timeline/1941-semiconductor.html|başlık=1941 – Semiconductor diode rectifiers serve in WW II|erişimtarihi=22 Ağustos 2008|arşivtarihi=24 Eylül 2008|arşivurl=https://web.archive.org/web/20080924135754/http://www.computerhistory.org/semiconductor/timeline/1941-semiconductor.html|yayıncı=Computer History Museum}}</ref> İlk büyük kullanım, Savaş sırasında [[radar]] dalga tespiti için nokta temaslı [[Schottky diyot]]larıydı.<ref name="DOE" /> İlk silikon-germanyum alaşımları 1955'te elde edildi.<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.sp.phy.cam.ac.uk/~SiGe/Silicon%20Germanium%20(SiGe)%20History.html|başlık=SiGe History|erişimtarihi=22 Ağustos 2008|arşivtarihi=5 Ağustos 2008|arşivurl=https://web.archive.org/web/20080805204801/http://www.sp.phy.cam.ac.uk/~SiGe/Silicon%20Germanium%20%28SiGe%29%20History.html|yayıncı=University of Cambridge}}</ref> 1945'ten önce izabe tesislerinde her yıl yalnızca birkaç yüz kilogram germanyum üretiliyordu, ancak 1950'lerin sonunda dünya çapındaki yıllık üretim 40 metrik tona ulaştı.<ref name="acs">{{Haber kaynağı|url=http://pubs.acs.org/cen/80th/print/germanium.html|başlık=Germanium|erişimtarihi=22 Ağustos 2008|arşivtarihi=13 Mayıs 2008|arşivurl=https://web.archive.org/web/20080513180858/http://pubs.acs.org/cen/80th/print/germanium.html|yazarlar=Halford|çalışma=Chemical & Engineering News|yayıncı=American Chemical Society|yıl=2003|ilk=Bethany}}</ref>

1948'de germanyum [[transistör]]ün geliştirilmesi<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=The Transistor, A Semi-Conductor Triode|url=https://archive.org/details/sim_physical-review_1948-07-15_74_2/page/n98|yazarlar=Bardeen|sayı=2|sayfalar=230-231|çalışma=Physical Review|yıl=1948|cilt=74|doi=10.1103/PhysRev.74.230|ilk=J.|yazar3=Brattain, W. H.}}</ref> sayısız [[Katı hâl elektroniği|katı hal elektroniği]]ne kapı açtı.<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.greatachievements.org/?id=3967|başlık=Electronics History 4 – Transistors|erişimtarihi=22 Ağustos 2008|arşivtarihi=20 Ekim 2007|arşivurl=https://web.archive.org/web/20071020030644/http://www.greatachievements.org/?id=3967|yayıncı=National Academy of Engineering}}</ref> 1950'den 1970'lerin başına kadar, bu alan germanyum için artan bir pazar sağladı, ancak daha sonra transistör, diyot ve [[doğrultucu]]larda germanyumun yerini yüksek saflıkta silikon almaya başladı.<ref name="usgs"/> Örneğin, [[Fairchild Semiconductor]] olan şirket, 1957'de açık bir şekilde silikon transistörler üretmek amacıyla kuruldu. Silikon üstün elektriksel özelliklere sahiptir, ancak [[Katı hâl elektroniği|yarı iletken elektroniğin]] ilk yıllarında ticari olarak elde edilemeyen çok daha fazla saflık gerektirir.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Single Crystals of Germanium and Silicon-Basic to the Transistor and Integrated Circuit|yazarlar=Teal|tarih=July 1976|sayı=7|sayfalar=621-639|çalışma=IEEE Transactions on Electron Devices|cilt=ED-23|doi=10.1109/T-ED.1976.18464|ilk=Gordon K.}}</ref>

Bu arada, [[Optik fiber|fiber optik]] iletişim ağları, [[Gece görüşü|gece görüş]] sistemleri ve [[polimerizasyon]] [[kataliz]]örleri için germanyuma olan talep önemli ölçüde arttı.<ref name="acs"/> Bu son kullanımlar, 2000 yılında dünya çapındaki germanyum tüketiminin %85'ini temsil ediyordu.<ref name="usgs"/> ABD hükûmeti, germanyumu stratejik ve kritik bir malzeme olarak belirledi ve stokladı.<ref name="acs" />

Germanyum arzı kullanılabilir kaynakların mevcudiyeti ile sınırlı olması bakımından silikondan farklıdır.Silikon sıradan kum ve [[kuvars]]tan geldiğinden, yalnızca üretim kapasitesi ile sınırlıdır. Silisyum 1998'de kg başına 10 dolardan daha ucuza satın alınabilirken, germanyumun fiyatı kg başına neredeyse 800 dolardı.<ref name="acs"/>

== Özellikler ==
[[Sıcaklık ve basınç için standart koşullar|Standart koşullar]] altında, germanyum kırılgan, gümüşi beyaz, yarı metalik bir elementtir.<ref name="nbb">{{Kitap kaynağı|başlık=Nature's Building Blocks|tarih=2001|sayfalar=506-510|yer=Oxford|yayıncı=Oxford University Press|isbn=978-0-19-850341-5|ilk=John}}</ref> Bu form'', a-germanium'' olarak bilinen, metalik bir parlaklığa ve [[elmas]]la aynı elmas kübik kristal yapıya sahip bir [[allotrop]] oluşturur.<ref name="usgs">{{Akademik dergi kaynağı|url=http://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/commodity/germanium/|başlık=Germanium – Statistics and Information|erişimtarihi=28 Ağustos 2008|arşivtarihi=16 Eylül 2008|arşivurl=https://web.archive.org/web/20080916115005/http://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/commodity/germanium/|yazarlar=U.S. Geological Survey|çalışma=U.S. Geological Survey, Mineral Commodity Summaries|alıntı=Select 2008|yıl=2008}}</ref> Kristal formda iken, germanyum yer değiştirme eşik enerjisine sahiptir. <math>19.7^{+0.6}_{-0.5}~\text{eV}</math>.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Energy loss due to defect formation from 206Pb recoils in SuperCDMS germanium detectors|yazarlar=Agnese|tarih=27 Ağustos 2018|sayı=9|sayfalar=092101|çalışma=Applied Physics Letters|cilt=113|issn=0003-6951|doi=10.1063/1.5041457|arxiv=1805.09942}}</ref> 120 [[Bar (birim)|kbar'ın]] üzerindeki basınçlarda, germanyum, β- [[kalay]] ile aynı yapıya sahip allotrop ''β-germanyum'' haline gelir.<ref name="HollemanAF"/> Silisyum, [[galyum]], [[bizmut]], [[antimon]] ve [[su]] gibi, germanyum da erimiş halde katılaştıkça (yani [[Donma|donarken]]) genleşen az sayıdaki maddeden biridir.<ref name="HollemanAF" />

Germanyum, kristal silisyum gibi [[Doğrudan ve dolaylı bant aralığı|dolaylı bir bant aralığına]] sahip bir [[yarı iletken]]dir. Bölge arıtma teknikleri, yarı iletkenler için 10<sup>10'</sup> yalnızca bir parça  safsızlığa sahip kristal germanyum üretimine yol açmıştır,<ref name="lanl">{{Web kaynağı|url=http://periodic.lanl.gov/32.shtml|başlık=Germanium|erişimtarihi=28 Ağustos 2008|arşivtarihi=22 Haziran 2011|arşivurl=https://web.archive.org/web/20110622065850/http://periodic.lanl.gov/32.shtml|yayıncı=Los Alamos National Laboratory}}</ref> bu onu şimdiye kadar elde edilen en saf malzemelerden biri yapmaktadır.<ref>
{{Kitap kaynağı|başlık=The Primordial Universe: 28 June – 23 July 1999|kısım=Dark Matter: Direct Detection|tarih=2001|sayfa=308|yayıncı=Springer|isbn=978-3-540-41046-1|editör2=Binetruy, B|yazar=Chardin, B.}}</ref> Son derece güçlü bir [[elektromanyetik alan]]ın varlığında [[Süperiletkenlik|süper iletken]] olduğu keşfedilen (2005'te) ilk metalik malzeme, germanyum, [[uranyum]] ve rodyum alaşımıydı.<ref>
{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Magnetic field-induced superconductivity in the ferromagnet URhGe|yazarlar=Lévy|tarih=August 2005|sayı=5739|sayfalar=1343-1346|çalışma=Science|cilt=309|pmid=16123293|doi=10.1126/science.1115498}}</ref>

Saf germanyumun, ''germanyum bıyıkları'' olarak anılan çok uzun [[Dislokasyon|vida dislokasyon]]larını kendiliğinden ekstrüde ettiği bilinmektedir. Bu bıyıkların büyümesi, germanyumdan yapılan eski diyotlar ve transistörlerin arızalanmasının birincil nedenlerinden biridir, çünkü sonunda [[kısa devre]] yapabilirler.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Morphology of Germanium Whiskers|yazarlar=Givargizov|sayı=1&ndash;3|sayfalar=37&ndash;41|çalışma=Kristall und Technik|yıl=1972|cilt=7|doi=10.1002/crat.19720070107|ilk=E. I.}}</ref>

=== Kimya ===
Elemental germanyum yaklaşık 250&nbsp;°C de havada yavaşça oksitlenmeye başlayarak GeO<nowiki><sub id="mwAT8">2</sub></nowiki> oluşturuyor.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=KRXPS study of the oxidation of Ge(001) surface|yazarlar=Tabet, N|tarih=1998|sayı=1–4|sayfalar=275-282|çalışma=Applied Surface Science|cilt=134|doi=10.1016/S0169-4332(98)00251-7}}</ref> Germanyum seyreltik [[asit]]ler ve [[alkali]]lerde çözünmez, ancak sıcak konsantre sülfürik ve nitrik asitlerde yavaşça çözünür ve erimiş alkalilerle şiddetli reaksiyona girerek germanatlar üretir ({{Chem|[GeO|3|]|2−}}). Germanyumun birçok +2 bileşiği bilinmesine rağmen çoğunlukla +4 [[Yükseltgenme durumu|oksidasyon durumunda]] oluşur. Diğer oksidasyon durumları nadirdir: Ge<sub>2</sub>Cl<sub>6</sub> gibi bileşiklerde +3, oksitlerin yüzeyinde +3 ve +1 bulunur,<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=XPS study of the growth kinetics of thin films obtained by thermal oxidation of germanium substrates|yazarlar=Tabet, N|tarih=1999|sayfalar=233-238|çalışma=Journal of Electron Spectroscopy and Related Phenomena|cilt=101–103|doi=10.1016/S0368-2048(98)00451-4}}</ref> veya germanitlerde negatif oksidasyon durumları bulunabilir; örneğin {{Chem|Mg|2|Ge}} -4 de olduğu gibi.

Ge<sub>4</sub><sup>2−</sup>, Ge<sub>9</sub><sup>4−</sup>, Ge<sub>9</sub><sup>2−</sup>, [(Ge<sub>9</sub>)<sub>2</sub>]<sup>6−</sup> gibi Germanyum küme anyonları ([[Zintl Fazı|Zintl]] iyonları), sıvı [[amonyak]] içinde alkali metaller ve germanyum içeren alaşımlardanetilendiamin veya bir kriptandın varlığında ekstraksiyon yoluyla hazırlanmıştır.<ref name="Greenwood">{{Greenwood&Earnshaw}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Oxidative Coupling of Deltahedral [Ge<sub>9</sub>]<sup>4−</sup> Zintl Ions|yazarlar=Xu|tarih=1999|sayı=39|sayfalar=9245-9246|çalışma=J. Am. Chem. Soc.|cilt=121|doi=10.1021/ja992269s}}</ref>

İki germanyum [[Oksit|oksidi]] bilinmektedir: germanyum dioksit ({{Chem|GeO|2}}) ve germanyum monoksit, ({{Chem|GeO}}).<ref name="HollemanAF"/> Dioksit, GeO<sub>2</sub>, germanyum disülfidin ({{Chem|GeS|2}}) kavrulmasıyla elde edilebilir ve suda çok az çözünen, ancak germanatlar oluşturmak için alkalilerle reaksiyona giren beyaz bir tozdur.<ref name="HollemanAF" /> Monoksit, GeO <sub>2'nin</sub> Ge metali ile yüksek sıcaklıkta reaksiyonuyla elde edilebilir.<ref name="HollemanAF" /> Dioksit (ve ilgili oksitler ve germanatlar), görünür ışık için yüksek bir kırılma indeksine sahip olma, ancak [[kızılötesi]] ışığa karşı şeffaflık gibi alışılmadık bir özellik sergiler.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Infrared Transparent Germanate Glass-Ceramics|yazarlar=Bayya|tarih=2002|sayı=12|sayfalar=3114-3116|çalışma=Journal of the American Ceramic Society|cilt=85|doi=10.1111/j.1151-2916.2002.tb00594.x|ilk=Shyam S.|yazar3=Sanghera, Jasbinder S.|yazar4=Aggarwal, Ishwar D.}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Infrared reflectance and transmission spectra of germanium dioxide and its hydrolysis products|url=https://archive.org/details/sim_journal-of-applied-spectroscopy_1975-02_22_2/page/191|yazarlar=Drugoveiko|tarih=1975|sayı=2|sayfalar=191-193|çalışma=Journal of Applied Spectroscopy|cilt=22|doi=10.1007/BF00614256}}</ref> [[Sintilatör]] olarak Bismut germanate, Bi<sub>4</sub> Ge<sub>3</sub>O<sub>12</sub> kullanılmaktadır.<ref name="BGO">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=A Bismuth Germanate-Avalanche Photodiode Module Designed for Use in High Resolution Positron Emission Tomography|yazarlar=Lightstone|tarih=1986|sayı=1|sayfalar=456-459|çalışma=IEEE Transactions on Nuclear Science|cilt=33|doi=10.1109/TNS.1986.4337142|ilk=A. W.|yazar3=McIntyre, R. J.|yazar4=Lecomte, R.}}</ref>

Diğer [[kalkojen]]lerle Di [[Sülfür|sülfit]] ({{Chem|GeS|2}}) gibi ikili bileşikler de bilinmektedir; {{Chem|GeS|2}} ve di selenid ({{Chem|GeSe|2}}) ve monosülfit (GeS), monoselenit (GeSe) ve mono tellür (GeTe). GeS<sub>2,</sub> [[hidrojen sülfür]] Ge(IV) içeren güçlü asit çözeltilerinden geçirildiğinde beyaz bir çökelti olarak oluşur.<ref name="Greenwood">{{Greenwood&Earnshaw}}</ref> Disülfit, suda ve kostik alkali veya alkalin sülfitlerin çözeltilerinde önemli ölçüde çözünür. Bununla birlikte, Winkler'in elementi keşfetmesine izin veren asidik suda çözünmez.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Germanium and its Inorganic Compounds|yazarlar=Johnson|tarih=1952|sayı=3|sayfalar=431-469|çalışma=Chem. Rev.|cilt=51|doi=10.1021/cr60160a002|ilk=Otto H.}}</ref> Disülfitin bir [[hidrojen]] akımında ısıtılmasıyla, koyu renkli ve metalik parlaklığa sahip ince plakalarda süblimleşen ve kostik alkalilerin çözeltilerinde çözünen monosülfür (GeS) oluşur.<ref name="HollemanAF">{{Kitap kaynağı|başlık=Lehrbuch der Anorganischen Chemie|tarih=2007|yayıncı=de Gruyter|seri=102nd|isbn=978-3-11-017770-1|oclc=145623740|ilk=A. F.|yazar3=Wiberg, E.|yazar4=Wiberg, N.}}</ref> [[Alkali metal|Alkalin karbonatlar]] ve [[kükürt]] ile eritildiğinde, germanyum bileşikleri, tiyogermanatlar olarak bilinen tuzları oluşturur.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=First synthesis of mesostructured thiogermanates|yazarlar=Fröba|tarih=1997|sayı=18|sayfalar=1729-1730|çalışma=Chemical Communications|doi=10.1039/a703634e}}</ref>
[[Dosya:Germane-2D-dimensions.svg|alt=Skeletal chemical structure of a tetrahedral molecule with germanium atom in its center bonded to four hydrogen atoms. The Ge-H distance is 152.51 picometers.|sol|küçükresim| Germane [[metan]]a benzer.]]
Dört tetra [[halojenür]] bilinmektedir. Normal şartlar altında GeI<sub>4</sub> katı, GeF<sub>4</sub> gaz ve diğerleri uçucu sıvılardır. Örneğin, germanyum tetraklorür, 83.1'°Cde metali klor ile ısıtarak kaynayan renksiz, dumanlı bir sıvı olarak elde edilir.<ref name="HollemanAF"/> Tüm tetrahalidler kolayca hidratlı germanyum dioksite hidrolize edilir.<ref name="HollemanAF" /> GeCl<sub>4</sub> organogermanyum bileşiklerinin üretiminde kullanılır. Dört dihalidin tümü bilinmektedir ve tetrahalidlerin aksine polimerik katılardır.<ref name="Greenwood" /> Ek olarak Ge<sub>2</sub>Cl<sub>6</sub> ve Ge<sub>''n''</sub>Cl<sub>2''n''+2</sub> formülünün bazı daha yüksek bileşikleri bilinmektedir.<ref name="HollemanAF" /> [[Neopentan]] yapıya sahip Ge<sub>5</sub>Cl<sub>12</sub> birimini içeren sıra dışı bileşik Ge<sub>6</sub>Cl<sub>16</sub> hazırlanmıştır.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=The Crystal Structure and Raman Spectrum of Ge<sub>5</sub>Cl<sub>12</sub>·GeCl<sub>4</sub> and the Vibrational Spectrum of Ge<sub>2</sub>Cl<sub>6</sub>|yazarlar=Beattie|tarih=1998|sayı=23|sayfalar=6032-6034|çalışma=Inorg. Chem.|cilt=37|pmid=11670739|doi=10.1021/ic9807341|ilk=I.R.|yazar3=Jones, P.J.|yazar4=Reid, G.}}</ref>

Germane (GeH<sub>4</sub>), yapı olarak [[metan]]a benzer bir bileşiktir. Beşe kadar germanyum atomu içeren Ge<sub>''n''</sub>H<sub>2 ''n''+2</sub> formülüne sahip [[alkan]]lara benzer bileşikler olan poligermanlar bilinmektedir. GeH<sub>4</sub> sıvı amonyak içinde alkali metallerle reaksiyona girerek GeH<nowiki><sub id="mwAck">3</sub></nowiki><nowiki><sup id="mwAco">-</sup></nowiki> [[İyon|anyonu]] içeren beyaz kristal MGeH<sub>3</sub> oluşturur.<ref name="Greenwood" /> Bir, iki ve üç halojen atomlu germanyum hidrohalojenürler renksiz reaktif sıvılardır.<ref name="Greenwood" />
[[Dosya:NucleophilicAdditionWithOrganogermanium.png|alt=Skeletal chemical structures outlining an additive chemical reaction including an organogermanium compound.|sağ|küçükresim| Bir organogermanyum bileşiği ile [[nükleofil]]ik ekleme.]]
İlk organogermanyum bileşiği, 1887'de Winkler tarafından sentezlendi; germanyum tetraklorürün dietilçinko ile reaksiyonu tetraetilgerman verdi ({{Chem|Ge(C|2|H|5|)|4}}.<ref name="Winkle2"/> Tetrametilgerman gibi R<sub>4</sub>Ge (burada R bir [[alkil]]dir) tipindeki organogermanlar {{Chem|Ge(CH|3|)|4}} ve tetraetilgermana mevcut en ucuz germanyum öncüsü germanyum tetraklorür ve alkil nükleofiller yoluyla erişilir. İzobütilgerman {{Chem|(CH|3|)|2|CHCH|2|GeH|3}} gibi organik germanyum hidritlerin daha az tehlikeli [[yarı iletken]] uygulamalarında zehirli German gazı yerine kullanılabileceği bulunmuştur. Birçok germanyum reaktif ara ürünü bilinmektedir: [[Ornatık|germil]] [[Radikal (kimya)|serbest radikalleri]], germilenler (karbenlere benzer) ve germynes (karbinlere benzer).<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Reactive intermediates in organogermanium chemistry|yazarlar=Satge|tarih=1984|sayı=1|sayfalar=137-150|çalışma=Pure Appl. Chem.|cilt=56|doi=10.1351/pac198456010137|ilk=Jacques}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Organogermanium Chemistry|yazarlar=Quane|tarih=1963|sayı=4|sayfalar=403-442|çalışma=Chemical Reviews|cilt=63|doi=10.1021/cr60224a004|ilk=Denis|yazar3=Bottei, Rudolph S.}}</ref> Organogermanyum bileşiği 2-karboksietilgermaseskuioksan ilk olarak 1970'lerde rapor edildi ve bir süre besin takviyesi olarak kullanıldı ve muhtemelen anti-tümör niteliklere sahip olduğu düşünülüyordu.<ref name="toxic">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://zenodo.org/record/1229957|başlık=Hazard Assessment of Germanium Supplements|erişimtarihi=30 Haziran 2019|arşivtarihi=10 Mart 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200310041729/https://zenodo.org/record/1229957|yazarlar=Tao|tarih=June 1997|sayı=3|sayfalar=211-219|çalışma=[[Regulatory Toxicology and Pharmacology]]|cilt=25|pmid=9237323|doi=10.1006/rtph.1997.1098|ilk=S. H.|yazar3=Bolger, P. M.}}</ref>

Germanyum Eind adlı bir ligand (1,1,3,3,5,5,7,7-oktaetil-s-hidrindasen-4-il) kullanarak oksijenle çift bağ (germanon) oluşturabilir. Germanyum hidrit ve germanyum tetrahidrit hava ile karıştırıldığında çok yanıcı ve hatta patlayıcıdır.<ref>{{Haber kaynağı|url=http://www.rsc.org/chemistryworld/News/2012/March/germanone-germanium-oxygen-double-bond-created.asp|başlık=Germanium-oxygen double bond takes centre stage|erişimtarihi=15 Mayıs 2014|arşivtarihi=17 Mayıs 2014|arşivurl=https://web.archive.org/web/20140517121351/http://www.rsc.org/chemistryworld/News/2012/March/germanone-germanium-oxygen-double-bond-created.asp|yazarlar=Broadwith|tarih=25 Mart 2012|çalışma=Chemistry World|ilk=Phillip}}</ref>

=== İzotoplar ===
Germanyum 5 doğal [[izotop]]ta bulunur: <sup>70</sup>Ge, <sup>72</sup>Ge, <sup>73</sup>Ge, <sup>74</sup>Ge ve <sup>76</sup>Ge. Bunlardan <sup>76</sup>Ge çok az radyoaktiftir, [[Yarı ömür|yarı ömrü]] 1.78×10<sup>21</sup> yıl olan çift beta bozunmasıyla bozunur. <sup>74</sup>Ge yaklaşık %36 [[Doğal bolluk|doğal bolluğa]] sahip en yaygın izotoptur. <sup>76</sup>Ge yaklaşık %7 doğal bolluk ile en az yaygın olanıdır. <sup>72</sup>Ge,

Alfa parçacıkları ile bombardıman edildiğinde, istikrarlı <sup>77</sup>Se üretir ve süreçte yüksek enerjili elektronlar serbest bırakır.<ref name="72Ge" /> Bu nedenle nükleer piller için [[radon]] ile birlikte kullanılır.<ref name="72Ge">Perreault, Bruce A. [http://www.google.com/patents/US7800286 "Alpha Fusion Electrical Energy Valve"] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20071012103442/http://www.nuenergy.org/disclosures/AlphaFusionPatent_05-04-2007.pdf |tarih=12 Ekim 2007 }}, US Patent 7800286, issued September 21, 2010.</ref>

Atom kütlesi 58 ila 89 arasında değişen en az 27 [[Radyonüklit|radyoizotop]] da sentezlendi. Bunlardan en kararlı olanı <sup>68</sup>Ge, {{Değer|270.95}} gün yarı ömürlü, [[Elektron yakalanması|elektron yakalama]] ile bozunur. En az kararlıyarı ömrü {{Değer|30}}ms olan <sup>60</sup>Ge'tır. Germanyumun radyoizotoplarının çoğu [[beta bozunması]]yla bozunurken <sup>61</sup>Ge ve <sup>64</sup>Ge gecikmiş [[Pozitron emisyonu|{{Atomaltı parçacık|beta+}}]]bozunur. <sup>84</sup>Ge den <sup>87</sup>Ge'ye izotoplar ayrıca minör [[Beta bozunması|{{Atomaltı parçacık|beta-}}]] gecikmeli [[Nötron emisyonu|nötron emisyon]] bozunma yolları sergiler.<ref name="nubase">{{NUBASE 2003}}</ref>

=== Varlığı ===
[[Dosya:Renierit.JPG|alt=A brown block of irregular shape and surface, about 6 cm in size.|küçükresim| Renierit]]
Germanyum, [[yıldız nükleosentezi]] tarafından, çoğunlukla [[Asimptotik dev kol|asimptotik dev dal]] yıldızlarında s-işlemi tarafından oluşturulur. S süreci, titreşen [[kırmızı dev]] yıldızların içindeki daha hafif elementlerin yavaş bir [[nötron]] yakalamasıdır.<ref name="sterling">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Discovery of Enhanced Germanium Abundances in Planetary Nebulae with the Far Ultraviolet Spectroscopic Explorer|yazarlar=Sterling|sayı=1|sayfalar=L55-L58|çalışma=The Astrophysical Journal Letters|yıl=2002|cilt=578|doi=10.1086/344473|ilk=N. C.|yazar3=Dinerstein, Harriet L.|yazar4=Bowers, Charles W.|arxiv=astro-ph/0208516}}</ref> Germanyum en uzak yıldızların bazılarıyla<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Astronomy: Elements of surprise|yazarlar=Cowan|tarih=1 Mayıs 2003|sayı=29|sayfa=29|çalışma=Nature|cilt=423|pmid=12721614|doi=10.1038/423029a|ilk=John}}</ref> Jüpiter'in atmosferinde tespit edilmiştir.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=The tropospheric gas composition of Jupiter's north equatorial belt /NH<sub>3</sub>, PH<sub>3</sub>, CH<sub>3</sub>D, GeH<sub>4</sub>, H<sub>2</sub>O/ and the Jovian D/H isotopic ratio|url=https://archive.org/details/sim_astrophysical-journal_1982-12-01_263_1/page/n446|yazarlar=Kunde|tarih=1982|sayfalar=443-467|çalışma=Astrophysical Journal|cilt=263|doi=10.1086/160516|ilk=V.|yazar3=Hanel, R.|yazar4=Maguire, W.}}</ref>

Germanyumun [[Kimyasal elementlerin Dünya'nın yerkabuğundaki bollukları|yer kabuğundaki]] bolluğu yaklaşık olarak 1.6'ppmdir.<ref name="Holl">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Metallogenesis of germanium – A review|yazarlar=Höll|tarih=2007|sayı=3–4|sayfalar=145-180|çalışma=Ore Geology Reviews|cilt=30|doi=10.1016/j.oregeorev.2005.07.034|ilk=R.|yazar3=Kling, M.|yazar4=Schroll, E.}}</ref> Arjirodit, briartit, germanit, renierit ve sfalerit gibi sadece birkaç mineral önemli miktarda germanyum içerir.<ref name="usgs"/><ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.researchgate.net/publication/309583931|başlık=The distribution of gallium, germanium and indium in conventional and non-conventional resources – Implications for global availability (PDF Download Available)|erişimtarihi=10 Haziran 2017|arşivtarihi=6 Ekim 2018|arşivurl=https://web.archive.org/web/20181006235214/https://www.researchgate.net/publication/309583931|yazarlar=Frenzel|çalışma=ResearchGate|yayıncı=Unpublished|yıl=2016|doi=10.13140/rg.2.2.20956.18564}}</ref> Sadece çok azı (özellikle germanit) çok nadiren kazılabilir miktarlarda bulunur.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.researchgate.net/publication/250273740|başlık=Eyselite, Fe3+Ge34+O7(OH), a new mineral species from Tsumeb, Namibia|yazarlar=Roberts|tarih=December 2004|yazarları-göster=etal|sayı=6|sayfalar=1771-1776|çalışma=The Canadian Mineralogist|cilt=42|doi=10.2113/gscanmin.42.6.1771|erişim-tarihi=6 Temmuz 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230707163431/https://www.researchgate.net/publication/250273740|arşivtarihi=7 Temmuz 2023|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.deutsche-rohstoffagentur.de/DERA/DE/Downloads/vortrag_germanium.pdf?__blob=publicationFile&v=2|başlık=Archived copy|erişimtarihi=6 Ekim 2018|arşivtarihi=6 Ekim 2018|arşivurl=https://web.archive.org/web/20181006234914/https://www.deutsche-rohstoffagentur.de/DERA/DE/Downloads/vortrag_germanium.pdf?__blob=publicationFile&v=2}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=http://tupa.gtk.fi/raportti/arkisto/070_peh_76.pdf|başlık=Archived copy|erişimtarihi=6 Ekim 2018|arşivtarihi=20 Mart 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200320190457/http://tupa.gtk.fi/raportti/arkisto/070_peh_76.pdf}}</ref> Bazı çinko-bakır-kurşun cevher gövdeleri, nihai cevher konsantresinden ekstraksiyonu haklı çıkarmaya yetecek kadar germanyum içerir.<ref name="Holl" /> Alışılmadık bir doğal zenginleştirme işlemi[[Victor Goldschmidt|, Victor Moritz Goldschmidt]] tarafından germanyum yatakları için yapılan geniş bir araştırma sırasında keşfedilen bazı kömür damarlarında yüksek bir germanyum içeriğine neden olur.<ref name="Gold1">{{Akademik dergi kaynağı|url=http://resolver.sub.uni-goettingen.de/purl?GDZPPN002508303|başlık=Ueber das Vorkommen des Germaniums in Steinkohlen und Steinkohlenprodukten|erişimtarihi=25 Ağustos 2008|arşivtarihi=3 Mart 2018|arşivurl=https://web.archive.org/web/20180303165042/http://resolver.sub.uni-goettingen.de/purl?GDZPPN002508303|yazarlar=Goldschmidt|tarih=1930|sayfalar=141-167|çalışma=Nachrichten von der Gesellschaft der Wissenschaften zu Göttingen, Mathematisch-Physikalische Klasse|ilk=V. M.}}</ref><ref name="Gold2">{{Akademik dergi kaynağı|url=http://resolver.sub.uni-goettingen.de/purl?GDZPPN002509180|başlık=Zur Geochemie des Germaniums|erişimtarihi=25 Ağustos 2008|arşivtarihi=1 Aralık 2008|arşivurl=https://web.archive.org/web/20081201115130/http://resolver.sub.uni-goettingen.de/purl/?GDZPPN002509180|yazarlar=Goldschmidt|tarih=1933|sayfalar=141-167|çalışma=Nachrichten von der Gesellschaft der Wissenschaften zu Göttingen, Mathematisch-Physikalische Klasse|ilk=V. M.|yazar3=Peters, Cl.}}</ref> Şimdiye kadar bulunan en yüksek konsantrasyon, %1,6 oranında germanyum içeren Hartley kömür külündeydi.<ref name="Gold1" /><ref name="Gold2" /> [[İç Moğolistan]], [[Xilinhot|Xilinhaote]] yakınlarındaki kömür yatakları tahminen 1600&nbsp;[[Ton (birim)|ton]] germanyum barındırıryor.<ref name="Holl" />

== Üretim ==
2011 yılında dünya çapında, çoğunlukla Çin (80 ton), Rusya (5 ton) ve Amerika Birleşik Devletleri'nde (3 ton)olmak üzere yaklaşık 118 [[Ton (birim)|ton]] germanyum üretildi.<ref name="usgs"/> Germanyum, %0,3'e varan oranlarda yoğunlaştığı sfalerit [[çinko]] cevherlerinden,<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Germanium geochemistry and mineralogy|yazarlar=Bernstein, L|tarih=1985|sayı=11|sayfalar=2409-2422|çalışma=Geochimica et Cosmochimica Acta|cilt=49|doi=10.1016/0016-7037(85)90241-8}}</ref> özellikle düşük sıcaklıkta tortu barındıran, masif [[Çinko|Zn]] – [[Kurşun|Pb]] – [[Bakır|Cu]] (– [[Baryum|Ba]] ) yatakları ve karbonatlı Zn-Pb depozitlerden bir yan ürün olarak geri kazanılır.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Gallium, germanium, indium and other minor and trace elements in sphalerite as a function of deposit type – A meta-analysis|yazarlar=Frenzel|tarih=July 2016|sayfalar=52-78|çalışma=Ore Geology Reviews|cilt=76|doi=10.1016/j.oregeorev.2015.12.017}}</ref> Yakın zamanda yapılan bir araştırma, bilinen çinko rezervlerinde, özellikle Mississippi-Valley tipi yataklarda bulunanlarda en az 10.000 ton çıkarılabilir germanyum bulunduğunu, kömür rezervlerinde ise en az 112.000 ton bulunacağını buldu.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=On the geological availability of germanium|yazarlar=Frenzel|tarih=29 Aralık 2013|sayı=4|sayfalar=471-486|çalışma=Mineralium Deposita|cilt=49|issn=0026-4598|doi=10.1007/s00126-013-0506-z}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Erratum to: On the geological availability of germanium|yazarlar=Frenzel|tarih=19 Ocak 2014|sayı=4|sayfa=487|çalışma=Mineralium Deposita|cilt=49|issn=0026-4598|doi=10.1007/s00126-014-0509-4}}</ref> 2007'de talebin %35'i geri dönüştürülmüş germanyumdan karşılandı.<ref name="Holl"/><div style="float: right; margin: 5px;">
{| class="wikitable" style="font-size:85%; text-align:right;"
! Yıl
! Fiyatı ([[Amerikan doları|$]] /kg) <ref>{{Kitap kaynağı|url=http://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/commodity/germanium/index.html#mcs|başlık=USGS Minerals Information|erişimtarihi=22 Nisan 2013|arşivtarihi=7 Mayıs 2013|arşivurl=https://web.archive.org/web/20130507125723/http://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/commodity/germanium/index.html#mcs|tarih=1977|ansiklopedi=U.S. Geological Survey Mineral Commodity Summaries|isbn=978-0-85934-039-7|oclc=16437701|yazar=R.N. Soar}}</ref>
|-
| 1999
| 1.400
|-
| 2000
| 1.250
|-
| 2001
| 890
|-
| 2002
| 620
|-
| 2003
| 380
|-
| 2004
| 600
|-
| 2005
| 660
|-
| 2006
| 880
|-
| 2007
| 1.240
|-
| 2008
| 1.490
|-
| 2009
| 950
|-
| 2010
| 940
|-
| 2011
| 1.625
|-
| 2012
| 1.680
|-
| 2013
| 1.875
|-
| 2014
| 1.900
|-
| 2015
| 1.760
|-
| 2016
| 950
|-
| 2017
| 1.358
|-
| 2018
| 1.300
|-
| 2019
| 1.240
|-
| 2020
| 1.000
|}
</div>Ağırlıklı olarak sfaleritten üretilmekle birlikte [[gümüş]], [[kurşun]] ve [[bakır]] cevherlerinde de bulunur. Germanyumun diğer bir kaynağı da, germanyum içeren kömürlü elektrik santrallerinin [[uçucu kül]]üdür. Rusya ve Çin bunu germanyum kaynağı olarak kullandı.<ref name="Naumov">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=World market of germanium and its prospects|yazarlar=Naumov|tarih=2007|sayı=4|sayfalar=265-272|çalışma=Russian Journal of Non-Ferrous Metals|cilt=48|doi=10.3103/S1067821207040049|ilk=A. V.}}</ref> Rusya'nın yatakları uzakdoğu [[Sahalin|Sakhalin]] Adası'nda ve [[Vladivostok|Vladivostok'un]] kuzeydoğusunda yer almaktadır. Çin'deki yataklar ağırlıklı olarak [[Lincang]], [[Yünnan|Yunnan]] yakınlarındaki [[linyit]] madenlerinde bulunuyor; [[İç Moğolistan|İç Moğolistan'daki]] [[Xilinhot|Xilinhaote]] yakınlarında da kömür çıkarılıyor.<ref name="Holl"/>

Cevher konsantreleri çoğunlukla [[sülfür]]lüdür; [[Kavurma (metalurji)|kavurma]] olarak bilinen bir işlemde havayla ısıtılarak [[oksit]]lere dönüştürülürler:

: GeS<sub>2</sub> + 3 O<sub>2</sub> → GeO<sub>2</sub> + 2 SO<sub>2</sub>

Germanyumun bir kısmı üretilen tozda kalırken, geri kalanı çinko ile birlikte sülfürik asitle cüruftan süzülen germanatlara dönüştürülür. Nötralizasyondan sonra, germanyum ve diğer metaller çökelirken sadece çinko çözeltide kalır. Waelz işlemiyle çökeltideki çinkonun bir kısmı uzaklaştırıldıktan sonra, kalan Waelz oksit ikinci kez süzülür. Dioksit çökelti olarak elde edilir ve [[klor]] gazı veya hidroklorik asit ile düşük kaynama noktasına sahip olan ve damıtma yoluyla izole edilebilen germanyum tetraklorüre dönüştürülür:<ref name="Naumov"/>

: GeO<sub>2</sub> + 4 HCI → GeCl<sub>4</sub> + 2 H<sub>2</sub>O
: GeO<sub>2</sub> + 2 Cl<sub>2</sub> → GeCl<sub>4</sub> + O<sub>2</sub>

Germanyum tetraklorür okside (GeO<sub>2</sub>) hidrolize edilir veya fraksiyonel damıtma ile saflaştırılır ve sonra hidrolize edilir.<ref name="Naumov"/> Son derece saf GeO<sub>2</sub> artık germanyum cam üretimi için uygundur. Kızılötesi optikler ve yarı iletken üretimi için uygun germanyum üreterek hidrojenle reaksiyona girerek elemente indirgenir:

: GeO<sub>2</sub> + 2 H<sub>2</sub> → Ge + 2 H<sub>2</sub>O

Çelik üretimi ve diğer endüstriyel işlemler için kullanılan germanyum normalde karbon kullanılarak indirgenir:<ref name="Moska">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Review of germanium processing worldwide|yazarlar=Moskalyk, R. R.|tarih=2004|sayı=3|sayfalar=393-402|çalışma=Minerals Engineering|cilt=17|doi=10.1016/j.mineng.2003.11.014}}</ref>

: GeO<sub>2</sub> + C → Ge + CO<sub>2</sub>

== Uygulamalar ==
2007'de dünya çapında germanyumun ana son kullanımlarının şu şekilde olduğu tahmin ediliyor: %35 [[Optik fiber|fiber optik]], %30 kızılötesi optikler, %15 [[polimerizasyon]] katalizörleri ve %15 elektronik ve güneş enerjisi uygulamaları.<ref name="usgs"/> Geri kalan %5 ise fosfor, metalurji ve kemoterapi gibi kullanımlara gitti.<ref name="usgs" />

=== Optik ===
[[Dosya:Singlemode_fibre_structure.svg|alt=A drawing of four concentric cylinders.|sağ|küçükresim| Tipik bir tek modlu optik fiber. Germanyum oksit, çekirdek silikanın (Madde 1) bir katkı maddesidir . {{Sıralı liste|Core 8&nbsp;µm|Cladding 125&nbsp;µm|Buffer 250&nbsp;µm|Jacket 400&nbsp;µm}}]]
Germanya'nın (GeO<sub>2</sub>) dikkate değer özellikleri, yüksek [[Kırılma indisi|kırılma indeksi]] ve düşük [[Dağılma|optik dağılımıdır]]. Bunlar, onu özellikle geniş açılı kamera lensleri, [[mikroskobi]] ve [[optik fiber]]lerin çekirdek kısmı için kullanışlı kılar.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Infrared Detector Arrays for Astronomy|yazarlar=Rieke|tarih=2007|sayı=1|sayfalar=77-115|çalışma=Annual Review of Astronomy and Astrophysics|cilt=45|doi=10.1146/annurev.astro.44.051905.092436|ilk=G. H.}}</ref><ref name="Brown">{{Web kaynağı|url=http://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/commodity/germanium/220400.pdf|başlık=Germanium|erişimtarihi=22 Eylül 2008|arşivtarihi=8 Haziran 2011|arşivurl=https://web.archive.org/web/20110608071221/http://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/commodity/germanium/220400.pdf|tarih=2000|yayıncı=U.S. Geological Survey|ilk=Robert D. Jr.}}</ref> Silis elyafı için katkı maddesi olarak [[Titanyum dioksit|titanyanın]] yerini aldı ve elyafları kırılgan hale getiren müteakip ısıl işlemi ortadan kaldırdı.<ref>{{Web kaynağı|url=http://ptgmedia.pearsoncmg.com/images/1587051052/samplechapter/1587051052content.pdf|başlık=Chapter III: Optical Fiber For Communications|erişimtarihi=22 Ağustos 2008|arşivtarihi=5 Aralık 2014|arşivurl=https://web.archive.org/web/20141205210827/http://ptgmedia.pearsoncmg.com/images/1587051052/samplechapter/1587051052content.pdf|yayıncı=Stanford Research Institute}}</ref> 2002'nin sonunda fiber optik endüstrisi Amerika Birleşik Devletleri'ndeki yıllık kullanımının %60'ını oluşturmaktaydı, ancak bu dünya çapındaki tüketimin %10'undan daha azdır.<ref name="Brown" /> GeSbTe, yeniden yazılabilir DVD'lerde kullanılanlar gibi optik özellikleri için kullanılan bir faz değişim malzemesidir.<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.osta.org/technology/pdf/dvdqa.pdf|başlık=Understanding Recordable & Rewritable DVD|erişimtarihi=22 Eylül 2008|arşivtarihi=19 Nisan 2009|arşivurl=https://web.archive.org/web/20090419202545/http://www.osta.org/technology/pdf/dvdqa.pdf|yayıncı=Optical Storage Technology Association (OSTA)|seri=First}}</ref>

Germanyum kızılötesi dalga boylarında şeffaf olduğu için önemli bir [[kızılötesi]] optik malzemedir. Özellikle 8 'ile 14' [[Mikrometre|mikron]] aralığında çalışan [[termal kamera]]larda ön optik olarak kullanılır. (askeri, mobil [[gece görüşü]] ve yangınla mücadele uygulamalarında pasif termal görüntüleme ve sıcak nokta tespiti için)<ref name="Moska"/> Kızılötesi [[Optik spektrometre|spektroskoplarda]] ve son derece hassas [[Kızılötesi fotoğraf|kızılötesi dedektörler]] gerektiren diğer optik ekipmanlarda kullanılır.<ref name="Brown"/> Çok yüksek bir [[Kırılma indisi|kırılma indeksine]] (4.0) sahiptir ve yansıma önleyici maddelerle kaplanmalıdır. Özellikle, elmas benzeri karbonun (DLC) çok sert özel yansıma önleyici kaplaması, kırılma indeksi 2.0, iyi bir eşleşmedir ve çevresel istismarın çoğuna dayanabilen elmas sertliğinde bir yüzey üretir.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Applications of diamond-like carbon thin films|yazarlar=Lettington|tarih=1998|sayı=5–6|sayfalar=555-560|çalışma=Carbon|cilt=36|doi=10.1016/S0008-6223(98)00062-1|ilk=Alan H.}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Study on correlating rain erosion resistance with sliding abrasion resistance of DLC on germanium|yazarlar=Gardos|tarih=1990|sayı=Mechanical Properties|sayfa=99|çalışma=Proc. SPIE|seri=SPIE Proceedings|cilt=1325|doi=10.1117/12.22449|editör2-ad=Sandor|editör2-soyadı=Holly|ilk=Michael N.|yazar3=Bonnie L. Soriano|yazar4=Steven H. Propst}}</ref>

=== Elektronik ===
Germanyum, [[Silisyum|silikon]] ile alaşımlanabilir ve silikon-germanyum alaşımları, "yüksek hızlı entegre devreler" için önemli bir yarı iletken malzeme haline geliyor. Si-SiGe [[Hetero bağlantı|heteroeklemlerinin]] özelliklerini kullanan devreler, tek başına silikon kullananlardan çok daha hızlı olabilir.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=SiGe HBT and BiCMOS technologies for optical transmission and wireless communication systems|yazarlar=Washio|tarih=2003|sayı=3|sayfalar=656-668|çalışma=IEEE Transactions on Electron Devices|cilt=50|doi=10.1109/TED.2003.810484|ilk=K.}}</ref> Yüksek hız özelliklerine sahip olan SiGe çipleri, [[Entegre devre|silikon çip]] endüstrisinin düşük maliyetli, köklü üretim teknikleri ile yapılabilmektedir.<ref name="usgs"/>

Yüksek verimli [[Güneş paneli|güneş panelleri]], germanyumun önemli bir kullanımıdır. Germanyum ve [[galyum arsenit]] neredeyse aynı [[kafes sabiti]]ne sahip olduğundan, germanyum substratları galyum-arsenit [[Güneş Hücresi|güneş pilleri]] yapmak için kullanılabilir.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Space and terrestrial photovoltaics: synergy and diversity|yazarlar=Bailey|tarih=2002|sayı=6|sayfalar=399-406|çalışma=Progress in Photovoltaics: Research and Applications|cilt=10|doi=10.1002/pip.446}}</ref> Germanyum, hücrelerinde üçlü bağlantı galyum arsenit kullanan [[Mars Exploration Rover|Mars Keşif Gezicileri]] gibi uzay uygulamaları için yüksek verimli çok bağlantılı fotovoltaik hücreler için kullanıldı.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=The performance of gallium arsenide/germanium solar cells at the Martian surface|yazarlar=Crisp|tarih=January 2004|sayı=2|sayfalar=83-101|çalışma=Acta Astronautica|cilt=54|doi=10.1016/S0094-5765(02)00287-4|ilk=D.|yazar3=Pathare, A.|yazar4=Ewell, R. C.}}</ref> Otomobil farları ve LCD ekranları aydınlatmak için kullanılan yüksek parlaklıktaki LED'ler de önemli bir uygulamadır.<ref name="usgs"/>

Yalıtkan üzerinde Germanyum (GeOI) substratları, minyatür çiplerde silikon için potansiyel bir ikame olarak görülüyor.<ref name="usgs"/> GeOI substratlarına dayalı CMOS devresi yakın zamanda rapor edilmiştir.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://engineering.purdue.edu/~yep/Papers/TED_Ge%20Fully%20Depleted%20CMOS_2016.pdf|başlık=Fully Depleted Ge CMOS Devices and Logic Circuits on Si|erişimtarihi=4 Mart 2019|arşivtarihi=6 Mart 2019|arşivurl=https://web.archive.org/web/20190306044456/https://engineering.purdue.edu/~yep/Papers/TED_Ge%20Fully%20Depleted%20CMOS_2016.pdf|yazarlar=Wu|tarih=August 2016|sayı=8|sayfalar=3028-3035|çalışma=[[IEEE Transactions on Electron Devices]]|cilt=63|doi=10.1109/TED.2016.2581203}}</ref> Elektronikteki diğer kullanımlar arasında [[floresan lamba]]lardaki fosforlar ve katı hal ışık yayan diyotlar (LED'ler) yer alır.<ref name="usgs" /> Germanyum transistörler, erken [[rock and roll]] döneminden [[Distorsiyon (müzik)|"tüylenme"]] tonunun ayırt edici ton karakterini yeniden üretmek isteyen müzisyenler tarafından bazı [[Efekt pedalı|efekt pedallarında]] hala kullanılmaktadır.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Germanium phoenix|yazarlar=Szweda, Roy|tarih=2005|sayı=7|sayfa=55|çalışma=[[III-Vs Review]]|cilt=18|doi=10.1016/S0961-1290(05)71310-7}}</ref>

Germanyum, vücuda zararlı hidrojen gazı üretmeden emilen implante edilebilir biyoelektronik sensörler için [[çinko oksit]] ve [[indiyum galyum çinko oksit]] bazlı uygulamaların yerini alan potansiyel bir malzeme olarak incelenmiştir.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Biodegradable germanium electronics for integrated biosensing of physiological signals.|yazarlar=Zhao|tarih=21 Temmuz 2022|yazarları-göster=2|çalışma=NPJ Flexible Electronics|cilt=6|doi=10.1038/s41528-022-00196-2}}</ref>

=== Diğer kullanımlar ===
[[Dosya:Pet_Flasche.JPG|alt=Photo of a standard transparent plastic bottle.|küçükresim| Bir [[Polietilen tereftalat|pet]] [[şişe]]]]
Germanyum dioksit ayrıca [[polietilen tereftalat]] (PET) üretiminde [[polimerizasyon]] için kullanılır.<ref name="Thiele">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=The Current Status of Catalysis and Catalyst Development for the Industrial Process of Poly(ethylene terephthalate) Polycondensation|yazarlar=Thiele|tarih=2001|sayı=3|sayfalar=387-394|çalışma=International Journal of Polymeric Materials|cilt=50|doi=10.1080/00914030108035115|ilk=Ulrich K.}}</ref> Bu polyesterin yüksek parlaklığı özellikle Japonya'da tercih edilmektedir.<ref name="Thiele" /> Amerika Birleşik Devletleri'nde polimerizasyon katalizörleri için kullanılmaz.<ref name="usgs"/>

Silika (SiO<sub>2</sub>) ve germanyum dioksit (GeO<sub>2</sub>) arasındaki benzerlik nedeniyle, bazı [[Gaz kromatografisi|gaz kromatografi]] kolonlarındaki silika durağan fazı GeO<sub>2</sub> ile değiştirilebilir.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Germania-Based, Sol-Gel Hybrid Organic-Inorganic Coatings for Capillary Microextraction and Gas Chromatography|yazarlar=Fang|tarih=2007|sayı=24|sayfalar=9441-9451|çalışma=Anal. Chem.|cilt=79|pmid=17994707|doi=10.1021/ac071056f}}</ref>

Son yıllarda germanyum, değerli metal alaşımlarında artan bir kullanım gördü. Örneğin [[som gümüş]] alaşımlarında, yangın tortusunu azaltır, kararma direncini artırır ve çökelme sertleşmesini iyileştirir. Argentium ticari markalı, kararmaz bir gümüş alaşımı, %1,2 oranında germanyum içerir.<ref name="usgs"/>

Tek kristal yüksek saflıkta germanyumdan yapılan yarı iletken dedektörler, havaalanı güvenliğinde radyasyon kaynaklarını kesin olarak tanımlayabilir.<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.ortec-online.com/papers/inmm_2003_keyser.pdf|başlık=Performance of Light-Weight, Battery-Operated, High Purity Germanium Detectors for Field Use|erişimtarihi=6 Eylül 2008|arşivtarihi=26 Ekim 2007|arşivurl=https://web.archive.org/web/20071026162911/http://www.ortec-online.com/papers/inmm_2003_keyser.pdf|yayıncı=Oak Ridge Technical Enterprise Corporation (ORTEC)}}</ref> Germanyum, tek kristal [[nötron saçılması]] ve [[Sinkrotron radyasyonu|senkrotron X-ışını]] kırınımı için kullanılan [[Işın hattı|ışın çizgileri]] için monokromatörler için kullanışlıdır. Yansıtma, nötron ve yüksek enerjili X-ışını uygulamalarında silikona göre avantajlara sahiptir.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Optimization of Germanium for Neutron Diffractometers|yazarlar=Ahmed|tarih=1996|sayı=1|sayfalar=131-151|çalışma=International Journal of Modern Physics E|cilt=5|doi=10.1142/S0218301396000062}}</ref> Yüksek saflıkta germanyum kristalleri, gama spektroskopisi ve [[karanlık madde]] arama dedektörlerinde kullanılır.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Astrophysical constraints from gamma-ray spectroscopy|yazarlar=Diehl|tarih=2006|sayı=2006|sayfalar=70-97|çalışma=Nuclear Physics A|cilt=777|doi=10.1016/j.nuclphysa.2005.02.155|arxiv=astro-ph/0502324}}</ref> Germanyum kristalleri ayrıca X-ışını spektrometrelerinde fosfor, klor ve kükürt tayininde kullanılır.<ref>Eugene P. Bertin (1970).</ref>

Germanyum, [[spintronik]] ve spin tabanlı kuantum hesaplama uygulamaları için önemli bir malzeme olarak ortaya çıkıyor. 2010 yılında, araştırmacılar oda sıcaklığında spin taşınımını <ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://eprints.soton.ac.uk/271616/1/Gespin.pdf|başlık=Spin transport in germanium at room temperature|erişimtarihi=16 Kasım 2018|arşivtarihi=22 Eylül 2017|arşivurl=https://web.archive.org/web/20170922180043/https://eprints.soton.ac.uk/271616/1/Gespin.pdf|yazarlar=Shen|tarih=18 Ekim 2010|sayı=16|sayfa=162104|çalışma=Applied Physics Letters|cilt=97|issn=0003-6951|doi=10.1063/1.3505337}}</ref> gösterdiler ve daha yakın zamanlarda germanyumdaki donör elektron spinlerinin çok uzun tutarlılık sürelerine sahip olduğu gösterildi.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Electron Spin Coherence of Shallow Donors in Natural and Isotopically Enriched Germanium|yazarlar=Sigillito|tarih=7 Aralık 2015|sayı=24|sayfalar=247601|çalışma=Physical Review Letters|cilt=115|pmid=26705654|doi=10.1103/PhysRevLett.115.247601|arxiv=1506.05767}}</ref>

== Stratejik önem ==
Gelişmiş elektronik ve optikte kullanımından dolayı Germanyum, yeşil ve dijital geçişi gerçekleştirmek için gerekli olan (örneğin [[Avrupa Birliği]] tarafından) teknoloji açısından kritik bir unsur olarak kabul edilir. [[Çin]], küresel Germanyum üretiminin %60'ını kontrol ettiğinden, dünyanın tedarik zincirleri üzerinde hakim bir konuma sahiptir. 3 Temmuz 2023'te Çin, aniden Germanyum (ve [[Galyum]] ) ihracatına kısıtlamalar getirerek Batılı müttefiklerle ticari gerilimleri tırmandırdı. Çin Ticaret Bakanlığı, "ulusal güvenlik çıkarlarına" atıfta bulunarak, Germanyum içeren ürünleri satmayı amaçlayan şirketlerin bir ihracat lisansına ihtiyaç duyacağı konusunda bilgi verdi.<ref>The products/compounds targeted are: germanium dioxide, germanium epitaxial growth substrate, germanium ingot, germanium metal, germanium tetrachloride and zinc germanium phosphide.</ref> Çin bu tür ürünleri, askeri amaçlara sahip olabilen ve bu nedenle fazladan bir gözetim katmanı gerektiren "ikili kullanımlı" ürünler olarak görüyor. Yeni anlaşmazlık, Amerika Birleşik Devletleri'ni ve daha az ölçüde Avrupa'yı Çin'e karşı kışkırtan, giderek daha şiddetli hale gelen teknoloji yarışında yeni bir sayfa açtı. [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]], Pekin'in küresel teknoloji üstünlüğünü güvence altına almasını ve Batı liderliğindeki uluslararası düzene meydan okumasını önlemek için müttefiklerinin Çin pazarına bağlı gelişmiş elektronik bileşenleri ağır bir şekilde dizginlemesini veya tamamen yasaklamasını istiyor. Çin, Germanyum ihracat kısıtlamalarının arkasında herhangi bir kısasa kısas niyetini yalanladı.<ref>[https://www.euronews.com/my-europe/2023/07/04/china-restricts-exports-of-two-metals-that-the-eu-considers-of-strategic-importance China restricts exports of two metals that the EU considers of 'strategic' importance] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20230706041641/https://www.euronews.com/my-europe/2023/07/04/china-restricts-exports-of-two-metals-that-the-eu-considers-of-strategic-importance |tarih=6 Temmuz 2023 }}, Euronews, 4 July 2023.</ref><ref>[https://edition.cnn.com/2023/07/03/business/germanium-gallium-china-export-restrictions/index.html China hits back in the chip war, imposing export curbs on crucial raw materials] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20230705115922/https://edition.cnn.com/2023/07/03/business/germanium-gallium-china-export-restrictions/index.html |tarih=5 Temmuz 2023 }}, CNN, 3 July 2023.</ref><ref>[https://www.reuters.com/markets/commodities/china-restrict-exports-chipmaking-materials-us-mulls-new-curbs-2023-07-04/ China to restrict exports of chipmaking materials as US mulls new curbs] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20230705230518/https://www.reuters.com/markets/commodities/china-restrict-exports-chipmaking-materials-us-mulls-new-curbs-2023-07-04/ |tarih=5 Temmuz 2023 }}, Reuters, 4 Juy 2023.</ref>

== Germanyum ve sağlık ==
Germanyum bitki veya hayvan sağlığı için gerekli kabul edilmez.<ref name="American Cancer Society">{{Kitap kaynağı|başlık=American Cancer Society Complete Guide to Complementary and Alternative Cancer Therapies|kısım=Germanium|bölümurl=https://archive.org/details/americancancerso0000unse/page/360|sayfalar=[https://archive.org/details/americancancerso0000unse/page/360 360-363]|yayıncı=American Cancer Society|seri=2nd|yıl=2009|isbn=978-0944235713|editör2=Ades TB}}</ref> Çevredeki germanyumun sağlık üzerinde çok az etkisi vardır veya hiç etkisi yoktur. Bunun başlıca nedeni, genellikle cevherlerde ve [[karbon]]lu malzemelerde yalnızca eser element olarak bulunması ve çeşitli endüstriyel ve elektronik uygulamaların yutulması muhtemel olmayan çok küçük miktarları içermesidir.<ref name="usgs"/> Germanyumunun biyolojik tehlike olarak çevre üzerinde çok az etkisi vardır. Germanyumun bazı reaktif '''ara bileşikleri''' zehirlidir.

Hem organik hem de inorganik germanyumdan yapılan germanyum takviyeleri, [[lösemi]] ve [[akciğer kanseri]]ni tedavi edebilen [[Alternatif tıp|alternatif bir ilaç]] olarak pazarlanmıştır.<ref name="acs"/> Bununla birlikte, hiçbir tıbbi fayda kanıtı yoktur; bazı kanıtlar, bu tür takviyelerin zararlı olduğunu göstermektedir.<ref name="American Cancer Society"/> [[FDA|ABD Gıda ve İlaç İdaresi]] araştırması, inorganik germanyumun [[besin takviyesi]] olarak kullanıldığında "potansiyel insan [[Tehdit (risk yönetimi)|sağlığı tehlikesi]] arz ettiği" sonucuna varmıştır.<ref name="toxic"/>

Bazı germanyum bileşikleri, alternatif tıp pratisyenleri tarafından FDA'nın izin vermediği enjekte edilebilir solüsyonlar olarak uygulanmıştır. Başta sitrat-laktat tuzu olmak üzere ilk başta kullanılan çözünür inorganik germanyum formları, bunları uzun süre kullanan kişilerde bazı [[böbrek]] fonksiyon bozukluğu, [[Karaciğer yağlanması|hepatik steatoz]] ve periferik [[nöropati]] vakalarıyla sonuçlandı. Birçoğu ölmüş olan bu bireylerdeki plazma ve idrar germanyum konsantrasyonları, endojen seviyelerden birkaç kat daha yüksekti. Daha yeni bir organik form olan beta-karboksietilgermanyum seskioksit (propagermanium), aynı toksik etki spektrumunu sergilememiştir.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Disposition of Toxic Drugs and Chemicals in Man|url=https://archive.org/details/dispositionoftox0000base_v7n5|tarih=2008|sayfalar=[https://archive.org/details/dispositionoftox0000base_v7n5/page/693 693]-694|yer=Foster City, CA|yayıncı=Biomedical Publications|seri=8th|yazar=Baselt, R.}}</ref>

Germanyumun bazı bileşiklerinin [[memeliler]] için düşük toksisitesi vardır, ancak belirli [[bakteri]]lere karşı toksik etkileri vardır.<ref name="nbb"/>

=== Kimyasal olarak reaktif germanyum bileşikleri için önlemler ===
Germanyumun kullanımı önlem gerektirmezken, germanyumun yapay olarak üretilen bazı bileşikleri oldukça reaktiftir ve maruz kalındığında insan sağlığı için ani bir tehlike arz eder. Örneğin, germanyum klorür ve german (GeH<sub>4</sub>) sırasıyla gözleri, cildi, akciğerleri ve boğazı çok tahriş edebilen bir sıvı ve gazdır.<ref name="Gerber 1997 141–146">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Mutagenicity, carcinogenicity and teratogenicity of germanium compounds|yazarlar=Gerber|tarih=1997|sayı=3|sayfalar=141-146|çalışma=Regulatory Toxicology and Pharmacology|cilt=387|pmid=9439710|doi=10.1016/S1383-5742(97)00034-3|ilk=G. B.|yazar3=Léonard, A.}}</ref>

*

== Kaynakça ==
{{kaynakça}}

{{Otorite kontrolü}}

[[Kategori:Optik malzemeler]]
[[Kategori:Yarı metaller]]
[[Kategori:Elementler]]
[[Kategori:Germanyum]]
[[Kategori:KB1: Jülyen-Miladi belirsizliği]]
[[Kategori:İncelenmemiş çeviri içeren sayfalar]]