Hume-Rothery kuralları sayfasının kaynağını görüntüle

[[William Hume-Rothery]]'den sonra adlandırılan '''Hume-Rothery kuralları''', bir [[element]]in bir [[metal]] içinde çözünebileceği ve katı [[çözelti]] oluşturabileceği koşulları tanımlayan bir dizi kuraldır. Metal atomlarının birbiri içerisinde sınırsız katı çözelti oluşturabilmesi için iki kural kümesi mevcuttur; biri yer alan katı çözeltilere karşılık gelirken, diğeri ise arayer (interstisyel) katı çözeltilere karşılık gelmektedir.

== Yer alan katı çözelti kuralları ==
Yer alan katı çözeltiler için, Hume-Rothery kuralları aşağıdaki gibidir:

# Çözünen madde ve [[Çözücü (kimya)|çözücü]] atomlarının [[atom yarıçapı]] farkı %15'ten fazla olmamalıdır: 
#:<math> \% \mbox{ fark} = \left ( \frac{r_{cozunen} - r_{cozucu}}{r_{cozucu}} \right ) \times 100\% \le 15\%.</math>
# Çözünen ve çözücünün [[kristal yapı]]ları benzer olmalıdır. 
# Çözücü ve çözünen aynı [[Değerlik|değerde]] olduğunda tam [[Çözünürlük (kimya)|çözünürlük]] oluşur.<ref>''Foundations of Materials Science and Engineering'', 4th ed., W. Smith and J. Hashemi, pp.139-140 (2006).</ref>
# Çözünen madde ve çözücü benzer [[Elektronegatiflik|elektronegatifliğe]] sahip olmalıdır. Elektronegatiflik farkı çok büyükse, metaller katı çözeltiler yerine metallerarası bileşik oluşturma eğilimindedir.

== Arayer katı çözelti kuralları ==
Arayer katı çözeltiler için Hume-Rothery Kuralları şunlardır:

# Çözünen atomlar, çözücü atomların yarıçapının %15'inden daha büyük olmayan bir yarıçapa sahip olmalıdır.
# Çözünen madde ve çözücü benzer [[Elektronegatiflik|elektronegatifliğe]] sahip olmalıdır.
# Çözünen ve çözücü geniş bir kompozisyon yelpazesi göstermelidirler. 
# Değerlik faktörü: iki öğe aynı değerliliğe sahip olmalıdır. Çözünen madde ve çözücü atomları arasındaki değerlik farkı ne kadar büyük olursa, çözünürlük o kadar düşük olur.

== Ayrıca bakınız ==

* [[Gibbs serbest enerjisi|Gibbs enerjisi]]
* [[Faz diyagramı]]

== Kaynakça ==

* {{Kitap kaynağı|başlık=Hume-Rothery Rules for Structurally Complex Alloy Phases|tarih=2010|yayıncı=Taylor & Francis|isbn=978-1-4200-9058-1}}
{{kaynakça}}

[[Kategori:Kurallar]]
[[Kategori:Malzeme bilimi]]