Johann Jakob Balmer sayfasının kaynağını görüntüle

{{Uzman|tarih=Ocak 2014}}
{{Bilim insanı bilgi kutusu
| isim = Johann Jakob Balmer
| resim_adı = Balmer.jpeg
| resim_boyutu = 220px
| resim_başlığı = 
| doğum_adı = 
| doğum_tarihi = 1 Mayıs 1825
| doğum_yeri = [[Lausen, İsviçre]]
| ölüm_tarihi = {{Ölüm tarihi ve yaşı|1898|3|12|1825|5|1}}
| ölüm_yeri = [[Basel, İsviçre]]
| ölüm_sebebi = 
| vatandaşlığı = 
| milliyeti = İsviçre
| dini = 
| dalı = [[Fizik]], [[Matematik]]
| çalıştığı_yerler = 
| alma_mater = [[Basel Üniversitesi]]
| doktora_hocası = 
| doktora_öğrencileri = 
| etkilendikleri = 
| etkiledikleri = 
| evlilikleri = 
| çocukları = 
| önemli_başarıları = 
| ödüller = 
| ekbilgi = 
| imza = 
}}
 
'''Johann Jakob Balmer''' (1 Mayıs 1825 - 12 Mart 1898), [[İsviçre]]li [[matematik]]çi ve [[matematiksel fizik]]çidir.

==Biyografi ==

1825'te Balmer kendisi ile aynı ismi taşıyan bir baş yargıcın oğlu olarak Lausen, [[İsviçre]]'de dünyaya geldi. Annesinin ismi Elizabeth Rolle Balmerdı. Kendisi bu ailenin en büyük erkek çocuğuydu. Okul yaşamı boyunca matematik derslerinde başarılı olan Balmer üniversite çağlarına geldiğinde bu konu üzerine ihtisas yapmaya karar verdi.

[[Karlsruhe Üniversitesi]] ve [[Berlin Üniversitesi]]nde çalıştıktan sonra doktorasını 1849 yılında [[Basel Üniversitesi]]nde [[sikloid]] üzerine vermiş olduğu tez ile tamamladı. Johann geri kalan yaşamını Basel'de kız okulunda öğretmenlik yaparak geçirdi. Ayrıca Basel Üniversitesinde derslere girmeye de devam etti. 1868 yılında 43 yaşındaki Christine Pauline Rinck ile evlendi. Çiftin toplamda altı çocuğu oldu.

Matematikçi olmasına rağmen bu konuda yapmış olduğu herhangi bir çalışmadan dolayı değil de daha çok yine Basel Üniversitesinden [[Eduard Hagenbach]] önerilerini alarak hidrojen atomunun görünür spektral hatları için deneysel formülüne yapmış olduğu katkılardan dolayı (1885 yılında 60 yaşındayken) tanınmaktadır.<ref>{{Kitap kaynağı|son=Magie|ilk=William Francis|başlık=A Source Book in Physics|yayımcı=Harvard University Press|yer=Cambridge, Mass|yıl=1969}} s 360</ref> Hidrojen hatlarının Angstrom ölçümlerini kullanarak, dalga boyunu hesaplamak için Balmer formülünü aşağıdaki bağlantı ile elde etti:

:<math>\lambda\ = \frac{ hm^2 }{ m^2 - n^2 }</math>

''n'' = 2 için ''h'' = 3.6456×10<sup>−7</sup> m ve ''m'' = 3, 4, 5, 6, vb.

1885 yılında ''h'' sabitini (Balmer sabiti olarak da bilinir) ''Hidrojen temel dizisi'' olarak adlandırdı. Balmer daha sonra m = 7 için dalga boyu tahmin etmek üzere bu formülü kullandı ve Hagenbach, Ångström'un daha önce 397 [[nanometre]]lik bir çizginin dalga boyunu  gözlemlediği konusunda uyardı. Belmer'in iki kolej öğrencisi, [[Hermann Wilhelm Vogel]] ve [[William Huggins]], beyaz yıldızlarda bulunan Hidrojen spekturumdaki [[Belmer serisi]]nin diğer hatlarını teyit etmeyi başardılar.

Balmer formülü sonra [[Johannes Rydberg]] tarafından geliştirilen [[Rydberg formülü]]nde özel bir durum, olarak bulunmuştur:

<math>\frac{1}{\lambda}\ = \frac{4}{h} \left( \frac{1}{n_1^2} - \frac{1}{n_2^2} \right)= R_H \left( \frac{1}{n_1^2} - \frac{1}{n_2^2} \right)</math>

<math>R_H</math> [[Rydberg sabiti|Hidrojen için Rydberg sabiti]], Balmer formülü için bu formülde <math>n_1 = 2</math> ve <math>n_2 > n_1</math>dir.

Bu formüllerin nasıl ve neden doğru işlediğine dair kapsamlı bir açıklama, ancak 1913 yılında [[Niels Bohr]] tarafından [[Bohr modeli|Bohr atom modeli]] sunumunda yapılabildi.

Johann Balmer Basel'de öldü.

==Onurlandırmalar==
*[[Balmer çizgisi]] ve [[Balmer serisi]] ondan sonra isimlendirildi.
*Ay'daki [[Balmer krateri]] ondan sonra isimlendirildi.

==Kaynakça==
 {{kaynakça}}

== Dış bağlantılar ==
* {{MacTutor Biography|id=Balmer}}
{{Adı fiziksel sabitlerde kullanılmış bilim insanları}}

{{Otorite kontrolü}}

[[Kategori:1825 doğumlular]]
[[Kategori:1898 yılında ölenler]]
[[Kategori:Sabitler]]
[[Kategori:İsveçli fizikçiler]]
[[Kategori:İsveçli matematikçiler]]