Karp-Flatt ölçütü sayfasının kaynağını görüntüle

{{Dipnotsuz|tarih=Mart 2020}}
'''Karp-Flatt ölçütü''', [[koşut işlemci]]li sistemlerde kodun [[Koşut hesaplama|koşutlaştırılma]] derecesini gösteren bir ölçüdür. [[Amdahl yasası]] ve [[Gustafson yasası]] ile uyumlu olan ölçüt 1990 yılında [[Alan H. Karp]] ve [[Horace P. Flatt]] tarafından ortaya atılmıştır.

== Tanımı ==
[[Hızlanma]] olgusunun gözlendiği <math>p</math> işlemcili koşut bir hesaplamada deneysel yollarla elde edilen ''ardışık bölüm'' Karp-Flatt ölçütünü vermektedir.

:<math>e</math> = <math>\frac{\frac{1}{\psi}-\frac{1}{p}}{1-\frac{1}{p}}</math>

<math>e</math>'nin değeri küçüldükçe koşutlaştırma oranı artmaktadır.

== Kanıtı ==
Bir koşut işlemci üzerinde çalışan [[koşut algoritma]]ların başarımı farklı yöntemlerle belirlenebilmektedir. Karp-Flatt ölçütü, diğer yöntemlerle ayırt edilemeyen başarım özelliklerinin açığa çıkmasını sağlamaktadır. Bu eşitlik, [[Amdahl yasası]]nın aşağıdaki yazımından çıkarılabilmektedir.

:<math>T(p)</math> = <math>T_s</math> + <math>\frac{T_p}{p}</math>

Burada;
* <math>T(p)</math>, kodun <math>p</math> işlemcili bir sistem üzerindeki çalışma süresini,
* <math>T_s</math>, kodun ardışık bölümünün çalışma süresini,
* <math>T_p</math>, kodun koşut bölümünün bir işlemci üzerindeki çalışma süresini,
* <math>p</math>, işlemci sayısını göstermektedir.

Ardışık bölüm <math>e</math> = <math>\frac{T_s}{T(1)}</math> biçiminde tanımlandığında eşitlik

:<math>T(p)</math> = <math>T(1) e</math> + <math>\frac{T(1) (1-e)}{p}</math>

olarak yazılabilecektir.

Bu eşitliğin [[hızlanma]] türünden ifadesi ise aşağıdaki gibi olacaktır.

:<math>\frac{1}{\psi}</math> = e + <math>\frac{1-e}{p}</math>

== Kullanımı ==
[[Bilişim|Bilgisayar bilimi]] metinlerinde sıkça yer alan Karp-Flatt ölçütü, kullanım sıklığı bakımından [[hızlanma]] ve [[verimlilik|verimliliğin]] çok gerisindedir. Karp ve Flatt'in bu ölçütü yayımlamalarının temel nedeni de bu olguya bağlanmaktadır. Amdahl yasasının göz önüne almadığı [[yük dengeleme]] sorunlarını ortaya koyan ölçüt, ardışık bölümü temel almakta ve bu, çok sayıda işlemcinin kullanıldığı sistemlerde belirgin başarım artışları sağlamaktadır.

Değişmez büyüklükteki bir sorunu çözmek amacıyla hazırlanan bir sistemin başarımı genellikle artan işlemci sayısıyla ters orantılıdır. Karp-Flatt ölçütü kullanılarak elde edilen ardışık bölüm, verimlilikteki düşüşün kısıtlı koşutlaştırma olanaklarından kaynaklanıp kaynaklanmadığını ortaya koyabilmektedir.

== Kaynakça == 
* Quinn Michael J, <cite>MPI ve OpenMP ile C'de Koşut Programlama</cite> McGraw-Hill Inc. 2004. ISBN 0-07-058201-7
* Karp Alan H. ve Flatt Horace P. ''Koşut İşlemci Başarımının Ölçümü'', ''Communication of the ACM '' Cilt: 33 Sayı: 5, Mayıs 1990

== Dış bağlantılar ==
* [http://courses.cs.vt.edu/~cs4234/F03/notes/ch7/1003.html Karp-Flatt ölçütüne ilişkin ders notları]{{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20060902063745/http://courses.cs.vt.edu/~cs4234/F03/notes/ch7/1003.html |tarih=2 Eylül 2006 }} - [[Virginia Tech]]

{{Koşut hesaplama}}

[[Kategori:Paralel hesaplama]]