Kiyoshi Oka sayfasının kaynağını görüntüle

{{Infobox scientist
|name              = Kiyoshi Oka
|image             = Kiyoshi Oka.jpg
|image_size       = 
|caption           = Kiyoshi Oka (1973)
|birth_date        = {{doğum tarihi|1901|04|19}}
|birth_place       = [[Osaka]], [[Japonya]]
|death_date        = {{Ölüm tarihi ve yaşı|1978|03|01|1901|04|19}}
|death_place       = [[Japonya]]
|nationality       = [[Japonlar|Japon]]
|field             = [[Matematikçi]]
|work_institutions = [[Kyoto Üniversitesi|Kyoto İmparatorluk Üniversitesi]]<br>[[Hiroşima Üniversitesi]]<br>[[Hokkaido Üniversitesi]]<br>[[Nara Kadınlar Üniversitesi]]<br>[[Kyoto Sangyo Üniversitesi]]
|alma_mater        = [[Kyoto Üniversitesi|Kyoto İmpatorluk Üniversitesi]]
|doctoral_advisor  = 
|doctoral_students = 
|known_for         = [[Oka bağdaşıklık teoremi]]<br>[[Oka önsavı]]<br>[[Oka-Weil teoremi]]<br>[[Çoklualtharmonik fonksiyon]]
|awards            = [[Asahi Ödülü]]  {{küçük|(1953)}}<br>[[Japon Akademisi ödülü]] {{küçük|(1951)}}<br>[[Kültür Nişanı]] {{küçük|(1960)}}<br>[[Kutsal Hazine Nişanı|Kutsal_Hazine_Nişanı (1ci sınıf)]] {{küçük|(1973)}}
}}
{{nihongo|'''Kiyoshi Oka'''|岡 潔|Oka Kiyoshi|19 Nisan 1901, [[Osaka]] - 1 Mart 1978, [[Nara]]}}, [[çok değişkenli karmaşık analiz]]deki derin çalışmalarıyla tanınan Japon matematikçidir.<ref>{{MacTutor|title=Kiyoshi Oka
|id=Oka}}</ref>

Arka arkaya gelen derin çalışmalarının yalnızca bir matematikçinin eseri olduğuna inanmak başlangıçta güçtü. Hatta, Batı Avrupa matematik dünyasında Kiyoshi Oka'nın bir grup matematikçi tarafından kullanılan [[Nicolas Bourbaki]] gibi bir takma ad olduğu varsayılmıştı.<ref>(Japonca){{Akademik dergi kaynağı|başlık=Bilim Tarihi Çalışmaları (Oka Kiyoshi'nin biyografisi - Giriş bölümü)|dergi=Journal of Science of the Hiroshima University|cilt=44|sayı=233|yıl=2005|sayfalar=52-54|url=https://www.jstage.jst.go.jp/article/jhsj/44/233/44_50/_pdf/-char/ja#page=3|doi=10.34336/jhsj.44.233_50|erişim-tarihi=25 Eylül 2024|arşivurl=https://web.archive.org/web/20240925172208/https://www.jstage.jst.go.jp/article/jhsj/44/233/44_50/_pdf/-char/ja#page=3|arşivtarihi=25 Eylül 2024|ölüurl=hayır}}
1958'de Japonya'yı ziyaret eden Alman matematikçi [[Carl Ludwig Siegel|Siegel]]'in yorumudur.</ref>

== Hayatı ==
19 Nisan 1901'de Japonya'nın [[Osaka (prefektörlük)|Osaka]] eyaletindeki [[Osaka]] şehrinde doğdu. Ebeveylerinin memleketi Wakayama Eyaleti, Ito Bölgesi, Kimi Köyü'dür. 1922'de [[Kyoto Üniversitesi|Kyoto Imparatorluk Üniversitesi]]'nde fizik okumaya başlayıp bir sene sonra matematiğe dönmüştür. 1925'te mezun olduğu [[Kyoto Üniversitesi|Kyoto Imparatorluk Üniversitesi]]'nde öğretim görevlisi oldu ve 1929'da aynı üniversitede yardımcı doçent oldu. Yine aynı yıl, akademik ara verip eşi Miçi ile Fransa'ya gitti. Burada [[Nakaya Ukiçiro]] ve [[Nakaya Jujiro]] ile tanıştı. Burada ayrıca [[Gaston Julia]] ile görüştü ve Julia aracılığıyla [[çok değişkenli karmaşık analiz]]le tanıştı. Sorbonne'daki [[Pierre ve Marie Curie Üniversitesi|Paris VI Üniversitesi]]'nde kurulmuş olan [[Poincaré Enstitüsü]]'nde kaldı ve çok değişkenli karmaşık analize iyice aşina oldu. 1932 yılında Fransa'dan döndü ve [[Hiroşima Ünivesitesi]]'nde yardımcı doçent olarak çalışmaya başladı. 1935'te [[Heinrich Behnke]] and [[Peter Thullen]]'in yazdığı ''Çok karmaşık değişkenli fonksiyonlar teorisi''<ref>Alm. Theorie der Funktionen mehrerer komplexen Veränderlichen</ref> kitabını okudu ve bu alandaki problemler üzerine çalışmaya başladı. 1938 yılında hastalık nedeniyle memleketine döndü. 1940'da Kyoto Üniversitesi'ne tezini sundu ve bilim doktorasını aldı. 1941'de [[Hokkaido İmparatorluk Üniversitesi]]'nde araştırma asistanı olarak çalışmaya başladı. Ancak, tekrar memleketine dönüp ikinci dünya savaşının sonuna kadar burada kaldı. 1949'da [[Nara Kadınlar Üniversitesi]]'nde profesör oldu ve emekli olduğu 1964 yılına kadar burada çalıştı. 1961'de [[Haşimoto]] şehrinin ve 1968'de ise [[Nara]] şehrinin fahri vatandaşı oldu.

== Çalısmaları ==
Kiyoshi Oka çok değişkenli karmaşık analizdeki büyük problemleri çözmesiyle ünlüdür. Bunlardan ilki olan [[Levi problemi]]ni tamamen çözmek için toplamda yirmi yıla yakın çalışmıştır<ref>Oka, bu probleme '''ters Hartogs problemi''' diyordu.</ref>. Bu problemin <math>\Complex^2</math>deki çözümünü 1942'de vermiştir. Daha genel durumda ise çözümü 1953'te gelmiştir. Bu süreçte, diğer problemler üzerine de çalışan Oka, daha sonra [[Henri Cartan]] ve diğer Fransız matematikçilerin başını çektiği ve modern matematikte bağdaşık (koherant) demet kavramını tanımlarken kullandıkları ''belirsiz bölge ideali'' kavramını ortaya koymuştur. [[Cousin problemi|Cousin problemleri]] olarak bilinen problemlerden birincisini [[Holomorfluk bölgesi|holomorfluk bölgeleri]] üzerinde ilk defa Oka 1936'da çözmüştür. İkinci Cousin probleminin çözümünü ise 1938'de ilave topolojik varsayımlarla göstermiştir. [[Jean-Pierre Serre|Serre]], bu ilave varsayımlara ''Oka ilkesi'' adını vermiştir.

=== Kiyoshi Oka'nın toplu çalışmaları ===
*{{Kitap kaynağı|author=Oka, Kiyoshi|yıl=1961|başlık=Sur les fonctions analytiques de plusieurs variables|yayıncı=Iwanami Shoten|sayfa=234|yer=Tokyo, Japan|dil=Fransızca|kaynak=Oka1961}} - Bibliyografik kaynakları da içermektedir.
*{{Kitap kaynağı|author=Oka, Kiyoshi|başlık=Sur les fonctions analytiques de plusieurs variables|basım=Nouv. ed. augmentee.|yıl=1983|yayıncı=Iwanami|sayfa=246|yer=Tokyo, Japan|dil=Fransızca|kaynak=Oka1983}}
*{{Kitap kaynağı|author=Oka, Kiyoshi|translator=[[Raghavan Narasimhan]] |diğerleri=Ön yazı: [[Henri Cartan]] |editör=Reinhold Remmert |editör-bağ=Reinhold Remmert |yıl=1984|başlık=Kiyoshi Oka Collected Papers|yayıncı=Springer-Verlag|sayfa=223|dil=İngilizce|isbn=0-387-13240-6 <!--|ISBN=3-540-13240-6 -->|kaynak=Oka1984}}

=== Seçilmiş yayınları ===
Aşağıdaki yayınlarının hepsi ''Sur les fonctions analytiques de plusieurs variables''<ref>Çok değişkenli analitik fonksiyonlar üzerine</ref> başlığı taşımaktadır.
#{{Akademik dergi kaynağı|ad=Kiyoshi|soyadı=Oka|başlık=Domaines convexes par rapport aux fonctions rationnelles|dergi=Journal of Science of the Hiroshima University|cilt=6|yıl=1936|sayfalar=245-255|url=https://www.nara-wu.ac.jp/aic/gdb/nwugdb/oka/ko_ron/f/n01/p001.html|doi=10.32917/hmj/1558749869|}} [https://www.nara-wu.ac.jp/aic/gdb/nwugdb/oka/ko_ron/pdf/ko-f1.pdf PDF] [https://www.nara-wu.ac.jp/aic/gdb/nwugdb/oka/ko_ron/tex/ko-f1.tex TeX]
#{{Akademik dergi kaynağı|ad=Kiyoshi|soyadı=Oka|başlık=Domaines d'holomorphie|dergi=Journal of Science of the Hiroshima University|cilt=7|yıl=1937|sayfalar=115-130|url=https://www.nara-wu.ac.jp/aic/gdb/nwugdb/oka/ko_ron/f/n02/p001.html|doi=10.32917/hmj/1558576819||tanıtıcı= [https://www.nara-wu.ac.jp/aic/gdb/nwugdb/oka/ko_ron/pdf/ko-f2.pdf PDF] [https://www.nara-wu.ac.jp/aic/gdb/nwugdb/oka/ko_ron/tex/ko-f2.tex TeX]}}
#{{Akademik dergi kaynağı|ad=Kiyoshi|soyadı=Oka|başlık=Deuxième problème de Cousin|dergi=Journal of Science of the Hiroshima University|cilt=9|yıl=1939|sayfalar=7-19|url=https://www.nara-wu.ac.jp/aic/gdb/nwugdb/oka/ko_ron/f/n03/p001.html|doi=10.32917/hmj/1558490525||tanıtıcı= [https://www.nara-wu.ac.jp/aic/gdb/nwugdb/oka/ko_ron/pdf/ko-f3.pdf PDF] [https://www.nara-wu.ac.jp/aic/gdb/nwugdb/oka/ko_ron/tex/ko-f3.tex TeX]}}
#{{Akademik dergi kaynağı|ad=Kiyoshi|soyadı=Oka|başlık=Domaines d'holomorphie et domaines rationnellement convexes|dergi=Japanese Journal of Mathematics|cilt=17|yıl=1941|sayfalar=517-521|url= https://www.nara-wu.ac.jp/aic/gdb/nwugdb/oka/ko_ron/f/n04/p001.html|doi=10.4099/jjm1924.17.0_517||tanıtıcı= [https://www.nara-wu.ac.jp/aic/gdb/nwugdb/oka/ko_ron/pdf/ko-f4.pdf PDF] [https://www.nara-wu.ac.jp/aic/gdb/nwugdb/oka/ko_ron/tex/ko-f4.tex TeX] }}
#{{Akademik dergi kaynağı|ad=Kiyoshi|soyadı=Oka|başlık=L'intégrale de Cauchy|dergi=Japanese Journal of Mathematics|cilt=17|yıl=1941|sayfalar=523-531|url=https://www.nara-wu.ac.jp/aic/gdb/nwugdb/oka/ko_ron/f/n05/p001.html|tanıtıcı= [https://www.nara-wu.ac.jp/aic/gdb/nwugdb/oka/ko_ron/pdf/ko-f5.pdf PDF] [https://www.nara-wu.ac.jp/aic/gdb/nwugdb/oka/ko_ron/tex/ko-f5.tex TeX]}}
#{{Akademik dergi kaynağı|ad=Kiyoshi|soyadı=Oka|başlık=Domaines pseudoconvexes|dergi=Tôhoku Mathematical Journal|cilt=49|yıl=1942|sayfalar=15-52|url=https://www.nara-wu.ac.jp/aic/gdb/nwugdb/oka/ko_ron/f/n06/p001.html|tanıtıcı=[https://www.nara-wu.ac.jp/aic/gdb/nwugdb/oka/ko_ron/pdf/ko-f6.pdf PDF] [https://www.nara-wu.ac.jp/aic/gdb/nwugdb/oka/ko_ron/tex/ko-f6.lzh TeX]}}
#{{Akademik dergi kaynağı|ad=Kiyoshi|soyadı=Oka|başlık=Sur quelques notions arithmétiques|dergi=Bulletin de la Société Mathématique de France|cilt=78|yıl=1950|sayfalar=1-27|url=https://www.nara-wu.ac.jp/aic/gdb/nwugdb/oka/ko_ron/f/n07/p001.html|doi=10.24033/bsmf.1408|tanıtıcı=[https://www.nara-wu.ac.jp/aic/gdb/nwugdb/oka/ko_ron/pdf/ko-f7.pdf PDF] [https://www.nara-wu.ac.jp/aic/gdb/nwugdb/oka/ko_ron/tex/ko-f7.tex TeX]}}
#{{Akademik dergi kaynağı|ad=Kiyoshi|soyadı=Oka|başlık= Sur les Fonctions Analytiques de Plusieurs Variables, VIII--Lemme Fondamental|dergi= Journal of the Mathematical Society of Japan|cilt=3|yıl=1951|sayfalar=204-214, pp. 259-278|url=https://www.nara-wu.ac.jp/aic/gdb/nwugdb/oka/ko_ron/f/n08/p001.html|doi=10.2969/jmsj/00310204|tanıtıcı=[https://www.nara-wu.ac.jp/aic/gdb/nwugdb/oka/ko_ron/pdf/ko-f8.pdf PDF] [https://www.nara-wu.ac.jp/aic/gdb/nwugdb/oka/ko_ron/tex/ko-f8.tex TeX]}}
#{{Akademik dergi kaynağı|ad=Kiyoshi|soyadı=Oka|başlık=Domaines finis sans point critique intérieur|dergi=Japanese Journal of Mathematics|cilt=27|yıl=1953|sayfalar=97-155|url=https://www.nara-wu.ac.jp/aic/gdb/nwugdb/oka/ko_ron/f/n09/p001.html|doi=10.4099/jjm1924.23.0_97|tanıtıcı= [https://www.nara-wu.ac.jp/aic/gdb/nwugdb/oka/ko_ron/pdf/ko-f9.pdf PDF] [https://www.nara-wu.ac.jp/aic/gdb/nwugdb/oka/ko_ron/tex/ko-f9.tex TeX]}}
#{{Akademik dergi kaynağı|ad=Kiyoshi|soyadı=Oka|başlık=Une mode nouvelle engendrant les domaines pseudoconvexes|dergi=Japanese Journal of Mathematics|cilt=32|yıl=1962|sayfalar=1-12|url=https://www.nara-wu.ac.jp/aic/gdb/nwugdb/oka/ko_ron/f/n10/p001.html|doi=10.4099/jjm1924.32.0_1|tanıtıcı=[https://www.nara-wu.ac.jp/aic/gdb/nwugdb/oka/ko_ron/pdf/ko-f10.pdf PDF] [https://www.nara-wu.ac.jp/aic/gdb/nwugdb/oka/ko_ron/tex/oka-10-f.lzh TeX]}}
#{{Akademik dergi kaynağı|ad=Kiyoshi|soyadı=Oka|başlık=Note sur les familles de fonctions analytiques multiformes etc.|dergi=Journal of Science of the Hiroshima University|cilt=Ser.A 4|yıl=1934|sayfalar=93-98|url=https://www.nara-wu.ac.jp/aic/gdb/nwugdb/oka/ko_ron/f/n11/p001.html|doi=10.32917/hmj/1558749763|tanıtıcı= [https://www.nara-wu.ac.jp/aic/gdb/nwugdb/oka/ko_ron/pdf/ko-f11.pdf PDF] [https://www.nara-wu.ac.jp/aic/gdb/nwugdb/oka/ko_ron/tex/ko-f11.tex TeX]}}
#{{Akademik dergi kaynağı|doi=10.3792/pia/1195578912|ad=Kiyoshi|soyadı=Oka|başlık=Sur les domaines pseudoconvexes|dergi=Proc. Imp. Acad. Tokyo|cilt=17|yıl=1941|sayı=1|sayfalar=7-10|url=https://www.nara-wu.ac.jp/aic/gdb/nwugdb/oka/ko_ron/f/n12/p001.html|tanıtıcı= [https://www.nara-wu.ac.jp/aic/gdb/nwugdb/oka/ko_ron/pdf/ko-f12.pdf PDF] [https://www.nara-wu.ac.jp/aic/gdb/nwugdb/oka/ko_ron/tex/ko-f12.tex TeX] }}
#{{Akademik dergi kaynağı|ad=Kiyoshi|soyadı=Oka|başlık=Note sur les fonctions analytiques de plusieurs variables|dergi=Kodai Math. Sem. Rep.|sayı=5–6|yıl=1949|cilt=1 |sayfalar=15-18|url=https://www.nara-wu.ac.jp/aic/gdb/nwugdb/oka/ko_ron/f/n13/p001.html|doi=10.2996/kmj/1138833536|tanıtıcı= [https://www.nara-wu.ac.jp/aic/gdb/nwugdb/oka/ko_ron/pdf/ko-f13.pdf PDF] [https://www.nara-wu.ac.jp/aic/gdb/nwugdb/oka/ko_ron/tex/ko-f13.tex TeX]}}

== Notlar ==
{{Kaynakça}}

{{Otorite kontrolü}}

[[Kategori:1901 doğumlular]]
[[Kategori:1978 yılında ölenler]]
[[Kategori:Osaka doğumlular]]
[[Kategori:Japon matematikçiler]]
[[Kategori:20. yüzyıl deneme yazarları]]
[[Kategori:Japon deneme yazarları]]
[[Kategori:Kyoto Üniversitesinde öğrenim görenler]]
[[Kategori:Analizciler]]
[[Kategori:Kültür Nişanı sahipleri]]
[[Kategori:Karmaşık analizciler]]