Mayıs papatyası sayfasının kaynağını görüntüle

{{Otomatik taksonkutu
|resim                    = Matricaria February 2008-1.jpg
|tip_cins                 = Matricaria
|tip_tür                  = papatya
|sıralama                 =[[Carl Linnaeus|L.]]
|sinonimler               = ''Chamomilla chamomilla'' <small>(L.) Rydb.</small><br />
''Chamomilla recutita'' <small>(L.) Rauschert</small><br />
''Matricaria recutita'' <small>L.</small><br />
''Matricaria suaveolens'' <small>L.</small><br />
etc.<br />
|sinonimler_kaynak        =<ref name="ITIS">{{Web kaynağı |url=http://www.catalogueoflife.org/col/search/scientific/genus/Matricaria/species/chamomilla/fossil/1/match/1 |başlık=Matricaria chamomilla at ITIS |erişimtarihi=4 Aralık 2019 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20191204183148/http://www.catalogueoflife.org/col/search/scientific/genus/Matricaria/species/chamomilla/fossil/1/match/1 |arşivtarihi=4 Aralık 2019 |ölüurl=evet }}</ref>
}}
 
'''''Matricaria chamomilla,''''' (eşanlamlısı: ''Matricaria recutita'') çoğu zaman '''[[papatya]]''', '''Alman papatyası''',<ref name="umaryland">{{Web kaynağı | url = http://www.umm.edu/altmed/articles/german-chamomile-000232.htm | başlık = German Chamomile | erişimtarihi = 14 Aralık 2012 | yayıncı = University of Maryland Medical Center | yıl = 2011 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20070427114545/http://www.umm.edu/altmed/articles/german-chamomile-000232.htm | arşivtarihi = 27 Nisan 2007 | ölüurl =hayır}}</ref> '''Macar papatyası''' (kamilla), '''yaban papatyası''', '''mavi papatya''', '''kokulu mayıs papatyası''' adlarıyla bilinir.<ref>Fitter R, Fitter A, Blamey M. 1989. ''The wild flowers of Britain and Northern Europe''. Collins</ref><ref>Stace, Clive 1991. ''The New Flora of the British Isles''. Cambridge University Press</ref>
 
Mayıs papatyası [[Papatyagiller|Asteraceae]] karma [[Papatyagiller|familyasının]] yıllık bir bitkisidir.
 
Papatya çoğunlukla mide-bağırsak problemlerine karşı kullanılmasıyla tanınır, ayrıca cilt tahrişi tedavisinde de kullanılabilir.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.kraeuter-buch.de/kraeuter/Echte-Kamille.html | başlık = Echte Kamille | erişimtarihi = 8 Kasım 2019 | çalışma = kraeuter-buch.de | arşivurl = https://web.archive.org/web/20140418235156/https://www.kraeuter-buch.de/kraeuter/Echte-Kamille.html | arşivtarihi = 18 Nisan 2014 | ölüurl =hayır}}</ref>

== Etimoloji ==
Papatya kelimesinin karşılığı olan İngilizce Chamomile kelimesi, "yerdeki-elma" anlamına gelen [[Yunanca]] χαμαίμηλον (''chamaimēlon'')'dan gelir<ref>[http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0057%3Aentry%3D%23113261 χαμαίμηλον] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20080223121331/http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus:text:1999.04.0057:entry= |tarih=23 Şubat 2008 }}, Henry George Liddell, Robert Scott, ''A Greek-English Lexicon'', on Perseus</ref> "yerde" anlamına gelen χαμαί (''chamai'')<ref>[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0057%3Aentry%3Dxamai%2F χαμαί] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20180609092653/http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0057%3Aentry%3Dxamai%2F |tarih=9 Haziran 2018 }}, Henry George Liddell, Robert Scott, ''A Greek-English Lexicon'', on Perseus</ref> ve "elma" anlamına gelen μήλον (''mēlon'')' dan türetilmiştir.<ref>[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0057%3Aentry%3Dmh%3Dlon2 μήλον] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20200804030818/http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0057%3Aentry%3Dmh%3Dlon2 |tarih=4 Ağustos 2020 }}, Henry George Liddell, Robert Scott, ''A Greek-English Lexicon'', on Perseus</ref> Bitki, elma kokusundan dolayı böyle adlandırılır.
Latincede ''matrisin'' anlamlarından biri de ''rahimdir.'' ''Matricaria chamomilla,'' adet krampları ve adet öncesi sendroma bağlı uyku bozuklukları gibi jinekolojik şikayetleri tedavi etmede kullanıldığından bu cinse Matricaria adı verilmiştir.
 
Bitkinin oldukça güçlü antispazmodik ve antienflamatuvar bileşenler içerdiği ve özellikle mide ve bağırsak kramplarının tedavisinde etkili olduğu bulunmuştur.<ref name="labunix">{{Web kaynağı | url = http://www.labunix.uqam.ca/~fg/MyFlora/Asteraceae/Matricaria/matricaria.e.shtml | başlık = Matricaria Linnaeus | arşivurl = https://web.archive.org/web/20190120043338/http://www.labunix.uqam.ca/~fg/MyFlora/Asteraceae/Matricaria/matricaria.e.shtml | arşivtarihi = 20 Ocak 2019 | erişimtarihi = 18 Ağustos 2020 | ölüurl =evet}}</ref>

==Tarihçe==
Papatya bitkisi [[Antik Mısır]] ve [[Klasik Antik Çağ]]'da tıbbi olarak kullanılmıştır. Bazı Germen kabileleri bunu, yazılı bir dile sahip olmadan önce biliyorlardı. Hangi bitki türünün kullanıldığını tam olarak söylemek zordur.

[[Şarlman]] döneminde manastır bahçelerinde papatya yetiştirilirdi.

== Bitkisel özellikler ==
[[Dosya:Fiore_Asteraceae_04.png|sol|küçükresim|''M. recutita'nın'' çiçekleri: <br>A. Sarı disk çiçekleri <br>B. Beyaz ışın çiçekleri]]
[[Dosya:Kamomillasaunio_(Matricaria_recutita).JPG|sağ|küçükresim|upright=0.73|Sarı papatya]]
[[Dosya:Koeh-091.jpg|küçükresim|sol|İllüstrasyon]]
[[Dosya:Matricaria chamomilla sl8.jpg|küçükresim|Tüylü kesilmiş yapraklar dikenlidir.]]
[[Dosya:Matricaria chamomilla sl11.jpg|küçükresim|Kesilerek açılan çiçek sepeti: Sepetin alt kısmı dar, konik, genişliğinin iki katı yüksekliğinde ve içi boştur.]]
[[Dosya:Matricaria chamomilla sl12.jpg|küçükresim|Boru şeklindeki çiçeklerin tacı beş dişlidir.]]
 
''Matricaria chamomilla'' [[Güney Avrupa|Güney]] ve [[Doğu Avrupa]]'ya özgü [[Papatyagiller|Asteraceae]] familyasının bir üyesidir. 
 
Mayıs papatyası {{Dönüştürme|15|–|60|cm|in}} yüksekliğe kadar büyüyen, dallı, dik ve pürüzsüz [[İnternod|gövdeli]], yıllık ve otsu bir bitkidir.
 
Uzun ve dar [[yaprak]]ları 4 ila 7&nbsp;cm uzunluğunda ve iki veya üç uçludur. Yaprak uçları dar ve doğrusal, yaklaşık 0,5&nbsp;mm kalınlığındadır ve çivi gibidir.
 
[[Çiçek]]ler panikülat çiçek başlarında (capitula) taşınır. Beyaz ışın çiçekleri ligule ile donatılmıştır, disk çiçekleri ise sarıdır. İçi boş çiçek tablası şişmiş ve kabuksuzdur. Bu özelliği Alman papatyasını kabuklu çiçek tablası olan Mısır papatyasından (''Anthemis arvensis'') ayırır.
 
Çiçekler yaz başından yaz ortasına kadar açar. Çiçeklerin güçlü, belirgin ve aromatik bir kokusu vardır.
 
Mayıs papatyası çiçeklerinin kendilerine has kokuyu ve ilginç özellikleri veren mavi [[Uçucu yağ|uçucu bir yağı]] vardır. Yağın içerdiği şamazulene atfedilebilen bu renk, bitkiye neden mavi papatya denildiğini açıklar.
 
Meyvesi sarımsı kahverengi yarı silindirik bir akendir (kapçık meyve).<ref name=":0">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Chamomile (Matricaria chamomilla L.): An overview|yazarlar=Singh|tarih=2011|sayı=9|sayfalar=82-95|çalışma=Pharmacognosy Reviews|cilt=5|issn=0973-7847|pmc=3210003|pmid=22096322|doi=10.4103/0973-7847.79103}}</ref> Aken çok küçük, 1-2 x 0,5&nbsp;mm, 4-5 ventral kaburgalı, arkası pürüzsüz, sarımsı beyaz, papussuz veya küçük taç şeklindedir.<ref name="corsica">FloraCorsica</ref>
 
=== Üreme özellikleri ===
Çiçeklenmede genellikle 7 ila 120 fincan şekilli kısmi çiçek salkımı bir aradadır.

Çiçeğinin sepet sapı, 3 ila 10&nbsp;cm uzunluğundadır. Çok daha küçük olmalarına rağmen görünümleri [[Koyungözü|Koyungözü']] nü andırır. Çiçek başının çapı 18 ila 25&nbsp;mm'dir. 20 ila 30 arası brakte neredeyse tek sıradır.

Çiçek çanak tabanı çiçeklenmenin başlangıcında düzdür, daha sonra konik ve içi boş hale gelir. Genellikle [[Çiçek|antezin]] sonuna doğru geriye itilmiş, 6 ila 9&nbsp;mm uzunluğunda ve 2 ila 3&nbsp;mm genişliğinde beyaz ışın çiçekleri bulunur.
 
Boru şekilli çiçekler altın sarısıdır ve beş dişlidir.
 
[[Tozlaşma]] çoğunlukla [[sinek]]ler bazende [[kın kanatlılar]] ve [[zar kanatlılar]] olmak üzere çeşitli [[böcek]]ler tarafından gerçekleştirilir.
 
[[Aken (botanik)|Akenler]] 0,8 ila 1,5&nbsp;mm uzunluğunda, açık gri-kahverengi renktedir. Akenin içinde mukoza bezleriyle kaplı dört ila beş kaburga bulunur; dışında ise bezlerle seyrek noktalıdır.
Pappus küçüktür veya yoktur; Nadiren ışın çiçeklerinin meyvelerinde açıkça bulunur ve meyveyle aynı uzunlukta veya daha uzundur.
 
[[Tohum dağılımı]] çeşitli şekillerde olur: koyun, eşek ve at gibi hayvanlar meyve saplarını yer ve endozoochory adı verilen akenleri yayar; meyveler sümüksüleşir ve hayvanlara yapışır (epizookory) ve/veya papatya insanlar tarafından da yayılır (hemerokor).
 
Çiçeklenme dönemi mayıstan temmuz ayına,<ref name="Oberdorfer2001" /> bazen de eylüle kadar sürer.
 
Kromozom sayısı 2n = 18,<ref name="Oberdorfer2001" /> daha nadiren 36'dır.<ref name="IPCN" />

== Ekoloji ==
Papatya, ışıkta çimlenen bir [[Fotoperiyodizm|uzun gün bitkisi]]'dir.<ref name="Pflanzenbau">Klaus-Ulrich Heyland, Herbert Hanus, Ernst Robert Keller: ''Ölfrüchte, Faserpflanzen, Arzneipflanzen und Sonderkulturen.'' Handbuch des Pflanzenbaus Band 4, Eugen Ulmer, Stuttgart 2006, S. 383–390. ISBN 978-3-8001-3203-4.</ref>
 
Çiçeğin ziyaretçileri diptera bazen de böcekler veya hymenoptera'dır.<ref name="Hegi1987" />
 
== Dağılım ==
[[Dosya:Chamomile@original size.jpg|sol|upright=0.9|küçükresim|Çiçekler.]]
Mayıs papatyasının anavatanları, [[Orta Doğu]], [[Güney Avrupa|Güney]] ve [[Doğu Avrupa]]'dır. Sonradan [[Avustralya]], [[Doğu Avrupa]], Kuzey [[Hindistan]], [[Kuzey Amerika|Kuzey]] ve [[Güney Amerika]]'da yerlileştirilmiştir. Günümüzde Avrupa'da, [[Kuzey Amerika|Kuzey]] ve [[Güney Amerika]] ve [[Avustralya]]'da, ılıman Asya'da ([[Orta Doğu]], [[Orta Asya]], [[Çin]]'in belirli bölgeleri), [[Kuzey Afrika]]'da ([[Cezayir]], [[Fas]]) vardır.<ref name="Wichtl">Max Wichtl (Hrsg.): ''Teedrogen und Phytopharmaka''. 4. Auflage, Wissenschaftliche Verlagsgesellschaft, Stuttgart, 2002, S. 369–373. ISBN 3-8047-1854-X.</ref>
Avrupa'da, özellikle [[Macaristan]] ve [[Balkanlar]]'da bol miktarda bulunur.<ref name=":0" /><ref name=bruneton>Bruneton</ref> 
Tarlalarda, çorak arazilerde, tercihen taze, besin açısından zengin, humuslu tınlı, alüvyonlu ve killi topraklarda yetişir. Dağlık alanlara kadar çıkar. [[Tirol]]'da deniz seviyesinden 1300 metrede,<ref>Siegmund Seybold (Hrsg.): ''Schmeil-Fitschen interaktiv'' (CD-ROM), Quelle & Meyer, Wiebelsheim 2001/2002, ISBN 3-494-01327-6.</ref> [[Valais kantonu]]'nda 1650 metrede, Graubünden'de Ospizio Bernina tren istasyonunda 2300 metre yükseklerde bile yetiştiği görülmüştür.<ref name="Hegi1987" />
 
2010 yılında botanikçi Elias Landolt ve arkadaşlarına göre İsviçre'de ekolojik gösterge değerleri şöyleydi: nem numarası F = 3w (orta derecede nemli ancak orta derecede değişken), ışık numarası L = 4 (parlak), reaksiyon numarası R = 4 (nötr ila bazik), sıcaklık numarası T = 4 (collin), besin numarası N = 4 (besin açısından zengin), kıtasallık sayısı K = 3 (okyanus altı ila kıta altı).<ref name="InfoFlora" />
 
== Şifalı üç papatya arasındaki farklar ==
''Mayıs papatyası'' diğer iki şifalı papatyadan tek bir dik gövdeden oluşan yıllık bitki olmasıyla farklıdır. Mayıs papatyasının çayı tatlı, diğer iki papatyanın çayı ise acıdır.
 
{| border="1" cellpadding="3" cellspacing="1" align="center"
|-----
| colspan="4" align="center" bgcolor=#F0C300 |'''Tıbbi papatyalar'''
|-----
! ||''Mayıs papatyası''<br>matricaire camomille||''Chamaemelum nobile''<br>camomille romaine||''Tanacetum parthenium''<br>grande camomille
|--------align="center"
|
|[[Dosya:Koeh-091.jpg|120px]]
|[[Dosya:Chamaemelum nobile - Köhler–s Medizinal-Pflanzen-012.jpg|130px]]
|[[Dosya:Tanacetum parthenium - Köhler–s Medizinal-Pflanzen-036.jpg|120px]]
|-------
|bitki ömrü|| yıllık||çok yıllık ||çok yıllık
|------
|kök||bir köklüdür<br>diktir||birkaç köklüdür<br>uzanıp doğrulan şekillidir||birkaç köklüdür<br>diktir
|----
|yaprak||2-3-pinnate||2-3-pinnate||2-pinnate<br> 3-5 geniş loblu
|------
|yuva||parıltısız||parıltılı ||parıltısız
|------
|aken||4-5 kaburgalı||3 çizgi||6-8 kaburgalı
|----
|ait olduğu yer||Avrupa, <br>Kuzey Afrika,<br> Ilıman Asya||Atlantik bölgeleri||Doğu ve Güney Avrupa,<br> Ilıman Asya
|---
|lakton <br>seskiterpen||Matrisin<br>→Şamazulen (h.e.) ||nobiline||Partenolid
 
|--
|}

== Papatya uçucu yağının içerdiği kimyasal maddeler ==
[[Dosya:(–)-alpha-Bisabolol Structural Formula V1.svg|küçükresim|Papatya yağının ana bileşeni [[Bisabolol|(-)-α-Bisabolol]]'dür]]
Papatyanın  temel bileşeni, bitki kütlesinin %0,3 ila 1,5'ini oluşturan [[uçucu yağ|uçucu]] papatya yağıdır. 
Mavi papatya yağının ana bileşenleri (-)-α-bisabolol (%5–70), çeşitli bisabolol oksitler (A: 5–60, B: 5–60 ve C: % 0–8), trans-β- farnesen (%7-45), çeşitli eninedisikloeterler (%2-30) ve Guajan türevleri spathulenol (%1 civarında) ve chamaviolin'dir.
Yağa mavi rengi veren şamazulen, üretimde bitkinin içerdiği matrisinden oluşur. Matrisine (%0,03-0,2) ek olarak seskiterpen laktonlar (guaianolidler) aynı zamanda matrikin ve desasetilmatrikarini de içerir.
[[Flavonoid]] içeriği %6'ya kadardır; apigenin, apigenin-7-O-glukozit ve bunların çeşitli türevlerinin yanı sıra kersetin, krisoeriol, [[lutein]], luteolin, patuletin, rutin, hiperosid ve kozmosiin dahil olmak üzere 30'dan fazla bileşik izole edilmiştir.<ref>{{Literatur |Autor=Amina El Mihyaoui, Joaquim C. G. Esteves da Silva, Saoulajan Charfi, María Emilia Candela Castillo, Ahmed Lamarti, Marino B. Arnao |Titel=Chamomile (Matricaria chamomilla L.): A Review of Ethnomedicinal Use, Phytochemistry and Pharmacological Uses |Sammelwerk=Life (Basel, Switzerland) |Band=12 |Nummer=4 |Datum=2022-03-25 |ISSN=2075-1729 |DOI=10.3390/life12040479 |PMC=9032859 |PMID=35454969 |Seiten=479}}</ref>
Diğer bileşikler arasında [[kumarin]]ler ([[umbelliferon]], fıtıkin, aesculetin, kumarin, [[skopoletin]], izoskopoletin), yaklaşık %2,5 2-glukozil-4-metoksisinnamik asit, [[P-Anisik asit|anisik asit]], kafeik asit, vanilik asit ve siringik asit bulunur. [[Müsilaj]] içeriği %3 ila %10 arasıdır.
Papatya çiçeğinde ikincil metabolitlerin çoğu çiçeklerin mavi [[uçucu yağ]]'ındadır.<ref name=":0"/> 
[[Dosya:GermanChamomileEssOil.png|küçükresim|upright=0.5|Mayıs papatyası nın uçucu yağı.]]
[[Uçucu yağ]]ın kimyasal bileşenleri: [[terpen]]ler, [[bisabolol]],<ref name="McKay DL 2006">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=A review of the bioactivity and potential health benefits of chamomile tea (Matricaria recutita L|url=https://archive.org/details/sim_phytotherapy-research_2006-07_20_7/page/519|sayı=7|sayfalar=519-530|çalışma=Phytother Res|yıl=2006|cilt=20|pmid=16628544|doi=10.1002/ptr.1900}}</ref> farnesen ve şamazulen; [[flavonoid]]ler apigenin, quercetin, patuletin, luteolin ve [[kumarin]].
"Mavi renkli" papatya yağı, 120'den fazla kimyasal maddeyi içerir<ref name="singh" />{{,}}:<ref name="brian">{{Ouvrage|langue=en|auteur1=Brian M. Lawrence|titre=Essential Oils 2001-2004|éditeur=Allured Pub Corp|année=2004|pages totales=323|isbn=}}</ref> 28 [[terpenoid]], 36 [[flavonoid]] ve potansiyel farmakolojik aktiviteye sahip 52 çeşitli bileşikten oluşur. Bütün bu maddeler bitkinin [[ikincil metabolit]]leri'dir.<ref name="singh" /> 
İki temel aktif bileşen olan [[Bisabolol|(-)-alfa-bisabolol]] ve şamazulen toplam uçucu yağın  % 50 ila % 65 kadarını oluşturur. 
Papatya yağının % 33'üne kadar olan [[bisabolol]]dür.<ref name="Franke R. 2012"/>
Papatya çiçeklerinin % 0,24-1,9'unu oluşturan uçucu yağı<ref name="khan" /> ticari kullanımı nedeniyle geniş çapta araştırılmaktadır. 
Mayıs papatyasının yağı esasen seskiterpenlerlerden (%75-90) ve sadece eser miktarda monoterpenlerden, % 20'ye kadar poliinler (poliasetilenler) oluşur.
Bileşimi menşe bölgelerine, çeşitlere ve üretim koşullarına göre değişiklik gösterir ancak yetiştirme koşullarından çok az etkilenir.<ref name=bruneton/> 
Dört ana kemotip ayırt edilebilir<ref name="singh" />
* A tipi, (-)-α-bisabololün A oksitleri baskındır
* B tipi, ağırlıklı olarak (-)-α-bisabololün B oksitleri vardır
* C tipi, (-)-α-bisabolol ağırlıklıdır
* D tipi, 1:1 oranında (-)-α-bisabolol ve (-)-α-bisabololün A ve B oksitleri vardır

{| border="1" cellpadding="3" cellspacing="0" align="center" width="80%"
|-----
| colspan="4" align="center" bgcolor=#F0C300 |'''Esansiyel yağın ana bileşikleri'''
|-----
!width="35%"|Bileşik|| Formül
|width="19%" align="center"|'''% <small>(Lawrence<ref name=brian/>)</small>'''
|width="19%" align="center"|'''% <small>(Singh<ref name=singh/>)</small>'''
|---------align="center"
|[[bisabolol|(-)-α-bisabolol]]
|[[Dosya:Alpha-Bisabolol.png#mediaviewer/Dosya:Alpha-Bisabolol.png|80px]]
| 4 - 77 ||4,8 -11,3
|---------align="center"
|şamazulen
|[[Dosya:Chamazulene.svg|80px]]
| 1 - 18|| 2,3 - 10,9
|---------align="center"
|oxydes A de (-)-α-bisabolol
|[[Dosya:Bisabololoxide A Structural FormulaV1.svg|100px]]|| 0 - 66|| 25,5 - 28,7
|---------align="center"
|(-)-α-bisabolol oksitler B
|[[Dosya:Alpha-bisabolol oxide B.svg|100px]]
|| 3 - 59|| 12,2 - 30,9
|---------align="center"
|farnese
|[[Dosya:Alpha_Farnesen.svg|100px]]|| 15 - 28 || 4,9 - 8,1
|---------align="center"
|(-)-α-bisabolon A oksitleri|| || 2 - 9 ||
|---------align="center"
|''cis''-spiroéthers || || 2 - 20 ||
|---------align="center"
|''trans''-spiroéthers || || 1- 5 ||
|---------align="center"
|èn-yne-dicycloéthers
|[[Dosya:Cis-enyne-dicycloether.svg|80px]]
|| 1 - 19 ||
|---
| colspan="4" align="center" bgcolor=#F0C300 |'''Esansiyel yağın ikincil bileşikleri''' (Bruneton<ref name=bruneton/>)
|-----------
|'''[[Flavonoid]]ler''' : glukozil-7-Apigenol ve<br> 6" cinsinden asetillenmiş türevi,<br> patuletol glikozitler, lutéolol,<br> quersetol glikozitler, isorhamnetol
|'''[[Kumarin]]ler''' : [[Umbelliferon]],<br> herniarine
|'''Asit-fenol''' : Ferulik asit, <br>kafeik asit
|'''Seskiterpenler''' : Kadinenler, furfural, spantulenol, laktonlar : <br>matrisin, matricarine
|--
|}
Bu yağ, bitkinin savunmasından sorumlu olan metabolitlerden oluşur: öncelikle alfa-bisabolol seskiterpenler, bisabolol oksitler A ve B ve (E)-β-farnesen.<ref name=singh/> İkinci [[terpenoid]], elmanın ve diğer meyvelerin kabuğunda bulunan, bitkinin meyvemsi aroma bileşenlerinden biridir.<ref>Eberhard Breitmaier, Terpenes: flavors, fragrances, pharmaca, pheromones, John Wiley & Sons, Weinheim, 2007, p.&nbsp;24, https://books.google.ch/books?isbn=3527317864...</ref> 
[[Terpenoid]]ler, tozlaşmada<ref>{{article|nom=   Maimone, T.J.; Baran PS
 |titre=    Modern Synthetic Approaches to Terpenes
 |périodique= Nature Chem. Bio
 |lien périodique=
 |volume=3
 |numéro=
 |année=      2007
 |pages=396-407
 |url texte=
}}</ref> ve ayrıca otçul böceklerin saldırılarında bitkilerin korunmasında, onları kovarak, zehirleyerek veya bu böceklerin yırtıcılarını cezbetme rolü oynar.<ref>Dinesh A. Nagegowda, David Rhodes, and Natalia Dudareva, The MEP Pathway and Rhythmic Emission of Herbivore-Induced Plant Volatiles, in Constantin A. Rebeiz et al. (eds.), The Chloroplast: Basics and Application, Springer Science+Business Media B.V. 2010, p.&nbsp;148</ref> 
Papatyanın [[terpenoid]]'lerinin içeriği papatyanın akarisit etkisini açıklar<ref>Macchioni, F., Perrucci, S., Cecchi, F., Cioni, P.L., Morelli, I., Pampiglione, S., 2004. Acaricidal activity of aqueous extracts of chamomile flowers, Marticaria chamomilla, against the mite Psoroptes caniculi. Med. Vet. Entomol., 18(2):205-207. [doi:10.1111/j.0269-283X.2004.00488.x]</ref>{{,}}.<ref>Khodadad Pirali-Kheirabadi, Mehdi Razzaghi-Abyaneh, Biological activities of chamomile (Matricaria chamomile) flowers’ extract against the survival and egg laying of the cattle fever tick (Acari Ixodidae), J Zhejiang Univ Sci B. 2007 September; 8(9): 693–696, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1963437/ {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20220308080527/https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1963437/ |tarih=8 Mart 2022 }}</ref>
 
Papatya çiçeğinin bileşiminin % 8'ine kadar var olan<ref>SUMMARY OF DATA FOR CHEMICAL SELECTION. Apigenin. ntp.niehs.nih.gov/ntp/htdocs/Chem.../Apigenin.pdf</ref> [[Polifenol|fenolik bileşikler]] ve özellikle [[flavonoid]]'ler çiçek başının boru şekilli çiçek salkımlarına sarı renk verir.
 
Flavonoidler, bitkileri UV ışınlarından, serbest radikallerden, patojenlerden ve otçullardan korur ve tozlaştırıcıları çeker.<ref>Florence Gleason, Raymond Chollet, Plant Biochemistry, Jones and Bartlett Publishers, Inc, Burlington, MA 2011, p.&nbsp;136</ref> Dolayısıyla kuraklık papatyada bu flavonoidlerden biri olan apigenin üretiminin artmasına neden olur.<ref>Mostafa Hojati, Seyed Ali Mohammad Modarres-Sanavy, Faezeh Ghanati, Mehdi Panahi. Hexaconazole induces antioxidant protection and apigenin-7-glucoside accumulation in Matricaria chamomilla plants subjected to drought stress. Journal of plant physiology. 2011 May 15;168(8): 782-91</ref>
Yabani papatya çiçekleri ve özellikle ışın çiçekleri, bitkiye taze kesilmiş saman kokusunu veren flavonoidler [[kumarin]]ler<ref>Barbara Tosi, Carlo Romagnoli, Emilia Menziani-Andreoli and Alessandro Bruni, « Characterization of Coumarins in Chamomile Preparations Sold in Italy », ''Pharmaceutical Biology'', 1995, Vol. 33, No. 2, Pages 144-147</ref> ile ilişkili benzopironlara sahiptir.
 
Doğrudan büyümesi ve gelişmesi için kullanılan yabani papatyanın birincil [[metabolitler]]’i, özellikle çevresel streslere uyumuyla ilişkili olarak incelenmiştir: bakırın, fazla salisilik asidin<ref name=singh/> ve fazla suyun<ref>Alireza Pirzad, Mohammad Reza Shakiba, Saeed Zehtab-Salmasi, Seyed Abolghasem Mohammadi, Reza Darvishzadeh and Abbas Samadi, « Effect of water stress on leaf relative water content, chlorophyll, proline and soluble carbohydrates in Matricaria chamomilla L. », ''Journal of Medicinal Plants Research'' Vol. 5(12), pp.&nbsp;2483-2488, 18 June, 2011</ref> etkisi altında bitkinin [[klorofil]] konsantrasyonu azalır. Öte yandan [[azot]] eksikliği bitkinin klorofil içeriğini değiştirmedi ancak yapraklarında ve köklerinde çözünebilir proteinlerin azalmasına neden oldu. 
Papatyanın büyüme ortamına eklenen farklı [[amino asit]]ler proteinlerin sentezini uyararak büyümesini sağlar, dal sayısını, çiçek baş sayısını ve toprak üstü kısımlarının ağırlığını artırır.<ref name=singh/>

== Farmakolojik özellikler ==
Mayıs papatyasının belirli sayıdaki aktiviteleri "in vitro" ve "in vivo" çalışmalarla gösterilmiştir:
* '''İltihap önleyici''': bu özellik şamazulene, öncüsü matrisin, (-)-α-bisabolol ve oksitinine atfedilebilir.<ref name=bruneton/>{{,}}.<ref name=diane>{{article|nom=  Mckay, Diane L.; Blumberg, JB.
 |titre= A review of the bioactivity and potential health benefits of chamomile tea (Matricaria recutita L.)
 |périodique=  Phytother Res.
 |lien périodique=
 |volume=20
 |numéro=7
 |année=     2006
 |pages=519-530
 |url texte=
}}</ref> Fare pençesi kaynaklı [[ödem]], [[artrit]] ve radyo kaynaklı [[eritem]] üzerinde iltihap önleyici aktivite belirlenmiştir.<ref>{{Chapitre|langue=|auteur1=Mann, C., & E.J. Staba|titre chapitre=The Chemistry, Pharmacology and Commercial Formulations of Chamomile|auteurs ouvrage=Craker L.E. and J.E. Simon (Eds.).|titre ouvrage=Herbs, Spices and Medicinal Plants: Recent Advances in Botany, Horticulture and Pharmacology, Vol. 1|lieu=|éditeur=Oryx Press, Phoenix|année=1986|isbn=|lire en ligne=|passage=}}</ref> 
(-)-a-bisabolol, farklı maddelerin ([[etanol]], stres, [[indometazin]], sıçanlarda, ağızdan) neden olduğu mide ülserini önler. 
Papatya merhemiyle tedavi edilen fare dilindeki yara daha çabuk iyileşir<ref>{{article|nom= Carina-Magalhães-Esteves Duarte, Maria-Rozelide-Souza Quirino, Mônica-César Patrocínio, Ana-Lia Anbinder
 |titre=Effects of Chamomilla recutita (L.) on oral wound healing in rats
 |périodique= Oral Medicine and Pathology
 |lien périodique=
 |volume=16
 |numéro=6
 |année=      2011
 |pages=
 |url texte=
}}</ref> çünkü daha iyi [[kollajen]] lif yüzdesi ile epitelizasyonu destekler.
* '''[[Spazm çözücü]]''' : çiçeklerin hidro-alkolik özütü spazmolitiktir.<ref name=diane/> Bu aktivite izole kobay ileumunda [[papaverin]]'den daha aktif olan apigenolden kaynaklanabilir.
* '''Antibakteriyel, [[antifungal]]''' : mayıs papatyası yağı zayıf antibakteriyel ve mantar öldürücüdür.<ref name=bruneton/> Kedi ve köpeklerde safra salgısını uyarır.
* '''[[Sakinleştirici]]''' : İnsanlarda yapılan gözlemler<ref name=bruneton/> mayıs papatyasının sakinleştirici etkisi olduğunu bildirmiştir.

== Kullanım ==
=== Geleneksel tıpta kullanımı ===
Alman papatyası [[Fitoterapi|bitkisel ilaç]] yapımında kullanılır.<ref name="nccih">{{Web kaynağı |url=http://nccih.nih.gov/health/chamomile/ataglance.htm |başlık=Chamomile |yayıncı=National Center for Complementary and Integrative Health, US National Institutes of Health |tarih=1 Mayıs 2020 |erişimtarihi=29 Haziran 2022 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20150329022843/https://nccih.nih.gov/health/chamomile/ataglance.htm |arşivtarihi=29 Mart 2015 |ölüurl=hayır }}</ref><ref name="Medline">{{Web kaynağı |url=https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/druginfo/natural/752.html |başlık=Roman chamomile |yayıncı=MedlinePlus, US National Institutes of Health |tarih=21 Haziran 2019 |erişimtarihi=29 Haziran 2022 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20160705113650/https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/druginfo/natural/752.html |arşivtarihi=5 Temmuz 2016 |ölüurl=hayır }}</ref> 
Alman papatyası [[Herboloji|bitkisel tıpta]] [[mide]] ağrısına karşı, cilt bakımında, [[irritabl bağırsak sendromu]] (IBS) için ve hafif uyku verici olarak kullanılır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.herbwisdom.com/herb-chamomile.html | başlık = Chamomile (Matricaria recutita) | erişimtarihi = 15 Ekim 2014 | çalışma = herbwisdom.com | arşivurl = https://web.archive.org/web/20060629223514/http://www.herbwisdom.com/herb-chamomile.html | arşivtarihi = 29 Haziran 2006 | ölüurl =evet}}</ref> Hafif  müshil olarak da kullanılır.

İltihap önleyici<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Chamomile: an anti-inflammatory agent inhibits inducible nitric oxide synthase expression by blocking RelA/p65 activity|yazarlar=Bhaskaran|tarih=Aralık 2010|sayı=6|sayfalar=935-40|çalışma=Int J Mol Med|cilt=26|pmc=2982259|pmid=21042790|doi=10.3892/ijmm_00000545}}</ref> ve bakteri öldürücü etkisi vardır.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Possibility of fighting food borne bacteria by egyptian folk medicinal herbs and spices extracts|yazarlar=Tayel|sayı=1–2|sayfalar=21-32|çalışma=J Egypt Public Health Assoc|yıl=2009|cilt=84|pmid=19712651}}</ref>
Papatyanın mide ve bağırsak kramplarının tedavisinde etkili olduğu bulunmuştur.<ref name="labunix" /> 
 
Mide ağrısına karşı iki - üç ay boyunca, sabahları aç karnına bir bardak papatya çayı içilmesi önerilir.<ref name="Chamomile">{{Web kaynağı|url=http://www.planetbotanic.ca/fact_sheets/chamomile.htm|başlık=Chamomile|erişimtarihi=12 Şubat 2009|arşivtarihi=26 Haziran 2009|arşivurl=https://web.archive.org/web/20090626031815/http://www.planetbotanic.ca/fact_sheets/chamomile.htm|ölüurl=evet|yayıncı=Planet Botanic}}</ref>
 
Papatya yağı işlenerek hap yapılabilir ancak iyi etkisinden yararlanmak için bütün çiçek başı da kullanılabilir.
 
Fransız<ref name="bruneton" /> İlaç Ajansı'nın ''Açıklama notu (1998)'', mayıs papatya başının şu hastalıkların tedavisinde yararlı olduğunu bildirmiştir:
* geleneksel olarak demlenerek ağızdan kullanıldığında:
#"sindirim bozukluklarının" semptomatik tedavisinde (epigastrik şişkinlik, yavaş sindirim, geğirme, şişkinlik)
#''iştah açmada''
*yerel kullanımda:
#dermatolojik durumlar (çatlaklar, sıyrıklar, çatlamış cilt, böcek ısırıkları) için lapa şeklinde ek yumuşatıcı ve kaşıntı önleyici tedavide
#ağız boşluğu veya yutakda ağrı kesici olarak (gargara veya pastil formunda)
#dumanlı hava, sürekli göz yorucu çalışmalar, deniz veya yüzme havuzunda yüzmenin çeşitli sebeplerinden kaynaklanan göz tahrişi veya rahatsızlığı durumunda.
 
Alman papatyası, Roma papatyası (''Chamomillae romanae flos'') gibi tonik, mide ilacı, [[spazm çözücü]] ve [[ağrı kesici]] olarak kullanılır.
Geleneksel tıpta (Das,<ref name="das">{{Ouvrage|auteur1=Moumita Das|titre=Chamomile : Medicinal, Biochemical, and Agricultural Aspects|éditeur=CRC Press;|année=2014|pages totales=316|isbn=}}</ref> 2014), fonksiyonel sindirim bozuklukları (gaz giderici özelliği vardır), orta dozlarda uykusuzluğa karşı, zor sindirimde (ağrılı sindirim spazmları) ve [[egzama]] vb. karşı tek başına veya karışım halinde bitki çayı olarak kullanılır. Das, geleneksel olarak papatyayla tedavi edilen rahatsızlıkların tam envanterini çıkardı. Papatyanın yararlı olduğu 55 hastalık ve durumun listesini yaptı.
 
Papatya, güzellik için losyonlarda ve saç durulanırken kullanılabilir.
 
Mayıs papatyası, şampuanlarda saçları sarartmak için ve güneş önleyici jel gibi kozmetik ürünlerde<ref name="bruneton" /> vardır. 
 
Esansiyel yağı parfümeride ve sabun yapımında kullanılır.
 
Hamileliğin son aylarında kullanılması önerilmez.<ref>{{web kaynağı|dil=İngilizce|başlık=Chamomile Tea May Not Be Safe During Pregnancy / NutritionFacts.org|url=http://nutritionfacts.org/video/chamomile-tea-may-not-be-safe-during-pregnancy/|yayımcı=nutritionfacts.org|erişimtarihi=21 Eylül 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230927013319/https://nutritionfacts.org/video/chamomile-tea-may-not-be-safe-during-pregnancy/|arşivtarihi=27 Eylül 2023|ölüurl=hayır}}</ref>
 
=== Papatya çayı ===
[[Bitki çayı|Papatya çayı]] yapmak için papatyanın çiçekleri, bitkisi ve tohumları kullanılır.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.ehia-online.org/publications.html |başlık=Inventory List of Herbals Considered as Foodway |yayımcı=European Herbal Infusions Association |dil=İngilizce |erişimtarihi=21 Eylül 2023 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20111219204112/http://www.ehia-online.org/publications.html |arşivtarihi=19 Aralık 2011 |ölüurl=hayır }}</ref> Özellikle Romanesk ülkelerinde papatya çayı uyku çayı ve sakinleştirici olarak kullanılır.<ref name="Wichtl" /> Genellikle yemekten sonra veya yatmadan önce içilen, sarı boru şeklindeki papatya çiçeklerinden yapılan "Camomilla setacciata" bir İtalyan çay spesiyalitesidir.
Bir fincan [[Bitki çayı|Papatya çayı]] yapmak için iki çay kaşığı kuru [[çiçek]] fincana konulur. [[Bitki çayı|Papatya]]'nın uçucu yağının buharlaşmasını önlemek için fincanın üstü kapatılır ve çay 10- 15 dakika demlenir. Hücrelerin içinde yeni aktif madde oluşumu nedeniyle posası ezilmelidir bu daha sonra [[Hücre duvarı|hücre duvarlarını]] kırıp serbest bırakır ancak bu madde kaynama noktasına yakın oluşur.
[[Dosya:Matricaria chamomilla flowers.jpg|küçükresim|Çay olarak demlenebilmesi için papatya çiçekleri kurutulup saplarından ayrılır.]]
 
=== Papatya çiçekleri ===
[[Dosya:Kamillenblüten.jpg|küçükresim|Çay yapılan papatya çiçekleri]]
[[Dosya:Chamomile flowers.jpg|küçükresim|Papatya çiçeğimin başı]]
[[Dosya:Matricariae_flos_dried.jpg|küçükresim|''Matricariae flos'': Papatya çayında kullanılan kuru ''M. chamomilla'' çiçeği]]
Kurutulmuş papatya çiçeğinin [[uçucu yağ]]'ı kilo başına en az 4&nbsp;ml olmalıdır.<ref name="Ph.Eur.">''Europäisches Arzneibuch'', Amtliche Österreichische Ausgabe, Band 2, 5. Ausgabe, Verlag Österreich, Wien 2005, S. 2513 ff. ISBN 978-3-7046-4693-4.</ref>

İlaç sadece çiçek başlarından oluşur.<ref name="Wichtl" />

Papatya çiçekleri hoş kokuludur ve [[Antiinflamatuar|İltihap önleyici]] madde, [[spazm çözücü]], şişkinlik giderici ve mide ilacı olarak kullanılır. Çiçeklerin koku giderici ve antibakteriyel etkileri vardır.
 
Dahili olarak [[gastrit]], [[Gastroenterit|enterit]], [[kolit]], [[yellenme]] gibi mide ve bağırsak sorunları, şişkinlik, sindirim sisteminde kramp benzeri rahatsızlıklar ve [[det (tıp)|adet]] sorunları için kullanılır. Mayıs papatyasının sakinleştirici ve kaygı giderici etkisi rapor edilmiştir.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.phytodoc.de/heilpflanzen/kamille |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=21 Eylül 2023 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20230606151816/https://www.phytodoc.de/heilpflanzen/kamille |arşivtarihi=6 Haziran 2023 |ölüurl=hayır }}</ref>
 
Mayıs papatyası harici olarak cilt ve mukoza zarı iltihaplanması, bakteriyel cilt hastalıkları, ağız boşluğu ve diş etleri için kullanılır.
 
Solunum yolları iltihabı için papatya buharı solunur.
 
Anal ve genital bölgedeki hastalıklar için papatya banyosu yapılır. 
 
Çok nadiren papatyaya karşı alerjik cilt reaksiyonları bildirilmiştir. Bu nadir alerjik reaksiyonlar nedeniyle infüzyonun göz bölgesinde uygulaması önerilmez.<ref name="Wichtl" />
 
=== Papatya yağı ===
[[Dosya:GermanChamomileEssOil.png|küçükresim|Küçük şeffaf bir cam şişedeki Alman papatyasının (''Matricaria recutita'') uçucu yağı]]
Uçucu papatya yağı veya matricariae aetheroleum,<ref name="Ph.Eur." /> taze veya kurutulmuş çiçek başlarından buharla damıtılarak elde edilir.
Yağın tamamına bu rengi veren mavi şamazulen, büyük miktarda renksiz öncüllerden oluşur.<ref>[http://www.phytodoc.de/informationen/heilpflanze/kamille-echte/einleitung/ Echte Kamille] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20100101172827/http://www.phytodoc.de/informationen/heilpflanze/kamille-echte/einleitung/ |tarih=1 Ocak 2010 }} auf Phytodoc.de.</ref> Uygulama alanları büyük ölçüde papatya çiçeğiyle aynıdır.
 
Bitkisel yağlara batırılarak elde edilen papatya çiçeklerinden elde edilen özütlere de papatya yağı denir. Bu papatya yağının içindeki papatya aktif bileşen konsantrasyonu uçucu papatya yağına göre çok daha azdır.
 
[[Aromaterapi]]'de daha iyi bir cilt için papatya yağı kullanılır.<ref>Michaela und Wolfgang Steflitsch: ''Aromatherapie, Wissenschaft – Klinik – Praxis''. Springer Verlag, 2007.</ref>
 
== Zehirlilik ==
''Matricaria chamomilla'''nın çiçekleri zehirsizdir.<ref name=bruneton/> Aynı durum uçucu yağ ve bisabolol için de geçerlidir. Ancak papatya esaslı preparatlarda laktonların olası varlığı, bazı hassas kişilerde alerjik kontakt dermatite neden olabilir. ''Matricaria chamomilla''nın resmi olarak dahil olduğu durumlar oldukça istisnaidir.
[[Dosya:Matricariae_flos_dried.jpg|küçükresim|''Matricaria flos'': çayda yapmada kullanılan kuru mayıs papatyası çiçekleri.]]
== Diğer kullanımlar ==
Bağcılıkta mayıs papatyası, üzüm çeşitlerinin demir klorozu göstermeye eğilimli olduğu çiçeklenme öncesi döneminden ben düşme dönemine kadar asmayı destekler. İçerdiği [[azulen]], [[potasyum]] döngüsünün uyarılması yoluyla [[evapotranspirasyon]]'u düzenleyen uçucu bir yağdır. Azulenin şu durumlarda asmada stres giderici etkisi vardır:
* asma, çok sığ köklenme yüzünden kronik olarak su stresinden muzdaripse,
* asma su bakımından fakir, taşlı veya kumlu topraklara dikilmişse,
* aşırı sıcaklarda veya sıcak hava dalgası durumunda.

=== Olası yan etkileri ===
Yakupotunun akrabası olan papatya alerji semptomlarına neden olabilir ve yakupotu alerjili kişilerde yakupotu poleni ile çapraz reaksiyona girebilir.
Mayıs papatyasında kumarin vardır bu nedenle örneğin [[Antikoagülan|kan sulandırıcılarla]] olası ilaç etkileşimlerinden kaçınmak için özen gösterilmelidir.
Yüksek dozlarda papatya nadiren mide bulantısı ve kusmaya neden olabilir. Nadiren kızarıklıklar yapabilir.<ref>Readers' Digest Association</ref> 
Tip-IV alerjik reaksiyonları (yani kontakt dermatit) yaygındır. 
Papatya çayı içen 38 yaşındaki bir erkekte şiddetli Tip-I reaksiyon vakası da (yani [[anafilaksi]]) bildirilmiştir.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Anaphylactic reaction to camomile tea|yazarlar=Andres|yazarlarıgöster=etal|sayı=1|sayfalar=135-136|çalışma=Allergol Int|yıl=2009|cilt=58|pmid=19050375|doi=10.2332/allergolint.c-08-63}}</ref>

== Üreticiler ve talep ==
En önemli mayıs papatyası üretici ülkeleri Arjantin, Mısır, Bulgaristan, Macaristan ve daha az ölçüde İspanya, Çek Cumhuriyeti ve Almanya'dır.<ref name="Wichtl" />
Almanya'da papatyaya olan talep 5.000 ton civarında olup, bu miktarın piyasa değeri 20 milyon Euro'ya yakındır.<ref>Norbert Schmitz, Elmar Kroth, Barbara Steinhoff, Birgit Grohs: ''Phytopharmaka.'' In: Norbert Schmitz (Hrsg.): ''Marktanalyse Nachwachsende Rohstoffe II.'' Herausgegeben von der [[Fachagentur Nachwachsende Rohstoffe]] e.&nbsp;V., Gülzow 2007.</ref>

== Yetiştirilmesi ==
=== Tohumla çoğaltma şartları ===
Kökeni Güney-Batı Asya, Güney-Doğu Avrupa'dır ancak günümüzde neredeyse tüm dünyada yetişir.<ref name="Franke R. 2012">
{{Kitap kaynağı|başlık=Handbuch des Arnzei- und Gewürzpflanzenanbaus – Band 4 Arznei- und Gewürzpflanzen A-K|tarih=2012|sayfalar=618-648|yayıncı=Verein für Arznei- und Gewürzpflanzen SALUPLANTA e.V. Bernburg|isbn=978-3-935971-62-1|editör-ad=B.|editör-soyadı=Hoppe}}</ref>

==== Toprak ====
Papatya yetiştiriciliği için özel toprak kalitesine gerek yoktur ancak mahsul en iyi şekilde iyi üst topraklı dengeli topraklarda yetişir.<ref name="Anbautelegram Echte Kamille">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Anbautelegram Echte Kamille (Matricaria chamomilla L.)|yazarlar=Freistaat Thüringen|çalışma=Anbautelegram|yıl=2014}}</ref> [[Papatya]] talepkar olmayan bir bitkidir ve oldukça toleranslıdır. Mahsul hafif ila ağır topraklarda büyür.
Doğada yetişen papatya türleri normalde kumludan tınlı topraklara kadar her toprakta yetişir. Toprağı çoğunlukla asidiktir ve açık olmalıdır.<ref name="Franke R. 2012"/>

==== Yetiştirme teknikleri ====
Üç yetiştirme tekniği vardır:

1) [[sonbahar]]da yıllık mahsul olarak tohumla,

2) [[ilkbahar]]da yıllık mahsul olarak tohumla,

3) tohumla yetiştirmenin kendiliğinden olduğu [[çok yıllık]] mahsul kullanılarak yetiştirme.

En yaygın yöntem makinelerden daha çok yararlanabilmek için sonbahar ve [[ilkbahar]]'da tohumla yetiştirme karışımıdır.

==== Tohum dikimi ====
[[Papatya]] tohumları çok küçük olduğundan ekim için özel ekim makinesi kullanılır.

Tohum dikimi normalde 25&nbsp;cm lik mesafe ve sıralar halinde ve yaklaşık 2,0-2,5&nbsp;kg/[[hektar]] halinde yapılır.

Tohum yatağı düz olmalı ve yabancı otlar  olmamalıdır. Tohum ekiminden sonra yeniden sıkıştırılmalıdır. Yeniden sıkıştırma tohumlamadan sonra toprağın ağır bir rulo ile yuvarlanması gerektiğinden çok önemlidir. Aksi takdirde küçük tohumlar toprakla temas etmez ve çimlenme olmaz.
Papatya bitkisinin çimlenme ve gençlik döneminde çok fazla neme ihtiyacı vardır. 1-2 hafta sonra çimlenme başlar.<ref name="Franke R. 2012" />
 
===Ekim zamanı===
Ekim [[sonbahar]]da en uygun ay olarak eylülde yapılır. Sonbaharda tohumu ekilen papatya en çok verimi sağlar. Eylülün kaçında ekim yapılırsa yapılsın çiçeklenme, gün uzunluğu 17 saat olduğunda başlar ki bu [[Orta Avrupa]]'da mayıs sonu veya haziran başıdır.<ref name="Franke R. 2012" />

[[İlkbahar]]da ekim yaparak hasat zamanı etkilenebilir bu da uzun ekim ve hasat dönemlerinin yanı sıra diğer yetiştirme işleri nedeniyle makinelerin daha çok kullanılmasına yardım eder.

Tohum ekimi mart ve mayıs ayları arasında da yapılabilir. Ancak ilkbahardaki ekimle verimin düştüğü ve haşere baskısının arttığı söylenebilir. Mahsul temmuzun 2. yarısında hasat edilebilir.<ref name="Franke R. 2012" />
Daha yoğun üretimde tohum dikimi bitki tarafından yapılır ve yetiştirme çok yıllıktır. Son hasattan sonra bitkiler kesilerek tarlaya bırakılır. Daha sonra toprak mekanik olarak işlenir ancak çevrilmez. Tohumlar daha sonra eylülde [[Çimlenme|filiz]]lenir ve toprak üzerinde yabani otlara karşı yardımcı olan halı benzeri bir tabaka oluşur. Verim [[sonbahar]] ekimleriyle karşılaştırılabilir.<ref name="Franke R. 2012"/>

=== Gübreleme ===
[[Papatya]] ortalama besin maddeli topraklarda büyüyebilen mütevazı bir bitkidir. [[Azot]] (N) ile [[gübre]]lemeyle [[Vejetatif üreme|eşeysiz]] büyümesi artar bu ise hasat tekniğinde sorunlara yol açabilir ve hasat zamanı gecikebilir. Genellikle azot gübrelemesi yapılmaz çünkü bu öncelikle yabancı ot oluşumunu teşvik eder ve mekanik hasat da bozulur.

Kökün iyi gelişmesi için yeterli [[potasyum]] (K) gereklidir. Potasyumun [[fosfor]]a (P) oranı 1:2 olmalıdır. Bu oran en uygun gübre miktarıdır:<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Mineral Nutrition of Chamomila|yazarlar=Nikolova|çalışma=Higher Institute of Agriculture}}</ref>
* 40-60 &nbsp; kg/hektar N
* 50-70 &nbsp; kg/hektar P
* 100-140 &nbsp; kg/hektar K

N ve K, filizlenme zamanı verilmelidir.

[[Papatya]] bitkisi iyi bir üst toprakla dengeli toprakta iyi büyür. Ancak papatya kesiminde kalite bozulması nedeniyle organik maddeli [[gübre]] verilmemelidir. Organik maddeli [[gübre]] çiçeğe ve bunun sonucunda ortaya çıkan ürünlere bakteri bulaşma riski vardır.

Ürün dönüşündeki diğer mahsullerde, örneğin papatyadan önce organik maddeyle gübreleme şiddetle tavsiye edilir.<ref name="Anbautelegram Echte Kamille" />

=== Yabancı otla mücadele ===
[[Papatya]]'nın iyi şekilde yabancı ot kontrolü gerektiren yavaş bir gençlik zamanı vardır. Tohum dikiminden önce yabancı otsuz uygun tohum yatağına sahip olunması önemlidir bu nedenle [[herbisit]] kullanılabilir. Mevcut seçici [[herbisit]]lerin yokluğundan dolayı [[çimlenme]]den sonra papatya bitkisinin güçlü [[Vejetatif üreme|vejetatif]] büyümesi başlayana kadar sadece mekanik olarak yabancı ot kontrolü mümkündür.<ref name="Anbautelegram Echte Kamille"/>

=== Haşereyle mücadele ===
Yaprak bitleri, böcekler, kurtlar ve parlak böcekler yaygındır. Papatya böceği (Olibrus aeneus) çiçek başlarıyla beslenir.

Yaprak bitleri [[papatya]] üretimi için büyük tehdittir çünkü sadece daha yavaş büyümeye değil aynı zamanda uğur böceklerinin çekilmesine de neden olur. Şiddetli yaprak biti istilası ve bunu izleyen uğur böceği kolonizasyonu durumunda, ilacın önemli ölçüde kontaminasyonu oluşabilir.

Çiçekleri topladıktan sonra böcekleri çiçeklerden ayırmak neredeyse imkansızdır. Bu ise hasat edilen papatyada kullanım amacına göre kalite sorunlarına yol açar.<ref name="Anbautelegram Echte Kamille" />

Avrupa üretiminde ortaya çıkan en önemli zararlılar tüylü küf, [[Elma küllemesi|külleme]] ve pastır.<ref name="Anbautelegram Echte Kamille"/>

Külleme ve [[tüylü küf]] yapraklara ve saplara saldırır.

[[Alternaria]] yapraklara, Fusarium ise köklere saldırır.

Microplontus rugulosus diğer adıyla papatya sap kurdu özel bir zararlıdır.

=== Ürün dönüşü ===
[[Papatya]] kendi kendine uyumlu mahsuldür ve çok yıllık ekim mümkündür.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Heil- und Gewürzpflanzen. Anbau, Ernte und Aufbereitung.|çalışma=Österreichischer Argrarverlag|yıl=1989}}</ref> [[Papatya|Papatya için]] [[Ekim nöbeti|ürün dönüşünün]] neden olması gereken en önemli koşul yabani otsuz tohum yatağıdır. Bu normalde örn. [[Patates]], [[buğday]] veya [[Mısır (bitki)|mısır]] gibi sıralı mahsullerin yetiştirilmesinden sonra verilir.
 
Ürün dönüşünde önceki ürüne özel bir talep getirmez. Kök bitkileri ve tahıllar uygundur.
 
Mahsulden sonraki papatya için gönüllü papatya tohumları büyük bir sorundur. Hasat işlemi nedeniyle bir sonraki üründe çok sayıda tohum toprakta kalır ve filizlenir. Bu nedenle, papatyayı hedef alan [[herbisit]]leri karşı toleranslı bir sonraki mahsulün olması çok önemlidir.<ref name="Franke R. 2012"/>
 
=== Hasat ===

==== Çiçeklenme ve hasat zamanı ====
Papatya bitkisi yılda genellikle 2-3 kez çiçek açar.<ref name="Anbautelegram Echte Kamille"/> Bu yılda birden fazla hasatla da hesaba katılır. Çiçeklenme dönemi yaklaşık 50–65 gün iken, çiçeğin gelişimi yaklaşık 20–25 gün sürer.<ref name="Franke R. 2012"/>
 
Tam çiçeklenmeyle hasat başlar. Hasat tarihinin doğru zaman seçimi hasat edilen ürünün kalitesi için çok önemlidir. En önemli kalite özelliği, çiçek başlangıcından itibaren sürekli artan ve ışın çiçekleri yatay veya hafif aşağıya doğru baktığı zaman maksimuma ulaşan çiçeklerdeki [[uçucu yağ]] içeriğidir. Bu nedenle çiçek başlarının çoğu açıldığında hasat biter.<ref name="Franke R. 2012"/>
 
En uygun hasat tarihinin belirlenmesine bu nedenle çok dikkat edilmeli ve tarih objektif ve doğru şekilde belirlenmelidir. En uygun tarihin bulunması için, çiçeklenme indeksini belirlemeye yönelik denklemler geliştirilmiştir. Aşağıdaki denklem, artan çiçek verimi, azalan [[uçucu yağ]] içeriği ve [[uçucu yağ]] içeriğinin bileşimindeki değişiklik arasındaki uzlaşmayı ifade eder. Bu denklemde aşırı açan çiçek sayısı eksi çiçek tomurcuk sayısı ile toplam çiçek sayısı arasındaki oran belirlenir.<ref name="Franke R. 2012"/>
 
<math> \text{çiçeklenme endeksi} = \frac{ V - Kn}{Kn + eB + V}</math>
 
<math>\text{Kn}=\text{henüz açmamış çiçek tomurcukları}</math>
 
<math>\text{eB}=\text{hasat edilecek çiçekler (borulu çiçekcikler + açmış ışın çiçekcikler )}</math>
 
<math>\text{V}=\text{aşırı açan çiçekler}</math><ref name="Franke R. 2012"/>
 
Papatya için en uygun hasat tarihi yukarıda açıklanan formülle hesaplanan çiçeklenme endeksinin −0,3 ile −0,2<ref name="Franke R. 2012"/> arası veya mevcut bitkilerin yaklaşık % 50-70'inin tam çiçek açtığı zamandır.<ref name="Anbautelegram Echte Kamille"/>
 
==== Elle hasat ====
Elle hasat sırasında çiçek tomurcukları ya parmaklarla toplanır ya da toplama tarakları, tarak küreği veya yolma arabaları gibi basit teknik cihazlar kullanılır.
Bu yöntem çoğunlukla küçük-ölçekli üretimde veya ekilmemiş papatya hasadında kullanılır. Günümüz tarımsal yetiştirme sistemlerinde hasat genellikle mekanik olarak yapılır.<ref name="Franke R. 2012"/>
 
==== Mekanik hasat ====
Mekanik hasat tekniklerine rağmen hasat edilen ürünün yüksek kalitede olması çok önemlidir. Buna göre hasat edilen ürünün dikkatli bir şekilde işlenmesi için hasat teknolojisine ilişkin gereksinimler yüksektir. Mekanik hasat yapabilmek ve iyileştirebilmek için çiftçiler çiçek tomurcukları aynı seviyede olacak şekilde tek tip bitki boylu büyük çiçek başlı çeşitler yetiştirmelidir.<ref name="Franke R. 2012"/>
 
Mekanik hasatta asla çiçek tomurcukları değil aynı zamanda sap kısımları da hasat edilir. Bu saplar çoğunlukla 10&nbsp;mm ila 30&nbsp;mm uzunluğundadır. Prensipte bu ilaç yapımında kullanılacak kesilmiş çiçek tomurcuklarının kalitesi üzerinde hiçbir etkiye sahip değildir ancak seçim için biraz daha fazla çabaya neden olabilir.<ref name="Franke R. 2012"/>
 
Önemli bir teknik hasat ilkesi döner biçme makineleri, doğrayıcılar veya komple biçerdöverler tarafından kesim yapılmasıdır. Bu durumda tüm çiçek ufku hasat edilir. Özellikle papatya hasatı için gerek çay üretimi gerekse endüstriyel işleme için kıyıcılar kullanılır.<ref name="Franke R. 2012"/><ref name="Anbautelegram Echte Kamille"/>
 
Bir diğer hasat ilkesiyse keskin yolma tarakları olan tamburların hasat yönünün tersine dönmesidir. Böylelikle bitki stoğu aşağıdan yukarıya taranır. Toplama taraklarının arkasına eklenen bıçaklar sayesinde çiçek tomurcukları kesilir ve diğer genel mekanik hasat teknolojilerinde olduğu gibi bitki sapından kopmaz.<ref name="Franke R. 2012"/>
 
==== Verim seviyesi ====
Ortalama olarak hektar başına yaklaşık 5–10 dt kuru çiçek maddesi ve hektar başına 50–70 dt kuru sap ve yaprak toplanabilir.<ref name="Anbautelegram Echte Kamille"/>
 
Çiçekler % 0,3 ile % 1,5 arasında uçucu papatya yağı içerir.<ref name="Anbautelegram Echte Kamille"/>
 
=== Hasat sonrası işlemler ===
Hasat edilen papatya parçalarının yeterli bir hasat sonrası muamelesi mükemmel iç ve dış niteliklerin korunması için çok önemlidir.<ref name="Franke R. 2012"/>

==== Kurutma ====
Hasat edilen ürünün yaklaşık % 80 sudur bu nedenle fermantasyon riski altındadır. Ürünün depolanması için % 10-11 su içeriğine kadar kurutulması gerekir.
 
Diğer mahsullere kıyasla daha yüksek fermantasyon riski nedeniyle kurutma işlemi hasattan sonra 2 saati geçmemelidir. Ürün üzerinde yüksek basınçtan kaçınmak ve fermantasyon riskini daha da arttırmamak için depolama yüksekliği çok büyük olmamalıdır.
 
Güneşte veya çatı altında doğal kurutma gibi birkaç kurutma sistemi vardır ancak aynı zamanda kesintili kurutucular, yarı-sürekli raf kurutucular veya sürekli bantlı kurutucularla da kurutma yapılır.

Kurutmada en önemli konu ürünün asla 40&nbsp;°C (104&nbsp;°F) üzerinde ısınmamasıdır.<ref name="Franke R. 2012"/> Çok yüksek kurutma sıcaklıkları bileşenlerin içeriğini azaltır, özellikle şamazulen ve flavonoid içeriği önemli ölçüde düşer.
 
==== Çiçeklerden sapların ayrılması ====
Mekanik hasat nedeni ile toplanan üründe çok sap vardır. Bu nedenle çoğu kez kurutmadan hemen önce saplar ayrılır. Bu ayırma genellikle çift cidarlı ters yönde dönen tambur elekleriyle yapılır. Gerekirse daha sonraki bir çalışmada kurutulduktan sonra çiçek tomurcukları üzerindeki sapların kısa kısımları sade çiçek tomurcuğu ürünlerini almak için ayrılır.<ref name="Franke R. 2012"/>

El hasadında ayırma çoğu zaman kurutmadan sonra yapılır.<ref name="Franke R. 2012"/>

==== Damıtma ====
Papatya çiçeklerinden esansiyel yağın ekstraksiyonu buhar damıtma ile yapılır. 10 ml Alman papatyası esansiyel yağı üretmek için 3 ila 5&nbsp;kg arası bitki gerekir.

Papatya çiçeği üretiminin önemli bir nedeni ilaç yapımı için kullanılan papatya yağının ekstraksiyonudur. Bu yağ çoğunlukla taze çiçek tomurcuklarından ve çiçek saplarından [[Damıtma|damıtılarak]] çıkarılır.

== Ayrıca bakınız ==
* [[Papatyagiller|Asteraceae]]
* ''Chamaemelum nobile'' (Roma papatyası)
* [[Papatya|Sarı papatya]]
* Matricin
 
== Kaynakça ==
{{Kaynakça}}
 
== Ek kaynaklar ==
* {{Kitap kaynağı|url=https://archive.org/details/isbn_9780312267643|başlık=The People's Pharmacy Guide to Home and Herbal Remedies|sayfalar=[https://archive.org/details/isbn_9780312267643/page/n304 283]|yayıncı=St. Martin's Griffin|yıl=2001|isbn=978-0-312-26764-3}}
* {{Kitap kaynağı|url=https://archive.org/details/isbn_9780762101320|başlık=The Healing Power of Vitamins, Minerals, and Herbs|sayfalar=[https://archive.org/details/isbn_9780762101320/page/n262 259]|yayıncı=Reader's Digest|yıl=1999|isbn=978-0-7621-0132-0}}
* {{Akademik dergi kaynağı|başlık=An integrated approach utilising chemometrics and GC/MS for classification of chamomile flowers, essential oils and commercial products|yazarlar=Wang|tarih=1 Haziran 2014|sayfalar=391-398|çalışma=Food Chemistry|cilt=152|pmid=24444953|doi=10.1016/j.foodchem.2013.11.118}}
 
=== Biblioğrafya ===
* François Couplan et Eva Styner, ''Guide des plantes sauvages comestibles et toxiques''. Les guides du naturaliste, éd. Delachaux & Niestlé {{ISBN|2-603-00952-4}}
* Maria Treben, ''La Santé à la pharmacie du bon Dieu''. Ed. Wilhelm Ennsthaler en Autriche (http://www.ennsthaler.at/), {{ISBN|978-3-85068-123-0}}
 
== Dış bağlantılar ==
* [https://plants.usda.gov/core/profile?symbol=MARE6]{{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20190923184148/https://plants.usda.gov/core/profile?symbol=MARE6 |tarih=23 Eylül 2019 }}
* [http://www.artoftea.com/catalog/egyptian-chamomile-fair-trade-certified-caffeine-free-p-83.html Fair Trade Organik Papatya Çayı - Papatyanın Faydaları]{{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20130924191822/http://www.artoftea.com/catalog/egyptian-chamomile-fair-trade-certified-caffeine-free-p-83.html |tarih=24 Eylül 2013 }}
* [http://ibscrohns.about.com/od/alternativeremedies/p/chamomile.htm IBD / Crohn'lar için Papatya]{{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20060626090421/http://ibscrohns.about.com/od/alternativeremedies/p/chamomile.htm |tarih=26 Haziran 2006 }}
* [https://web.archive.org/web/20061008095300/http://altmed.creighton.edu/preg/chamomile.htm Hamilelikte Bitkisel Takviyeler - Papatyadaki] aktif kimyasal bileşenleri listeler
* [http://www.wildflowers.co.il/english/plant.asp?ID=337 İsrail kır çiçeklerinde yabani papatya]{{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20180512115946/http://www.wildflowers.co.il/english/plant.asp?ID=337 |tarih=12 Mayıs 2018 }}
* [http://news.bbc.co.uk/2/hi/health/7617294.stm Papatya çayı şeker hastalığını hafifletebilir - BBC]{{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20200805054022/http://news.bbc.co.uk/2/hi/health/7617294.stm |tarih=5 Ağustos 2020 }}
* [https://web.archive.org/web/20120907024040/http://www.thorne.com/altmedrev/.fulltext/13/1/58.pdf Matricaria chamomilla (Alman papatyası).] [https://web.archive.org/web/20120907024040/http://www.thorne.com/altmedrev/.fulltext/13/1/58.pdf Monografi.]
 
{{Otorite kontrolü}}

[[Kategori:Asya'da ılıman kuşak ikliminde florası]]
[[Kategori:Avrupa florası]]
[[Kategori:Carl Linnaeus tarafından adlandırılmış taksonlar]]
[[Kategori:1753'te tanımlanan bitkiler]]
[[Kategori:Bitki çayları]]
[[Kategori:Şifalı bitkiler]]
[[Kategori:Anthemideae]]
[[Kategori:Otomatik taksonkutu eklenmesi gereken sayfalar]]