Neptün sayfasının kaynağını görüntüle

{{Diğer anlamı2|Neptün}}
{{Gezegen bilgi kutusu
| adı                    = Neptün
| symbol                 = [[Dosya:Neptune symbol (bold).svg|24px|♆]]
| image                  = Neptune Voyager2 color calibrated.png
| image_size             = 300px
| caption                = ''[[Voyager 2]]'' tarafından 1989 yılında çekilen fotoğraf.
| background             = #f8f9fa
| discovery_ref          = <ref name="Hamilton"/>
| discoverer             = {{Yalın liste|
* [[Johann Gottfried Galle|Johann Galle]]
* [[Urbain Le Verrier]]
* [[John Couch Adams]]
 }}
| discovered             = 23 Eylül 1846
| adjectives             = Neptunian,<ref>{{OED|Neptunian}}</ref> Poseidean<ref name=Poseidean>{{Web kaynağı|url = http://solarsystem.nasa.gov/multimedia/downloads/Small_RPS_Report.pdf|başlık = Enabling Exploration with Small Radioisotope Power Systems|tarih = Eylül 2004|erişimtarihi = 26 Ocak 2016|yayıncı = NASA|arşivurl = https://web.archive.org/web/20161222125722/http://solarsystem.nasa.gov/multimedia/downloads/Small_RPS_Report.pdf|arşivtarihi = 22 Aralık 2016|ölüurl=evet}}</ref>
| named_after            = Latince ''Neptūnus'', Fransızcadan ''Neptune''
| orbit_ref              = <ref name=VSOP87>{{Web kaynağı |ilk=Donald K. |son=Yeomans |url=http://ssd.jpl.nasa.gov/horizons.cgi?find_body=1&body_group=mb&sstr=8 |başlık=HORIZONS Web-Interface for Neptune Barycenter (Major Body=8) |yayıncı=JPL Horizons On-Line Ephemeris System |erişimtarihi=18 Temmuz 2014 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20140820004807/http://ssd.jpl.nasa.gov/horizons.cgi?find_body=1&body_group=mb&sstr=8 |arşivtarihi=20 Ağustos 2014 |ölüurl=hayır}}</ref><ref group=lower-alpha name=barycentre>Yörünge öğeleri, Neptün kütle merkezi ve Güneş Sistemi kütle merkezini ifade eder. Bunlar, kesin J2000 zamanındaki anlık salınımlı değerlerdir.</ref>
| epoch                  = [[J2000]]
| aphelion               = 30,33 [[Astronomik birim|AU]] (4,54 milyar km)
| perihelion             = 29,81 [[Astronomik birim|AU]] (4,46 milyar km)
| time_periastron = 4 Eylül 2042<ref>{{Web kaynağı | url = https://ssd.jpl.nasa.gov/horizons.cgi?find_body=1&body_group=mb&sstr=899 | başlık = HORIZONS Web-Interface | website = ssd.jpl.nasa.gov | arşivurl = https://web.archive.org/web/20210204223838/https://ssd.jpl.nasa.gov/horizons.cgi?find_body=1&body_group=mb&sstr=899 | arşivtarihi = 4 Şubat 2021}}</ref>
| semimajor              = 30,07 [[Astronomik birim|AU]] (4,50 milyar km)
| eccentricity           = 0,008678
| period                 = {{Yalın liste|
* 164,8 [[Jülyen yılı|yıl]]
* 60.182 gün
* 89.666 Neptün [[güneş günü]]<ref name="planet_years">{{Web kaynağı |son=Seligman |ilk=Courtney |url=http://cseligman.com/text/sky/rotationvsday.htm |başlık=Rotation Period and Day Length |erişimtarihi=13 Ağustos 2009 |arşivurl=https://www.webcitation.org/60qT3Ukn5?url=http://cseligman.com/text/sky/rotationvsday.htm |arşivtarihi=11 Ağustos 2011 |ölüurl=evet}}</ref>
 }}
| synodic_period         = 367,49&nbsp;gün<ref name="fact"/>
| avg_speed              = 5,43&nbsp;km/s<ref name="fact"/>
| mean_anomaly           = 256,228°
| inclination            = [[Tutulum]]a 1,767975°<br/>[[Güneş]] [[ekvator]]una 6,43°<br/>[[Değişmeyen düzlem]]e 0,72°<ref name=meanplane>{{Web kaynağı |tarih=3 Nisan 2009 |başlık=The MeanPlane (Invariable plane) of the Solar System passing through the barycenter |url=http://home.surewest.net/kheider/astro/MeanPlane.gif |erişimtarihi=10 Nisan 2009 |ölüurl=evet |arşivurl=https://www.webcitation.org/5glwILykY?url=http://home.comcast.net/~kpheider/MeanPlane.gif |arşivtarihi=14 Mayıs 2009 }} (produced with [http://chemistry.unina.it/~alvitagl/solex/ Solex 10] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20081220235836/http://chemistry.unina.it/~alvitagl/solex/ |tarih=20 Aralık 2008 }}</ref>
| asc_node               = 131,784°
| arg_peri               = 276,336°
| satellites             = [[Neptün'ün uyduları|14]]
| mean_radius            = 24.622 ± 19&nbsp;km<ref name="Seidelmann Archinal A'hearn et al. 2007">
{{dergi kaynağı|doi= 10.1007/s10569-007-9072-y| soyadı1 = Seidelmann| ad1 = P. Kenneth| soyadı2 = Archinal| ad2 = Brent A.| soyadı3 = A'Hearn| ad3 = Michael F.| soyadı4 = Conrad| ad4 = Albert R.| soyadı5 = Consolmagno| ad5 = Guy J.| soyadı6 = Hestroffer| ad6 = Daniel| soyadı7 = Hilton| ad7 = James L.| soyadı8 = Krasinsky| ad8 = Georgij A.| soyadı9 = Neumann| ad9 = Gregory A.| soyadı10=Oberst | ad10=Jürgen | soyadı11=Stooke | ad11=Philip J. | soyadı12=Tedesco | ad12=Edward F. | soyadı13=Tholen | ad13=David J. | soyadı14=Thomas | ad14=Peter C. | soyadı15=Williams | ad15=Iwan P. | yıl = 2007| başlık = Report of the IAU/IAG Working Group on cartographic coordinates and rotational elements: 2006|url= https://archive.org/details/sim_celestial-mechanics-and-dynamical-astronomy_2007_98_3/page/155| dergi = Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy| cilt = 98| sayı = 3| sayfalar =155-80|bibcode= 2007CeMDA..98..155S|kaynak= {{sfnRef|Seidelmann Archinal A'hearn et al.|2007}} | issn=0923-2958}}
</ref><ref group=lower-alpha name=1bar/>
| equatorial_radius      = 24.764 ± 15&nbsp;km<ref name="Seidelmann Archinal A'hearn et al. 2007"/><ref group=lower-alpha name=1bar>{{dönüştürme|1|bar|kPa}} atmosferik basınç seviyesini ifade eder</ref><br/>3,883 Dünya
| polar_radius           = 24.341 ± 30&nbsp;km<ref name="Seidelmann Archinal A'hearn et al. 2007"/><ref group=lower-alpha name=1bar/><br/>3,829 Dünya
| flattening             = 0,0171 ± 0,0013
| surface_area           = 7,6183×10<sup>9</sup> km<sup>2</sup><ref name="fact2"/><ref group=lower-alpha name=1bar/><br/>14,98 Dünya
| cilt                 = 6,254×10<sup>13</sup> km<sup>3</sup><ref name="fact"/><ref group=lower-alpha name=1bar/><br/>57,74 Dünya
| mass                   = 1,02413×10<sup>26</sup> kg<ref name="fact"/><br/>17,147 Dünya<br/>5,15×10<sup>−5</sup>&nbsp;Güneş
| density                = 1,638 g/cm<sup>3</sup><ref name="fact"/><ref group=lower-alpha name=1bar_b>1 bar atmosferik basınç seviyesindeki hacme göre</ref>
| surface_grav           = 11,15&nbsp;[[İvme|m/s<sup>2</sup>]]<ref name="fact"/><ref group=lower-alpha name=1bar/><br/>1,14&nbsp;''[[g kuvveti|g]]''
| moment_of_inertia_factor = 0,23<ref name="PS15">{{kitap kaynağı |soyadı2=Lissauer |ad2=Jack J. |soyadı1=de Pater |ad1=Imke |başlık=Planetary Sciences |tarih=2015 |url=https://books.google.com/books?id=stFpBgAAQBAJ&pg=PA250 |sayfa=250 |yayıncı=Cambridge University Press |yer=New York |isbn=978-0-521-85371-2 |basım=2. güncelleme|erişimtarihi=17 Ağustos 2016 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20161126120848/https://books.google.com/books?id=stFpBgAAQBAJ&pg=PA250 |arşivtarihi=26 Kasım 2016 |ölüurl=hayır}}</ref> (yaklaşık)
| escape_velocity        = 23,5&nbsp;km/s<ref name="fact"/><ref group=lower-alpha name=1bar/>
| sidereal_day           = 0,6713&nbsp;gün<ref name="fact"/><br/>16&nbsp;sa 6&nbsp;dk 36&nbsp;sn
| rot_velocity           = 2,68&nbsp;km/s (9.650&nbsp;km/sa)
| axial_tilt             = 28,32° (yörüngeye)<ref name="fact"/>
| right_asc_north_pole   = {{SAG|19|57|20}}<ref name="Seidelmann Archinal A'hearn et al. 2007"/><br/>299,3°
| declination            = 42,950°<ref name="Seidelmann Archinal A'hearn et al. 2007"/>
| albedo                 = 0,290 (bond)<ref name="Pearl_et_al_Neptune">{{dergi kaynağı |başlık=The albedo, effective temperature, and energy balance of Neptune, as determined from Voyager data |ad1=J.C. |soyadı1=Pearl|dergi=J. Geophys. Res. |cilt=96 |sayfalar=18,921-30|tarih=1991 |doi=10.1029/91JA01087 |bibcode=1991JGR....9618921P }}</ref><br/>0,442 (geom.)<ref name="Mallama_et_al">{{dergi kaynağı |başlık=Comprehensive wide-band magnitudes and albedos for the planets, with applications to exo-planets and Planet Nine |dergi=Icarus |ad1=Anthony |soyadı1=Mallama |ad2=Bruce |soyadı2=Krobusek |ad3=Hristo |soyadı3=Pavlov |cilt=282 |sayfalar=19-33|tarih=2017 |doi=10.1016/j.icarus.2016.09.023 |bibcode=2017Icar..282...19M |arxiv=1609.05048 |s2cid=119307693 }}</ref>
| temp_name1             = 1 bar seviyesi
| mean_temp_1            = {{cvt|72|K|C|0|lk=in}}<ref name="fact"/>
| temp_name2             = 0,1 bar (10 kPa)
| mean_temp_2            = {{dönüştürme|55|K|C|0|lk=in}}<ref name="fact"/>
| magnitude              = 7,67<ref Name="Mallama_and_Hilton">{{dergi kaynağı |yazar=Mallama, A. |yazar2=Hilton, J.L. |başlık=Computing Apparent Planetary Magnitudes for The Astronomical Almanac |dergi=Astronomy and Computing |cilt=25 | sayfalar=10-24|tarih=2018 |doi=10.1016/j.ascom.2018.08.002 |bibcode=2018A&C....25...10M|arxiv=1808.01973 |s2cid=69912809 }}</ref> - 8,00<ref name="Mallama_and_Hilton"/>
| angular_size           = 2,2–2,4″<ref name="fact"/><ref name=ephemeris>{{Web kaynağı |son=Espenak |ilk=Fred |tarih=20 Temmuz 2005 |url=http://eclipse.gsfc.nasa.gov/TYPE/TYPE.html |başlık=Twelve Year Planetary Ephemeris: 1995–2006 |yayıncı=NASA |erişimtarihi=1 Mart 2008 |arşivurl=https://archive.today/20121205061717/http://eclipse.gsfc.nasa.gov/TYPE/TYPE.html |arşivtarihi=5 Aralık 2012 |ölüurl=hayır}}</ref>
| atmosphere_ref         = <ref name="fact"/>
| scale_height           = 19,7 ± 0,6&nbsp;km
| atmosphere_composition =<br/>{{Yalın liste|
* '''Gazlar''':
* %80 ± %3,2 [[hidrojen]] ({{chem2|H2}})
* %19 ± %3,2 [[helyum]] (He)
* %1,5 ± %0,5 [[metan]] ({{chem2|CH4}})
* ~%0,019 [[hidrojen döterid]] (HD)
* ~%0,00015 [[etan]] ({{chem2|C2H6}})
* '''Buzlar''':
* [[amonyak]] ({{chem2|NH3}})
* [[su]] ({{chem2|H2O}})
* {{kayma|[[amonyum hidrosülfür]] ({{chem2|NH4SH}})}}
* {{kayma|[[metan hidrat|metan buzu]] (?) ({{chem2|CH4*5,75H2O}})}}
}}
}}
'''Neptün''', [[Güneş Sistemi]]'nin sekizinci, [[Güneş]]'e en uzak ve [[Yerbenzeri gezegen|katı yüzeyi]] bulunmayan [[gezegen]]idir. [[Gaz devi|Gaz gezegen]]ler sınıfında yer alan Neptün, [[Jüpiter]] ve [[Satürn]]'e kıyasla farklı yapısından ötürü [[buz devi]] olarak da sınıflandırılır. Güneş sisteminin [[Uranüs]] ile beraber en soğuk iki gezegeninden biridir. Katı yüzeye sahip olmamakla birlikte gezegenin dış katmanı genel olarak [[hidrojen]] ve [[helyum]]dan oluşur. İç katmanında ise gezegenin kütlesinin çoğu kayalık bir çekirdeğin üzerindeki sıcak ve yoğun maddelerden ([[su]], [[metan]] ve [[amonyak]]) oluşur.<ref>{{Web kaynağı |url=https://solarsystem.nasa.gov/planets/neptune/in-depth/ |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=17 Kasım 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20190516015305/https://solarsystem.nasa.gov/planets/neptune/in-depth/ |arşivtarihi=16 Mayıs 2019 |ölüurl=hayır}}</ref> Adını [[Roma mitolojisi|Roma]] deniz tanrısı [[Neptunus]]'ten alan gezegen, [[Güneş Sistemi]]'nde çapına göre en büyük dördüncü, kütlesine göre ise en büyük üçüncü gezegendir. [[Dünya]]'dan 17 kat fazla [[kütle]]siyle, ikizi sayılabilecek [[Uranüs]]'ten biraz daha büyük ve daha yoğundur.<ref name=mass/> [[Güneş]]'e olan uzaklığı ortalama 30 [[Astronomik birim]]dir.

23 Eylül 1846'da keşfedilen Neptün,<ref name="Hamilton"/> deneysel gözlemlerden önce matematiksel tahminlerle tespit edilen ilk ve tek gezegendir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.nasa.gov/feature/175-years-ago-astronomers-discover-neptune-the-eighth-planet | başlık = 175 Years Ago: Astronomers Discover Neptune, the Eighth Planet | erişimtarihi = 2 Kasım 2022 | tarih = 22 Eylül 2021 | çalışma = NASA | ad = Kelli | soyadı = Mars | arşivurl = https://web.archive.org/web/20210924040838/http://www.nasa.gov/feature/175-years-ago-astronomers-discover-neptune-the-eighth-planet | arşivtarihi = 24 Eylül 2021}}</ref> [[Alexis Bouvard]], Uranüs'ün [[yörünge]]sindeki beklenmeyen değişikliklere, bilinmeyen bir gezegenin [[kütleçekim]]sel etkisinin sebep olduğunu öngördü. Daha sonra Neptün, [[Johann Gottfried Galle]] tarafından [[Urbain Le Verrier]]'in tahmin ettiği pozisyonun çok yakınında bir bölgede gözlemlendi. Kısa bir süre sonra da en büyük uydusu [[Triton (uydu)|Triton]] keşfedildi. Kalan 12 [[Doğal uydu|uydu]]su ise ancak 20. yüzyılda keşfedilebildi. Neptün şimdiye kadar sadece [[Voyager 2]] tarafından ziyaret edildi.

Neptün'ün yapısı [[Uranüs]]'e çok benzemektedir, bununla beraber bu ikisi, daha büyük [[Gaz devi|gaz devleri]] olan [[Jüpiter]] ve [[Satürn]]'ün yapısından biraz farklıdırlar. Neptün'ün [[atmosfer]]i, Jüpiter ve Satürn'ün atmosferi gibi ağırlıklı olarak [[hidrojen]] ve [[helyum]] ve az miktarlarlarda [[hidrokarbon]] ile [[azot]]tan oluşmakla beraber, görece yüksek miktarlardaki [[su]], [[amonyak]] ve [[metan]] buzları ile onlardan ayrılmaktadır. Astronomların Uranüs ve Neptün'e bazen buz devleri demesinin nedeni de işte bu farklılığı vurgulamaktır.<ref name=atmo/> Neptün'ün iç katmanları, Uranüs'e benzer şekilde ağırlıklı olarak buz ve kayaç malzemelerden oluşmaktadır.<ref name=Podolak1995>
{{Dergi kaynağı
|soyadı=Podolak |ad=M.
|eşyazarlar=Weizman, A.; Marley, M.
|yıl=1995
|başlık=Comparative models of Uranus and Neptune
|url=https://archive.org/details/sim_planetary-and-space-science_1995-12_43_12/page/1517 |dergi=Planetary and Space Science
|cilt=43 |sayı=12 |sayfalar=1517-1522|doi=10.1016/0032-0633(95)00061-5}}</ref> Atmosferinin üst katmanlarında bulunan metan, gezegene [[mavi]] görüntüsünü vermektedir.<ref name=bluecolour>{{Web kaynağı | url = http://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Neptune&Display=OverviewLong | başlık = Neptune overview | erişimtarihi = 20 Şubat 2008 | yayımcı = NASA | çalışma = Solar System Exploration | tarih = 13 Kasım 2007 | eşyazarlar = Smith, Harman; Harvey, Samantha | ilk = Kirk | son = Munsell | arşivurl = https://web.archive.org/web/20151208070121/http://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Neptune&Display=OverviewLong | arşivtarihi = 8 Aralık 2015 | ölüurl =evet}}</ref>

Uranüs'ün durağan atmosferinin aksine Neptün'ün atmosferi hareketli ve göze çarpan hava olayları ile dikkat çekmektedir. Örneğin, 1989'daki [[Voyager 2]] yakın geçişi sırasında gezegenin güney yarım küresinde Jüpiter'deki [[Büyük Kırmızı Leke]]'ye benzer bir Büyük koyu leke vardı. Bütün bu atmosfer olayları, yaklaşık 2100&nbsp;km/saate varan hızlara sahip [[Güneş Sistemi]]'ndeki en güçlü rüzgârlar tarafından gerçekleştirilmektedir.<ref name="Suomi1991">
{{Dergi kaynağı
|soyadı=Suomi |ad=V. E.
|eşyazarlar=Limaye, S. S.; Johnson, D. R.
|yıl=1991
|başlık=High Winds of Neptune: A possible mechanism
|dergi=Science
|cilt=251
|sayı=4996 |sayfalar=929-932|doi=10.1126/science.251.4996.929
|pmid=17847386
}}</ref> Güneş'e olan uzaklığı nedeniyle, Neptün'ün üst atmosfer katmanları, -218&nbsp;°C'ye kadar düşen [[sıcaklık|sıcaklığıyla]] Güneş Sistemi'ndeki en soğuk yerlerdendir. Bununla birlikte, gezegenin merkezi yaklaşık 5000&nbsp;°C kadar sıcaktır.<ref name=hubbard/><ref name="nettelmann"/> Neptün, 1960'larda fark edilen ve 1989'da [[Voyager 2]] tarafından kesin olarak onaylanan çok ince ve parçalı bir halka sistemine de sahiptir.<ref name=ring1>{{Haber kaynağı
|son=Wilford
|ilk=John N.
|tarih=10 Temmuz 1982
|başlık=Data Shows 2 Rings Circling Neptune
|yayımcı=The New York Times
|url=http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?sec=technology&res=950DE3D71F38F933A25755C0A964948260&n=Top/News/Science/Topics/Space
|erişimtarihi=29 Şubat 2008
|arşivurl=https://web.archive.org/web/20081210100701/http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?sec=technology&res=950DE3D71F38F933A25755C0A964948260&n=Top%2FNews%2FScience%2FTopics%2FSpace
|arşivtarihi=10 Aralık 2008
|ölüurl=hayır}}</ref>

==Tarihi==

=== Keşif ===
[[Dosya:Galileo.arp.300pix.jpg|sol|küçükresim|upright=0.7|[[Galileo Galilei]]]]
[[Galileo]]'nun çizimlerine göre o, Neptün'ü 28 Aralık 1612 ve 27 Ocak 1613'te gözlemlemiş. Ama Galileo iki seferde de, Neptün'ü hareketsiz görüntüsünden dolayı bir yıldız olarak değerlendirmiştir. Bu sebeple bu gözlemler Neptün'ün keşfi olarak sayılmamaktadır. Tam Galileo'nun ilk gözlemini yaptığı tarihlerde Dünya ve Neptün'ün yörüngedeki hareket yönleri tersine dönmekteydi. Bu kısa zaman aralığı boyunca gezegenler [[gökyüzü]]nde sabitmiş gibi görünür. Bu da Galileo'nun o zamanki teleskobuyla gezegenin hareketini fark etmesini iyice güçleştirmişti.<ref>
{{Kitap kaynağı
|ad=Mark |son=Littmann
|eşyazarlar=Standish, E. M.
|başlık=Planets Beyond: Discovering the Outer Solar System
|yıl=2004
|yayımcı=Courier Dover Publications
|isbn=0-486-43602-0
}}</ref> Bununla birlikte, Temmuz 2009'da Melbourne Üniversitesi'nden bir fizikçinin açıklamalarına göre Galileo gözlemlediği bu gök cisminin hareketli olduğunu fark etmiş olabilir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.msnbc.msn.com/id/31835303 | başlık = Galileo discovered Neptune, new theory claims | erişimtarihi = 10 Temmuz 2009 | yayımcı = MSNBC News | yıl = 2009 | ilk = Robert Roy | son = Britt | arşivurl = https://web.archive.org/web/20121019183946/http://www.msnbc.msn.com/id/31835303 | arşivtarihi = 19 Ekim 2012 | ölüurl = hayır }}</ref>
[[Dosya:Urbain Le Verrier.jpg|sol|küçükresim|upright=0.69|[[Urbain Le Verrier]] ]]
1821'de Alexis Bouvard, Uranüs yörüngesinin astronomik çizelgelerini yayınladı.<ref>
{{Kitap kaynağı
|ad=A. |son=Bouvard
|yıl=1821
|başlık=Tables astronomiques publiées par le Bureau des Longitudes de France
|yayımcı=Bachelier
|yer=Paris
}}</ref> Takip eden gözlemler, hazırlanan çizelgelerde kayda değer hataların olduğunu ortaya koydu. Bu da Bouvard'ı, Uranüs ile henüz bilinmeyen bir gök cismi arasında olan kütleçekimsel etkileşimin buna sebep olduğunu düşünmeye itti.<ref name=MNRAS7 /> [[John Couch Adams]], 1843 yılında elindeki verilerden yararlanarak Uranüs'ün yörüngesi üzerine çalışmaya başladı. Daha sonra [[George Airy]]'den yeni veriler edindi ve çalışmalarını 1846 senesine kadar sürdürdü. Yeni bir gezegenin varlığıyla ilgili bazı varsayımlar üretti fakat Airy'nin Uranüs'ün yörüngesiyle ilgili talebine karşılık vermedi.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www-groups.dcs.st-and.ac.uk/~history/Extras/Adams_Neptune.html | başlık = John Couch Adams' account of the discovery of Neptune | erişimtarihi = 18 Şubat 2008 | yayımcı = University of St Andrews | yıl = 2006 | eşyazarlar = Robertson, Edmund F. | ilk = John J. | son = O'Connor | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160303172319/http://www-groups.dcs.st-and.ac.uk/~history/Extras/Adams_Neptune.html | arşivtarihi = 3 Mart 2016 | ölüurl =evet}}</ref><ref>
{{Dergi kaynağı
|ad=J. C. |son=Adams
|başlık=Explanation of the observed irregularities in the motion of Uranus, on the hypothesis of disturbance by a more distant planet
|dergi=Monthly Notices of the Royal Astronomical Society
|cilt=7 |sayfalar=149|tarih=13 Kasım 1846
}}</ref>
Aynı tarihlerde Urbain Le Verrier de Adams'tan bağımsız olarak kendi hesaplamalarını geliştirdi. 1846 Haziran'ında Le Verrier'in yayınladığı bulguları gören Airy, bunların Adams'ınkilerle örtüştüğünü fark etti ve Cambridge Gözlemevi müdürü [[James Challis]]'i bu öngörülen yeni gezegeni aramaya ikna etti. Challis Ağustos ve Eylül ayları boyunca gökyüzünü taradı fakat bir sonuç çıkmadı.<ref name=MNRAS7>
{{Dergi kaynağı
|ad=G. B. |soyadı=Airy
|başlık=Account of some circumstances historically connected with the discovery of the planet exterior to Uranus
|dergi=Monthly Notices of the Royal Astronomical Society
|cilt=7 |sayfalar=121-144|tarih=13 Kasım 1846
}}</ref><ref>
{{Dergi kaynağı
|ad=Rev. J. |soyadı=Challis
|başlık=Account of observations at the Cambridge observatory for detecting the planet exterior to Uranus
|dergi=Monthly Notices of the Royal Astronomical Society
|cilt=7 |sayfalar=145-149|tarih=13 Kasım 1846
}}</ref>

Bir taraftan Le Verrier de Berlin Gözlemevi astronomu [[Johann Gottfried Galle]]'den gezegeni araştırmasını istedi. Gözlemevindeki öğrencilerden [[Heinrich d'Arrest]], Galle'ye Le Verrier'in tahmin ettiği bölgenin güncel çizelgelerdeki durumuyla o anki gökyüzünün durumunu bir gezegenin sabit bir yıldıza göre yer değiştirmesini de göz önüne alarak karşılaştırmasını önerdi. Le Verrier'in mektubunu aldıkları 23 Eylül 1846 gecesi Neptün, Le Verrier'in tahmin ettiği yerin sadece 1°(Adams'ın tahmininin ise 12° yakınında) uzağında keşfedildi. Challis ise sonradan söz konusu gök cismini Ağustos ayında iki kere gözlemlediğini fakat peşindeki gezegen olduğunu fark edemediğini anladı.<ref name=MNRAS7/><ref>
{{Dergi kaynağı
|ad=J. G.|soyadı=Galle
|başlık=Account of the discovery of the planet of Le Verrier at Berlin
|dergi=Monthly Notices of the Royal Astronomical Society
|cilt=7 |sayfalar=153|tarih=13 Kasım 1846
}}</ref>

=== Adlandırma ===
Keşfi ertesinde, Neptün, basitçe "Uranüs'ün ötesindeki gezegen" veya "Le Verrier'in gezegeni" biçiminde anılıyordu. İsim konusunda ilk öneri ''"[[Janus]]"'' olarak Galle'den geldi. Daha sonra Challis de ''[[Okeanos|Oceanus]]'' ismini önerdi.<ref>Moore (2000):206</ref> Keşfini isimlendirme hakkının kendisinde olduğunu söyleyen Le Verrier Neptün ismini önerdi.<ref>Littmann (2004):50</ref> Daha sonra Ekim ayında, bu sefer kendi adı Le Verrier'i isim olarak önerdi ve bu öneri kendi ülkesinde destek de buldu. Fakat [[Fransa]] dışında kabul görmedi.<ref>Baum & Sheehan (2003):109–110</ref> Fransız almanaklarında Uranüs'ün adı Herschel(gezegenin kaşifi [[William Herschel]]'in adından) olarak değiştirildi ve yeni gezegen için de ''Leverrier'' ismi kullanıldı.<ref>
{{Dergi kaynağı
|ad=Owen |soyadı=Gingerich
|başlık=The Naming of Uranus and Neptune
|dergi=Astronomical Society of the Pacific Leaflets
|yıl=1958 |cilt=8 |sayfalar=9-15}}</ref>

29 Aralık 1846'da [[Friedrich Georg Wilhelm von Struve|Struve]] gezegen için Saint Petersburg Bilimler Akademisi'ne Neptün ismini önerdi.<ref>{{Dergi kaynağı
 |başlık=Second report of proceedings in the Cambridge Observatory relating to the new Planet (Neptune)
 |yıl=1847
 |dergi=Astronomische Nachrichten
 |cilt=25 |sayı=21 |sayfalar=309|son=Hind|ad=J. R.
 |doi=10.1002/asna.18470252102
}}</ref> Daha sonra da Neptün gezegenin uluslararası kabul görmüş ismi oldu. Roma mitolojisi'nde Neptün, deniz tanrısıdır. Dünya haricindeki tüm gezegenlerin ismi Roma mitolojisindeki tanrılardan geliyordu. Neptün için de bu ismin önerilmesiyle bu isimlendirme geleneği korunmuştur.<ref name=USGS>{{Web kaynağı | url = http://planetarynames.wr.usgs.gov/append7.html | başlık = Planet and Satellite Names and Discoverers | erişimtarihi = 18 Şubat 2008 | yayımcı = USGS | tarih = 17 Aralık 2008 | ilk = Jennifer | son = Blue | arşivurl = https://web.archive.org/web/20091010085334/http://planetarynames.wr.usgs.gov/append7.html | arşivtarihi = 10 Ekim 2009 | ölüurl = hayır }}</ref>

[[Greko-Romen (kültür)|Greko-Romen]] kültürle doğrudan bir ilişkisi olmayan ülkelerde bile bu ismin değiştirilmiş şekilleri kullanılmaktadır. Örneğin, [[Çince]], [[Japonca]] ve [[Korece]]de gezegen için "Deniz Tanrısı'nın Yıldızı" anlamındaki yerel sözcükler kullanılmaktadır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://nineplanets.org/days.html | başlık = Planetary linguistics | erişimtarihi = 8 Nisan 2010 | yayımcı = nineplanets.org | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160303231321/http://nineplanets.org/days.html | arşivtarihi = 3 Mart 2016 | ölüurl = hayır }}</ref>

=== Durum ===
Neptün, 1846'daki keşfinden 1930'da Plüton'un keşfine kadar bilinen en uzak gezegendi. Plüton keşfedildiğinde, bir gezegen olarak kabul edildi ve böylece Neptün, Plüton'un eliptik yörüngesinin onu Güneş'e Neptün'den yaklaştırdığı 1979 ile 1999 arasındaki 20 yıllık bir dönem dışında, bilinen en uzak ikinci gezegen oldu.<ref>{{Haber kaynağı|url=https://www.wired.com/2008/01/dayintech-0121/|başlık=Jan. 21, 1979: Neptune Moves Outside Pluto's Wacky Orbit|erişimtarihi=13 Şubat 2021|dil=en-us|çalışma=Wired|issn=1059-1028|arşivurl=https://web.archive.org/web/20140320051641/http://www.wired.com/science/discoveries/news/2008/01/dayintech_0121|arşivtarihi=20 Mart 2014|ölüurl=hayır}}</ref> 1992'de Kuiper kuşağının keşfi, birçok gök bilimcinin Plüton'un bir gezegen mi yoksa Kuiper kuşağının bir parçası mı olması gerektiğini tartışmasına yol açtı.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=http://www.annualreviews.org/doi/10.1146/annurev.aa.33.090195.001551|başlık=The Kuiper Belt|tarih=Eylül 1995|sayı=1|dil=İngilizce|sayfalar=327-357|çalışma=Annual Review of Astronomy and Astrophysics|cilt=33|ad=Paul R.|soyadı=Weissman|issn=0066-4146|doi=10.1146/annurev.aa.33.090195.001551|erişimtarihi=13 Şubat 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20190628093043/https://www.annualreviews.org/doi/10.1146/annurev.aa.33.090195.001551|arşivtarihi=28 Haziran 2019|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://www.iau.org/STATUS_OF_PLUTO.238.0.html | başlık = IAU Website: STATUS OF PLUTO | erişimtarihi = 13 Şubat 2021 | tarih = 15 Haziran 2006 | çalışma = web.archive.org | arşivurl = https://web.archive.org/web/20151106213903/https://web.archive.org/web/20060615200253/http://www.iau.org/STATUS_OF_PLUTO.238.0.html | arşivtarihi = 6 Kasım 2015 | ölüurl =  }}</ref> 2006 yılında Uluslararası Astronomi Birliği, "gezegen" kelimesini ilk kez tanımlayarak, Plüton'u "cüce gezegen" olarak yeniden sınıflandırdı ve Neptün'ü bir kez daha Güneş Sistemindeki en bilinen gezegen haline getirdi.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=http://dx.doi.org/10.1016/0045-8732(86)90085-9|başlık=Some resolutions from the XIXth general assembly of IAU|tarih=Ağustos 1986|sayı=106-107|sayfalar=19-29|çalışma=COSPAR Information Bulletin|cilt=1986|issn=0045-8732|doi=10.1016/0045-8732(86)90085-9}}</ref>

== Fiziksel özellikler ==
[[Dosya:Neptune, Earth size comparison true color.jpg|küçükresim|Neptün ve Dünya boyutlarının kıyaslaması]]
1.0243{{e|26}}&nbsp;[[kilogram|kg]]'lık [[kütle]]si,<ref name="fact">{{Web kaynağı | url = http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/neptunefact.html | başlık = Neptune Fact Sheet | erişimtarihi = 14 Ağustos 2007 | yayımcı = NASA | tarih = 1 Eylül 2004 | ilk = David R. | son = Williams | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160303174254/http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/neptunefact.html | arşivtarihi = 3 Mart 2016 | ölüurl = hayır }}</ref> Dünya'nın 17 katı fakat Jupiter'in 1/19'udur.<ref name="mass">Dünya'nın kütlesi:
5.9736{{e|24}}&nbsp;kg ve kütlesel oranı:
:<math>\begin{smallmatrix}\frac{M_{Neptune}}{M_{Earth}}
\ =\ \frac{1.02 \times 10^{26}}{5.97 \times 10^{24}}
\ =\ 17.09\end{smallmatrix}</math>
Uranüs'ün kütlesi: 8.6810{{e|25}}&nbsp;kg ve kütle oranı:
:<math>\begin{smallmatrix}\frac{M_{Uranus}}{M_{Earth}}
\ =\ \frac{8.68 \times 10^{25}}{5.97 \times 10^{24}}
\ =\ 14.54\end{smallmatrix}</math>
Jüpiter'in kütlesi: 1.8986{{e|27}}&nbsp;kg ve kütle oranı:
:<math>\begin{smallmatrix}\frac{M_{Jupiter}}{M_{Neptune}}
\ =\ \frac{1.90 \times 10^{27}}{1.02 \times 10^{26}}
\ =\ 18.63\end{smallmatrix}</math>
Bakınız: {{Web kaynağı | url = http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/ | başlık = Planetary Fact Sheet – Metric | erişimtarihi = 13 Mart 2008 | yayımcı = NASA | tarih = 29 Kasım 2007 | ilk = David R. | son = Williams | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160324033129/http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/ | arşivtarihi = 24 Mart 2016 | ölüurl = hayır }}</ref> Gezegenin yüzey kütleçekimini sadece Jupiter aşar. Güneş Sistemi'nde yüzey kütleçekimi Dünya'dan fazla olanlar, sadece bu iki gaz devidir.<ref name="unsoeld2001">{{Kitap kaynağı|soyadı=Unsöld |ilk=Albrecht |eşyazarlar=Bodo Baschek|başlık=The New Cosmos: An Introduction to Astronomy and Astrophysics|basım=5.|yayımcı=Springer|yıl=2001|sayfa=47|isbn=3-540-67877-8}}</ref> 24764&nbsp;km'lik [[yarıçap]]ı<ref name="Seidelmann2007">
{{Dergi kaynağı
|ad=Seidelmann |soyadı=P. Kenneth
|eşyazarlar=Archinal, B. A.; A’hearn, M. F. et al.
|yıl=2007
|başlık= Report of the IAU/IAGWorking Group on cartographic coordinates and rotational elements
|dergi=Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy
|cilt=90 |sayı=3 |sayfalar=155-180|doi=10.1007/s10569-007-9072-y
}}</ref> ile de Dünya'nın 4 katı kadardır.

=== İç yapısı ===
Neptün'ün iç yapısı Uranüs'e benzemektedir. Atmosferi toplam kütlesinin %5-%10 kadarını ve dıştan merkeze doğru olan mesafesinin de yaklaşık %10-%20'lik kısmını oluşturur. [[Basınç|Atmosfer basıncı]] 10[[Pascal (birim)|GPa]]'yı bulmaktadır. Metan, amonyak ve su oranları atmosferin alt katmanlarında daha yüksektir.<ref name=hubbard/>
[[Dosya:Neptune diagram.svg|upright=1.15|küçükresim| Neptün'ün iç yapısı:<br /> 1. Üst atmosfer ve bulutlar<br /> 2. Hidrojeni helyum ve metandan oluşan Atmosfer katmanı<br /> 3. Su, amonyak ve metan buzlarından oluşan manto<br /> 4. Kayaç çekirdek (silikatlar, demir ve nikel)|sol]]
Bu daha koyu ve sıcak bölge, derinlere gittikçe yavaş yavaş sıcaklığın 5000&nbsp;°C'yi bulduğu, sıvı bir [[Manto (jeoloji)|manto]]ya dönüşür. Manto, 10-15 Dünya kütlesine denk; su, amonyak ve metanca zengindir.<ref name=Hamilton>{{Web kaynağı | url = http://www.solarviews.com/eng/neptune.htm | başlık = Neptune | erişimtarihi = 13 Ağustos 2007 | yayımcı = Views of the Solar System | tarih = 4 Ağustos 2001 | ilk = Calvin J. | son = Hamilton | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160303184007/http://solarviews.com/eng/neptune.htm | arşivtarihi = 3 Mart 2016 | ölüurl = evet }}</ref> 7000&nbsp;km derinlikten itibaren çekirdeğe kadar ortam koşulları öyle bir hal alır ki metan, elmas kristallerine ayrışır.<ref>
{{Dergi kaynağı
|soyadı=Kerr |ad=Richard A.
|başlık=Neptune May Crush Methane Into Diamonds
|dergi=Science |yıl=1999 |cilt=286
|sayı=5437 |sayfalar=25|doi=10.1126/science.286.5437.25a
|pmid=10532884
}}</ref>

Neptün'ün çekirdeği ağırlıklı olarak [[demir]], [[nikel]] ve [[silikat]]lardan oluşmaktadır, kütlesi 1.2 Dünya kütlesi kadardır.<ref name=pass43>{{Dergi kaynağı
|soyadı=Podolak|ad=M.|eşyazarlar=Weizman, A.; Marley, M.
|başlık=Comparative models of Uranus and Neptune
|url=https://archive.org/details/sim_planetary-and-space-science_1995-12_43_12/page/1517|dergi=Planetary and Space Science
|yıl=1995|cilt=43|sayı=12|sayfalar=1517-1522|doi=10.1016/0032-0633(95)00061-5}}</ref> Basınç, merkezde 7[[Bar (birim)|Mbar]](700GPa), sıcaklık ise 5400[[Kelvin|K]] civarındadır.<ref name=hubbard/><ref name="nettelmann">{{Web kaynağı | url = https://www.gsi.de/informationen/wti/library/plasma2006/PAPERS/TT-11.pdf | başlık = Interior Models of Jupiter, Saturn and Neptune | erişimtarihi = 25 Şubat 2008 | yayımcı = University of Rostock | biçim = PDF | eşyazarlar = French, M.; Holst, B.; Redmer, R. | ilk = N. | son = Nettelmann | arşivurl = https://web.archive.org/web/20120303012948/https://www.gsi.de/informationen/wti/library/plasma2006/PAPERS/TT-11.pdf | arşivtarihi = 3 Mart 2012 | ölüurl =evet}}</ref>

=== Atmosfer ===
Yüksek kısımlarında, Neptün atmosferi %80 hidrojen ve %19 helyumdan oluşur.<ref name=hubbard>{{Dergi kaynağı
|soyadı=Hubbard|ad=W. B.
|başlık=Neptune's Deep Chemistry
|dergi=Science|yıl=1997
|cilt=275|sayı=5304|sayfalar=1279-1280|doi=10.1126/science.275.5304.1279
|pmid=9064785}}</ref> Eser miktarda metan da vardır. Metan, ağırlıklı olarak [[Elektromanyetik tayf|elektormanyetik tayfın]] kızıl ve [[kızılötesi]] bölgesine denk gelen 600&nbsp;nm ve daha uzun [[Dalgaboyu|dalga boylu]] ışınları soğurur. Bu sebeple, tıpkı Uranüs gibi Neptün de mavi görüntüsüne kavuşur.<ref>{{Web kaynağı | url = http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/1995/09/image/a/ | başlık = Hubble Space Telescope Observations of Neptune | erişimtarihi = 22 Nisan 2007 | yayımcı = Hubble News Center | tarih = 14 Haziran 1995 | eşyazarlar = Hammel, H. B. | ilk = D. | son = Crisp | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160329202257/http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/1995/09/image/a/ | arşivtarihi = 29 Mart 2016 | ölüurl = hayır }}</ref> Bununla birlikte, Neptün'ün [[azur mavisi]] görünüşüne karşılık Uranüs, hafif [[Turkuvaz (renk)|turkuvaza]] çalan bir görünüme sahiptir. Uranüs ve Neptün atmosferindeki metan miktarları çok benzer olduğu için bu farkın nedeninin atmosferlerdeki henüz bilmediğimiz bazı farklı bileşenler olduğu düşünülüyor.<ref name=bluecolour/>

Neptün atmosferi iki ana katmandan oluşur; içteki troposferde sıcaklık yükseldikçe azalır ve dıştaki stratosferde ise sıcaklık yükseldikçe artar. Bu iki katmanı ayıran tropopoz 0.1bar(10kPa) basınc seviyesindedir.<ref name=atmo>{{Dergi kaynağı
|başlık=The Atmospheres of Uranus and Neptune
|soyadı=Lunine|ad=Jonathan I.
|yayıncı=Lunar and Planetary Observatory, University of Arizona
|yıl=1993
}}</ref> Stratosferden sonra ise, 0.0001microbar ve daha düşük basınçtaki termosfer başlar.<ref name=atmo /> Ve son olarak termosferden sonra ekzosfer bulunur.
[[Dosya:Neptune clouds.jpg|küçükresim|Atmosferin üst katmanlarındaki bulutlar]]
Yapılan çalışmalar Neptün troposferinin, yüksekliğe bağlı olarak değişen bileşimlere sahip [[bulut]]lar barındırdığını göstermiştir. Yüksek seviylerdeki bulutlar, sıcaklığın metanın yoğunlaşmasına izin verdiği 1 barın altındaki basınçlarda oluşur. 1 - 5 bar arasındaki basınçlarda amonyak ve [[hidrojen sülfür]] bulutlarının oluştuğuna inanılıyor. 5 barın üzerindeki basınçlarda ise bulutlar amonyak, [[amonyum sülfit]]((NH<sub>4</sub>)<sub>2</sub>S) ve sudan oluşuyor olabilir. Daha derinlerdeki su buzu bulutları, sıcaklığın 0&nbsp;°C'ya kadar yükseldiği 50 bar civarındaki basınçlarda meydana geliyor olmalı. Daha da alt kısımlarda amonyak ve hidrojen sülfit bulutları bulunabilir.<ref name=elkins-tanton>{{kitap kaynağı |soyadı=Elkins-Tanton |ad=Linda T. |tarih=2006 |başlık=Uranus, Neptune, Pluto, and the Outer Solar System |yayıncı=Chelsea House |yer=New York |isbn=978-0-8160-5197-7 |sayfalar=[https://archive.org/details/uranusneptuneplu00elki/page/79 79-83]|url=https://archive.org/details/uranusneptuneplu00elki/page/79 }}</ref>

Sebebi henüz bilinmeyen nedenlerden dolayı gezegenin termosferi 1000&nbsp;°C gibi anormal derecede yüksek bir sıcaklığa sahiptir.<ref name=Broadfoot19989>{{Dergi kaynağı|soyadı=Broadfoot|ad=A.L.|eşyazarlar=Atreya, S.K.; Bertaux, J.L. et al.|başlık=Ultraviolet Spectrometer Observations of Neptune and Triton|dergi=Science|cilt=246|sayfalar=1459-1456|yıl=1999|url=http://www-personal.umich.edu/~atreya/Articles/1989_Voyager_UV_Spectrometer.pdf|biçim=pdf|doi=10.1126/science.246.4936.1459|pmid=17756000|sayı=4936|erişimtarihi=27 Mart 2011|arşivurl=https://web.archive.org/web/20180504125350/http://www-personal.umich.edu/~atreya/Articles/1989_Voyager_UV_Spectrometer.pdf|arşivtarihi=4 Mayıs 2018|ölüurl=hayır}}</ref><ref name=Herbert1999>{{Dergi kaynağı|soyadı=Herbert|ad=Floyd|eşyazarlar=Sandel, Bill R. |başlık=Ultraviolet Observations of Uranus and Neptune|dergi=Planet.Space Sci.|cilt=47|sayı=8-9|sayfalar=1119-1139|yıl=1999|doi=10.1016/S0032-0633(98)00142-1}}</ref> Neptün, Güneş'ten [[morötesi]] ışınların bu sıcaklığı üretemeyeceği kadar uzaktadır. Atmosferle gezegenin [[Manyetosfer|manyetik alanındaki]] [[iyon]]ların etkileşimi de olası sebeplerden biridir. Termosfer ayrıca eser miktarlarda [[karbondioksit]] ve su da içermektedir, bunun kaynağının da [[Göktaşı|göktaşları]] ve tozlar olduğu sanılıyor.<ref name=elkins-tanton/><ref name=Encrenaz2003>{{Dergi kaynağı|soyadı=Encrenaz |ad=Therese|başlık=ISO observations of the giant planets and Titan: what have we learnt?|dergi=Planet. Space Sci.|cilt=51|sayı=2|sayfalar=89-103|yıl=2003|doi=10.1016/S0032-0633(02)00145-9}}</ref>

=== Manyetosfer ===
Neptün manyetosferi de Uranüs'ünkine çok benzemektedir. Manyetik ekseni, dönme eksenine göre [[Derece (birim)|47°]] eğiktir. Voyager 2, Neptün'e varmadan önce Uranüs manyetosferinin eğikliğinin gezegenin aşırı eğik dönme ekseninin bir sonucu olduğu tahmin ediliyordu. Ama iki gezegenin manyetik alanlarını karşılaştırdıktan sonra, bilim adamları artık bu aşırı eğikliklere, gezegenlerin iç kısımlarındaki akıntıların neden olduğunu düşünüyor.<ref name=elkins-tanton/>

Neptün'ün dipol manyetik momenti 2.2{{Esp|17}}&nbsp;T·m³'tür. Gezegen yarıçapının yaklaşık 35 katı kadar ötesinde, manyetik alanı [[Güneş rüzgârı|Güneş rüzgârlarını]] yavaşlatarak bir şok dalgası oluşturmaktadır. Güneş rüzgârları basıncının dengelendiği manyetopoz ise Neptün'den, kendi yarıçapının yaklaşık 25 katı kadar ileridedir. Manyetik alanın kuyruğu ise gezegen yarıçapının 72 katı kadar geriye uzanmaktadır.<ref name=science4936>{{Dergi kaynağı
|soyadı=Ness|ad=N. F.
|eşyazarlar=Acuña, M. H.; Burlaga, L. F.; Connerney, J. E. P.; Lepping, R. P.; Neubauer, F. M.
|başlık=Magnetic Fields at Neptune
|dergi=Science|yıl=1989|cilt=246
|sayı=4936|sayfalar=1473-1478|doi=10.1126/science.246.4936.1473
|pmid=17756002}}
</ref>

== İklim ==
[[Dosya:Neptune storms.jpg|küçükresim|Kontrastı abartılmış olarak [[Büyük Kara Leke]] (üstte), Scooter (orta beyaz bulut) ve Küçük Kara Leke (altta).]]
Neptün, hızları 600&nbsp;m/s'ye kadar çıkabilen [[rüzgâr]]larla, oldukça hareketli [[Kasırga|fırtına sistemlerine]] sahiptir.<ref name="Suomi1991" /> Bulut seviyelerinde ortalama rüzgâr hızı, [[ekvator]] bölgesinde 400&nbsp;m/s'den kutuplar civarında 250&nbsp;m/s'ye kadar düşmektedir.<ref name=elkins-tanton/> Rüzgârların çoğu Neptün'ün dönüş yönünün tersine esmektedir.<ref name=burgess2>Burgess (1991):64–70.</ref>

Atmosferdeki metan, [[etan]] ve [[asetilen]] yoğunluğu ekvatorda kutuplardan 10-100 kez daha fazladır. Bu da, ekvatorda yükselme, kutuplarda ise alçalma hareketlerine kanıt olarak yorumlanmaktadır.<ref name=atmo />

2007'de ortalama −200&nbsp;°C (70 K) sıcaklığıyla Neptün'ün güney yarıküresinde, troposferin üst katmanlarının Neptün'ün geri kalanından 10&nbsp;°C daha sıcak olduğu keşfedildi.<ref>{{Dergi kaynağı|başlık=Evidence for methane escape and strong seasonal and dynamical perturbations of Neptune's atmospheric temperatures|yazar=Orton, G. S., Encrenaz T., Leyrat C., Puetter, R. and Friedson, A. J.|eser=Astronomy and Astrophysics|doi=10.1051/0004-6361:20078277|yıl=2007}}</ref> Bu sıcaklık farkı da atmosferin geri kalanında katı halde bulunan metanın gaz haline geçmesine yetmektedir. Bu "sıcak" bölgenin sebebi ise bu aralar Güneş ışınlarının güney yarıküreye vurması nedeniyle bu yarıkürenin "yaz" mevsimini yaşamasıdır. İleride mevsimlerin değişmesiyle, güney yarıküre kararacak ve kuzey yarıküre ışık almaya başlayacaktır ve böylece metan salınımı da, güneyden kuzey yarıküreye geçecek.<ref>{{Haber kaynağı|ilk=Glenn|son=Orton|eşyazarlar=Encrenaz, Thérèse|url=http://www.eso.org/public/outreach/press-rel/pr-2007/pr-41-07.html|başlık=A Warm South Pole? Yes, On Neptune!|yayımcı=ESO|tarih=18 Eylül 2007|erişimtarihi=20 Eylül 2007|arşivurl=https://web.archive.org/web/20071002084050/http://www.eso.org/public/outreach/press-rel/pr-2007/pr-41-07.html|arşivtarihi=2 Ekim 2007|ölüurl=evet}}</ref>

Mevsimsel değişiklikler yüzünden 1980'lerden bu yana, bulutların gezegenin güney yarımküresinde yoğunlaştığı gözlenmiştir. Bu eğilimin 2020'lere kadar sürmesi bekleniyor. Uzun yörünge periyodu nedeniyle Neptün'de [[mevsim]]ler 40 yıl sürer.<ref name=villard>{{Haber kaynağı
|son=Villard
|ad=Ray
|eşyazarlar=Devitt, Terry
|tarih=15 Mayıs 2003
|başlık=Brighter Neptune Suggests A Planetary Change Of Seasons
|yayımcı=Hubble News Center
|url=http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2003/17/text/
|erişimtarihi=26 Şubat 2008
|arşivurl=https://web.archive.org/web/20080228081218/http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2003/17/text/
|arşivtarihi=28 Şubat 2008
|ölüurl=hayır
}}</ref>

=== Fırtınalar ===
1989 yılında, yaklaşık 86milyon km² alana sahip [[Yüksek basınç|antisiklonik]] bir kasırga olan ''Büyük koyu leke''<ref name=spot>{{Web kaynağı | url = http://photojournal.jpl.nasa.gov/catalog/PIA02245 | başlık = PIA02245: Neptune's blue-green atmosphere | erişimtarihi = 28 Şubat 2008 | yayımcı = NASA JPL | tarih = 16 Şubat 2000 | ilk = Sue | son = Lavoie | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160304062956/http://photojournal.jpl.nasa.gov/catalog/PIA02245 | arşivtarihi = 4 Mart 2016 | ölüurl = hayır }}</ref> Voyager 2 tarafından keşfedildi. Kasırga, Jupiter'deki Büyük kırmızı lekeyi andırıyordu. Bununla birlikte 5 yıl sonra [[Hubble Uzay Teleskobu]]yla yapılan gözlemlerde bu leke gözlenemedi. Bunun yerine büyük koyu lekeye çok benzeyen bir kasırga gezegenin kuzey yarımküresinde görüldü.<ref>{{Dergi kaynağı
|soyadı=Hammel|ad=H. B.
|eşyazarlar=Lockwood, G. W.; Mills, J. R.; Barnet, C. D.
|başlık=Hubble Space Telescope Imaging of Neptune's Cloud Structure in 1994
|dergi=Science|yıl=1995|cilt=268
|sayı=5218|sayfalar=1740-1742|doi=10.1126/science.268.5218.1740
|pmid=17834994
}}</ref>

Gene Voyager 2'nin 1989'daki geçişi sırasında büyük koyu lekeye göre daha güneyde kalan ve [[siklon]]ik bir kasırga olan ''Küçük koyu leke'' de gözlemlendi.<ref>Burgess, Eric (1991). ''[[iarchive:farencounternept00burg|Far Encounter: The Neptune system]]''. Columbia University Press.</ref> ''Küçük Kara Leke,'' 1989 karşılaşması sırasında gözlemlenen en yoğun ikinci fırtına olan güneydeki bir siklonik fırtınadır. Parlak bir çekirdek geliştirildi ve en yüksek çözünürlüklü görüntülerin çoğunda görülebilir.<ref>Lavoie, Sue (29 Ocak 1996). "[https://photojournal.jpl.nasa.gov/catalog/PIA00064 PIA00064: Neptune's Dark Spot (D2) at High Resolution] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20110814154301/http://photojournal.jpl.nasa.gov/catalog/PIA00064 |tarih=14 Ağustos 2011 }}". NASA JPL</ref>

=== İç sıcaklığı ===
[[Dosya:Neptune’s shrinking vortex.jpg|küçükresim|upright=1.22|Neptün'ün küçülen girdabı]]
[[Dosya:Neptune's Great Dark Spot.jpg|küçükresim|sol|upright=0.75|Büyük Koyu Leke'nin ''Voyager 2'' tarafından çekilmiş fotoğrafı]]
Neptün'ün Uranüs'e göre daha değişken hava koşulları, iç sıcaklığının görece yüksekliğine bağlanıyor.<ref name=heat>{{Web kaynağı | url = http://www.cs.berkeley.edu/~samw/projects/ay249/z_heat_sources/Paper.doc | başlık = Heat Sources within the Giant Planets | erişimtarihi = 10 Mart 2008 | çalışma = University of California, Berkeley | yıl = 2004 | yazar = Williams, Sam | arşivengelli = evet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20050430073843/http://www.cs.berkeley.edu/~samw/projects/ay249/z_heat_sources/Paper.doc | arşivtarihi = 30 Nisan 2005 | ölüurl = evet }}</ref> Neptün Güneş'e, Uranüs'e oranla 1.5 kat uzak olsa da ve Uranüs'ün aldığı günışığının %40'ını alsa da<ref name=atmo /> yüzey sıcaklığı aşağı yukarı Uranüs'le aynıdır.<ref name=heat /> Neptün troposferinin üst kısımları −221.4&nbsp;°C sıcaklığa kadar düşer. Atmosfer basıncının 1 bar olduğu seviyede ise sıcaklık −201.15&nbsp;°C'dir.<ref>{{Dergi kaynağı
|soyadı=Lindal|ad=Gunnar F.
|başlık=The atmosphere of Neptune – an analysis of radio occultation data acquired with Voyager 2
|dergi=Astronomical Journal
|yıl=1992|cilt=103|sayfalar=967-982|doi=10.1086/116119}}</ref> Uranüs'te olduğu gibi bu sıcaklığın kaynağı bilinmemektedir ama tutarsızlıklar daha fazladır: Uranüs'ün yaydığı enerji, Güneş'ten aldığı enerjiye göre sadece 1.1 kat fazladır<ref>{{Web kaynağı | url = http://lasp.colorado.edu/~bagenal/3750/ClassNotes/Class12/Class12.html | başlık = Class 12 – Giant Planets – Heat and Formation | erişimtarihi = 13 Mart 2008 | yayımcı = Colorado University, Boulder | çalışma = 3750 – Planets, Moons & Rings | yıl = 2004 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160303182813/http://lasp.colorado.edu/~bagenal/3750/ClassNotes/Class12/Class12.html | arşivtarihi = 3 Mart 2016 | ölüurl =evet}}</ref> bununla birlikte bu oran Neptün'de 2.61'dir.<ref>{{Dergi kaynağı
|soyadı=Pearl|ad=J. C.|eşyazarlar=Conrath, B. J.
|başlık=The albedo, effective temperature, and energy balance of Neptune, as determined from Voyager data
|dergi=Journal of Geophysical Research Supplement|yıl=1991
|cilt=96|sayfalar=18,921-18,930}}</ref> Neptün Güneş'ten en uzak gezegendir ama barındırdığı enerji, Güneş Sistemi'nin en hızlı rüzgârlarını besleyebilmektedir. Olası nedenler arasında gezegen çekirdeğinden gelen [[radyoaktif bozunum]] kökenli ısı,<ref name=williams>{{Dergi kaynağı|soyadı=Williams|ad=Sam|başlık=Heat Sources Within the Giant Planets|tarih=24 Kasım 2004|yayımcı=UC Berkeley|url=http://www.cs.berkeley.edu/~samw/projects/ay249/z_heat_sources/Paper.doc|biçim=DOC|erişimtarihi=20 Şubat 2008|arşivurl=https://web.archive.org/web/20050430073843/http://www.cs.berkeley.edu/~samw/projects/ay249/z_heat_sources/Paper.doc|arşivtarihi=30 Nisan 2005|ölüurl=evet}}</ref> yüksek basınç altında metanın hidrojen, [[karbon]](elmas) ve uzun zincirli [[hidrokarbon]]lara bozunumu sonucu ortaya çıkabilecek [[enerji]]<ref name=williams/><ref>{{Dergi kaynağı
|soyadı=Scandolo|ad=Sandro|eşyazarlar=Jeanloz, Raymond
|başlık=The Centers of Planets|dergi=American Scientist
|yıl=2003|cilt=91|sayı=6|sayfalar=516|doi=10.1511/2003.6.516}}</ref> ve alt atmosfer katmanlarındaki [[Taşınım|konveksiyon]] sonucu stratosferde oluşan hava dalgalarıdır.<ref>{{Dergi kaynağı
|soyadı=McHugh|ad=J. P.|yıl=1999
|cilt=31
|başlık=Computation of Gravity Waves near the Tropopause
|dergi=American Astronomical Society, DPS meeting #31, #53.07
}}</ref><ref>{{Dergi kaynağı
|soyadı=McHugh|ad=J. P.|eşyazarlar=Friedson, A. J.
|yıl=1996|sayfalar=1078|başlık=Neptune's Energy Crisis: Gravity Wave Heating of the Stratosphere of Neptune
|dergi=Bulletin of the American Astronomical Society
}} {{Ölü bağlantı|tarih=September 2010|bot=H3llBot}}</ref>

== Yörünge ve dönme ==
[[Dosya:Neptune Orbit.gif|sol|küçükresim|Neptün (kırmızı yay), Dünya'nın her 164,79 yörüngesi için Güneş'in (merkez) etrafındaki bir yörüngeyi tamamlar. Açık mavi nesne Uranüs'ü temsil ediyor.]]
Neptün, Güneş'ten ortalama 4,5 milyar km uzaktadır ve Güneş çevresinde bir turunu 164,79 [[yıl]]da tamamlamaktadır. 12 Temmuz 2011 tarihinde Neptün, 1846'daki keşfinden sonra henüz ilk turunu tamamladı<ref name="fact2">{{Web kaynağı | url = http://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Neptune&Display=Facts | başlık = Neptune: Facts & Figures | erişimtarihi = 14 Ağustos 2007 | yayımcı = NASA | tarih = 13 Kasım 2007 | eşyazarlar = Smith, H.; Harvey, S. | ilk = K. | son = Munsell | arşivurl = https://web.archive.org/web/20151107085301/http://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Neptune&Display=Facts | arşivtarihi = 7 Kasım 2015 | ölüurl =evet}}</ref><ref name=Horizons2011>{{Web kaynağı | url = http://home.comcast.net/~kpheider/nept2011.txt | başlık = Horizons Output for Neptune 2010–2011 | erişimtarihi = 25 Şubat 2008 | tarih = 9 Şubat 2007 | yazar = Anonymous | arşivurl = https://web.archive.org/web/20120105231158/http://home.comcast.net/~kpheider/nept2011.txt | arşivtarihi = 5 Ocak 2012 | ölüurl = hayır }}—Numbers generated using the Solar System Dynamics Group, Horizons On-Line Ephemeris System.</ref> bununla birlikte, gökyüzünde tam olarak keşfedildiği noktada görünmeyecektir çünkü, dünya kendi yörüngesinde o güne göre farklı bir yerde bulunacaktır.

Neptün'ün yörünge düzlemi Dünya'nınkiyle 1,77°'lik açı yapmaktadır. 0,011'lik [[Dışmerkezlik|dışmerkezliği]] dolayısıyla Neptün'ün Güneş'e en yakın olduğu uzaklıkla en uzak olduğu uzaklık arasında 101 milyon km fark vardır.<ref name=horizons>{{Web kaynağı | url = http://ssd.jpl.nasa.gov/?horizons | başlık = HORIZONS System | erişimtarihi = 8 Ağustos 2007 | yayımcı = NASA JPL | tarih = 13 Temmuz 2006 | ilk = Donald K. | son = Yeomans | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160320144849/http://ssd.jpl.nasa.gov/?horizons | arşivtarihi = 20 Mart 2016 | ölüurl = hayır }}—Sitede, "web interface"'e gidin ve sonra "Ephemeris Type: Elements", "Target Body: Neptune Barycenter" ve "Center: Sun"'i seçin.</ref>

Neptün'ün eksen eğikliği 28,32°'dir<ref>{{Web kaynağı | url = http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/planetfact.html | başlık = Planetary Fact Sheets | erişimtarihi = 28 Şubat 2008 | yayımcı = NASA | tarih = 6 Ocak 2005 | ilk = David R. | son = Williams | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160304052405/http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/planetfact.html | arşivtarihi = 4 Mart 2016 | ölüurl = hayır }}</ref> ve bu açı Dünya(23°) ve [[Mars]]'ınkine(25°) çok benzerdir. Bunun sonucu olarak bu gezegen de benzer mevsimsel değişiklikler geçirir. Ama çok uzun yörünge periyodu dolayısıyla bir mevsimi 40 Dünya senesi sürer.<ref name=villard/> Kendi ekseni etrafında bir turu ise kabaca 16,11 saat sürer.<ref name="fact2" /> Neptün katı bir yapıya sahip olmadığı için, atmosferi enleme göre farklı hızlarda döner. Ekvatoral bölgenin bir tam tur dönüşü, 18 saate kadar çıkmaktadır. Kutup bölgelerinde ise bu süre 12 saate kadar düşmektedir. Güneş Sistemi'ndeki gaz devleri arasında, bölgeler arası dönüş farkı en fazla olan gezegendir.<ref>{{Dergi kaynağı
|soyadı=Hubbard|ad=W. B.
|eşyazarlar=Nellis, W. J.; Mitchell, A. C.; Holmes, N. C.; McCandless, P. C.; Limaye, S. S.
|başlık=Interior Structure of Neptune: Comparison with Uranus
|dergi=Science|yıl=1991|cilt=253
|sayı=5020|sayfalar=648-651|doi=10.1126/science.253.5020.648
|pmid=17772369}}</ref> Bu büyük farklar da enlem bölgeleri sınırlarında çok güçlü rüzgârlar yaratır.<ref name=apj125>{{Dergi kaynağı
|soyadı=Max|ad=C. E.
|eşyazarlar=Macintosh, B. A.; Gibbard, S. G.; Gavel, D. T.; Roe, H. G.; de Pater, I.; Ghez, A. M.; Acton, D. S.; Lai, O.; Stomski, P.; Wizinowich, P. L.
|başlık=Cloud Structures on Neptune Observed with Keck Telescope Adaptive Optics
|url=https://archive.org/details/sim_astronomical-journal_2003-01_125_1/page/364|dergi=The Astronomical Journal,
|yıl=2003|cilt=125|sayı=1|sayfalar=364-375|doi=10.1086/344943
}}</ref>

=== Yörüngesel rezonans ===
Neptün, hemen ardından gelen [[Kuiper kuşağı]] üzerinde güçlü bir etkiye sahiptir. Kuiper kuşağı Mars'la Jupiter arasındaki ateroid kuşağına benzer olarak ufak, buzlu gök cisimlerinden oluşan bir halkadır. Güneş'e 30&nbsp;AU (AU: [[Astronomik birim|Astronomik Birim]], 1&nbsp;AU=149.597.870.691 ± 30&nbsp;m) uzaktaki Neptün yörüngesinin hemen ardından başlayıp yaklaşık 55&nbsp;AU uzaklığa kadar devam eder.<ref>{{Dergi kaynağı
|başlık=Collisional Erosion in the Primordial Edgeworth-Kuiper Belt and the Generation of the 30–50 AU Kuiper Gap
|ad=S. Alan|soyadı=Stern
|yayıncı=Geophysical, Astrophysical, and Planetary Sciences, Space Science Department, Southwest Research Institute
|doi=10.1086/304912
|yıl=1997
}}</ref> Nasıl ki, Jüpiter'in kütleçekimi [[asteroit kuşağı]]nı şekillendiriyorsa, Neptün kütleçekimi de Kuiper kuşağını şekillendirmektedir. Güneş Sistemi var olduğundan beri, Kuiper kuşağının belli bölgeleri Neptün kütleçekimi tarafından dengesizleştirilmekte, belli bölgelerde boşluklar oluşturulmaktadır. 40. ve 42. AU'lar bunun örnekleridir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.oca.eu/morby/papers/6166a.pdf | başlık = Large Scattered Planetesimals and the Excitation of the Small Body Belts | erişimtarihi = 23 Haziran 2007 | yıl = 1998 | biçim = PDF | eşyazarlar = Morbidelli, Alessandro; Valsecchi, Giovanni B. | ilk = Jean-Marc | son = Petit | arşivurl = https://web.archive.org/web/20120227013058/http://www.oca.eu/morby/papers/6166a.pdf | arşivtarihi = 27 Şubat 2012 | ölüurl = evet }}</ref> Bununla beraber Güneş Sistemi'nin oluşumundan bugüne, bu bölgelerde varlığını sürdüren gök cisimleri de vardır. Varlıklarını ise 1:2 veya 3:4 gibi yörüngesel rezonanslara borçlular. Bu şu anlama gelmektedir: Eğer iki [[gök cismi]]nden biri, Güneş etrafında bir turunu tamamladığında diğer gök cismi yörüngesinin tam yarısını katetmişse bu iki gök cismi arasında 1:2'lik rezonans söz konusudur. Neptün'ün her 3 turuna karşılık 2 tur anlamına gelen 2:3'lük rezonans, Kuiper kuşağındaki 200 gök cisminde görülür.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.minorplanetcenter.org/iau/lists/TNOs.html | başlık = List Of Transneptunian Objects | erişimtarihi = 25 Ekim 2010 | yayımcı = Minor Planet Center | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160303204047/http://www.minorplanetcenter.org/iau/lists/TNOs.html | arşivtarihi = 3 Mart 2016 | ölüurl = hayır }}</ref> Bu, Kuiper kuşağı cisimleriyle Neptün arasındaki en yaygın yörüngesel rezonanstır, [[Plüton]] da bu gök cisimlerinden biridir. Eliptik yörüngesi nedeniyle bazen Neptün yörüngesine çok yakın geçmesine rağmen bu rezonans sayesinde Neptün'e hiçbir zaman çarpmayacaktır.<ref>{{Dergi kaynağı
|soyadı=Varadi|ad=F.
|başlık=Periodic Orbits in the 3:2 Orbital Resonance and Their Stability
|url=https://archive.org/details/sim_astronomical-journal_1999-11_118_5/page/2526|dergi=The Astronomical Journal
|yıl=1999|cilt=118
|sayı=5|sayfalar=2526-2531|doi=10.1086/301088}}</ref>

== Oluşumu ve göç ==
[[Dosya:Lhborbits.png|küçükresim|Dış gezegenleri ve Kuiper kuşağını gösteren bir simülasyon: a) Jüpiter ve Satürn 2: 1 rezonansa ulaşmadan önce; b) Neptün'ün yörünge kaymasını takiben Kuiper kuşağı nesnelerinin içe doğru saçılmasından sonra; c) dağınık Kuiper kuşağı gövdelerinin Jüpiter tarafından fırlatılmasından sonra]]
Neptün ve Uranüs'ün oluşum süreçlerini doğru şekilde açıklamak şu anki bilgilerimizle çok zordur. Günümüzdeki modellere göre ilk zamanlarında Güneş Sistemi'nin dış bölgelerinde bu büyüklükteki yapıların oluşumu için yeterli [[madde]] miktarı yoktu. Bu nedenle sürekli etrafındaki kütleyi çekerek büyümeye dayalı geleneksel varsayımların yerine farklı modeller geliştirildi.<ref name=Boss>{{dergi kaynağı |ad=Alan P. |soyadı=Boss |başlık=Formation of gas and ice giant planets |dergi=Earth and Planetary Science Letters |tarih=2002 |cilt=202 |sayı=3–4 |sayfalar=513-23|doi=10.1016/S0012-821X(02)00808-7 |bibcode=2002E&PSL.202..513B}}</ref>

Bu varsayımlardan birine göre bu gezegenler maddenin daha yoğun olduğu Güneş'e yakın bölgelerde oluştular ve yavaş yavaş günümüzde bulundukları yörüngelere kaydılar.<ref>{{Web kaynağı | url = http://arxiv.org/abs/astro-ph/0111290 | başlık = The formation of Uranus and Neptune among Jupiter and Saturn | erişimtarihi = 27 Mart 2011 | yıl = 2001 | eşyazarlar = Duncan, Martin J.; Levison, Harold F. | ilk = Edward W. | son = Thommes | arşivengelli = evet |arşivurl= https://web.archive.org/web/20150319090421/http://arxiv.org/abs/astro-ph/0111290 |arşivtarihi= 19 Mart 2015 | ölüurl =hayır}}</ref> Şu anda Kuiper kuşağındaki küçük cisimlerin çokluğunu da açıklayabilen bu [[varsayım]] gök bilimciler arasında en çok kabul gören varsayımdır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.geotimes.org/june05/WebExtra060705.html | başlık = Orbital shuffle for early solar system | erişimtarihi = 26 Ağustos 2007 | yayımcı = Geotimes | tarih = 7 Haziran 2005 | ilk = Kathryn | son = Hansen | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160304092212/http://www.geotimes.org/june05/WebExtra060705.html | arşivtarihi = 4 Mart 2016 | ölüurl =evet}}</ref> Göç eden Neptün'ün ve diğer gaz devlerinin Kuiper kuşağı üzerindeki etkilerini araştıran bu hipotez, [[Nice modeli]] olarak bilinir.<ref name="Crida2009">
 {{Dergi kaynağı
 |soyadı=Crida |ad=A.
 |yıl=2009
 |başlık=Solar System formation
 |dergi=Reviews in Modern Astronomy
 |cilt=21}}</ref><ref name="Desch07">{{Dergi kaynağı|soyadı=Desch|ad=S. J.|yıl=2007|başlık=Mass Distribution and Planet Formation in the Solar Nebula|dergi=The Astrophysical Journal|cilt=671|sayı=1|sayfalar=878-893|doi=10.1086/522825}}</ref><ref name="Smith2009">{{Dergi kaynağı|soyadı=Smith|ad=R.|eşyazarlar=L. J. Churcher; M. C. Wyatt; M. M. Moerchen; C. M. Telesco|yıl=2009|başlık=Resolved debris disc emission around η Telescopii: a young solar system or ongoing planet formation?|dergi=Astronomy and Astrophysics|cilt=493|sayı=1|sayfalar=299-308|doi=10.1051/0004-6361:200810706}}</ref>

== Uyduları ==
{{Ana|Neptün'ün uyduları}}
[[Dosya:Neptune-visible.jpg|küçükresim|upright=0.81|Hubble Uzay Teleskobu'ndan Proteus (üstte), Larissa (sağ alt) ve Despina (solda) ile Neptün'ün doğal renkli görünümü]]
Neptün'ün bilinen 16 uydulu bir [[uydu sistemi]] bulunmaktadır.<ref name = "STScI_2013-07-15">{{Web kaynağı | başlık = Hubble Finds New Neptune Moon | yazar = [[Space Telescope Science Institute]] | tarih = 15 Temmuz 2013 | url = http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2013/30/full/ | erişimtarihi = 15 Temmuz 2013 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160401121914/http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2013/30/full/ | arşivtarihi = 1 Nisan 2016 | ölüurl = hayır }}</ref> Bunların içinde açık farkla en büyüğü; [[William Lassell]] tarafından, Neptün'ün keşfinden sadece 17 gün sonra gözlenen, Neptün etrafında dönen toplam kütlenin %99.5'ini oluşturan,<ref>Mass of Triton: 2.14{{e|22}}&nbsp;kg. Combined mass of 12 other known moons of Neptune: 7.53{{e|19}} kg, or 0.35 percent. The mass of the rings is negligible.</ref> ve ayrıca küresel şekle sahip olabilecek kadar kütleye sahip tek gök cismi olan, [[Triton (uydu)|Triton]]'dur. İstisnai olarak, Güneş Sistemi'ndeki diğer tüm uydulara göre ters yönde bir yörüngeye sahiptir. Bu özelliği onun olduğu yerde oluşmadığını, Neptün tarafından yakalandığını gösteriyor. Eski bir Kuiper kuşağı [[cüce gezegen]]i olabilir.<ref>{{Dergi kaynağı
|ad=Craig B.|soyadı=Agnor|eşyazarlar=Hamilton, Douglas P.
|başlık=Neptune's capture of its moon Triton in a binary–planet gravitational encounter
|dergi=Nature|yıl=2006
|cilt=441|sayı=7090|sayfalar=192-194|doi=10.1038/nature04792
|yayımcı=Nature Publishing Group
|pmid=16688170}}</ref> Triton yörüngesinde eş zamanlı olarak döner, yani Neptün'e hep aynı yüzü dönüktür. [[Gelgit]] ivmelenmesi nedeniyle de gezegenine git gide yaklaşmaktadır. 3.6 milyar yıl sonra [[Roche limiti]]ne ulaştığında da parçalanarak yok olacaktır.<ref>{{Dergi kaynağı
|ad= Christopher F.|soyadı=Chyba
|eşyazarlar=Jankowski, D. G.; Nicholson, P. D.
|başlık = Tidal evolution in the Neptune-Triton system
|dergi = Astronomy and Astrophysics
|yıl = 1989|cilt = 219
|sayı = 1–2|sayfalar=L23-L26|yayıncı=EDP Sciences}}</ref> 1989'da yaklaşık −235&nbsp;°C (38 K) sıcaklığıyla Triton,.<ref>{{Dergi kaynağı
|soyadı=R. M.|ad=Nelson
|eşyazarlar=Smythe, W. D.; Wallis, B. D.; Horn, L. J.; Lane, A. L.; Mayo, M. J.
|başlık=Temperature and Thermal Emissivity of the Surface of Neptune's Satellite Triton
|dergi=Science|yıl=1990|cilt=250
|sayı=4979|sayfalar=429-431|doi=10.1126/science.250.4979.429
|pmid=17793020}}</ref> Güneş Sistemi'ndeki en soğuk gök cismiydi.<ref>{{Haber kaynağı
|son=Wilford
|ad=John N.
|yayımcı=The New York Times
|tarih=29 Ağustos 1989
|başlık=Triton May Be Coldest Spot in Solar System
|url=http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=950DE4DC1138F93AA1575BC0A96F948260
|erişimtarihi=29 Şubat 2008
|arşivurl=https://web.archive.org/web/20081210100148/http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=950DE4DC1138F93AA1575BC0A96F948260
|arşivtarihi=10 Aralık 2008
|ölüurl=hayır}}</ref>[[Dosya:Proteus (Voyager 2).jpg|küçükresim|Neptün'ün uydusu Proteus|sol|upright=0.77]]Neptün'ün ikinci keşfedilen uydusu, Güneş Sistemi'ndeki en eliptik uydu yörüngesiyle [[Nereid (uydu)|Nereid]]'tir. 0.7512'lik dışmerkezliğiyle; [[enöte]] uzaklığı, [[enberi]] uzaklığının 7 katıdır.<ref><math>\begin{smallmatrix}\frac{r_{a}}{r_{p}} = \frac{2}{1-e}-1 = 2/0.2488-1=7.039.\end{smallmatrix}</math></ref>
1989'da, Temmuz'dan Eylül'e kadar Voyager 2 altı yeni uydu daha keşfetti.<ref name="science4936"/> Bunlar gezegenin ikinci büyük uydusu [[Proteus (uydu)|Proteus]], en içteki dört uydusu [[Naiad (uydu)|Naiad]], [[Thalassa (uydu)|Thalassa]], [[Despina (uydu)|Despina]] ve [[Galatea (uydu)|Galatea]] ve en uzak uydusu [[Larissa (uydu)|Larissa]]'dır. Beş yeni, küçük ve düzensiz uydu 2004 yılında duyuruldu.<ref>{{Dergi kaynağı
|yazar=Holman, Matthew J. et al.
|tarih=19 Ağustos 2004
|başlık=Discovery of five irregular moons of Neptune
|url=https://archive.org/details/sim_nature-uk_2004-08-19_430_7002/page/865
|dergi=Nature|cilt=430|sayfalar=865-867|doi=10.1038/nature02832
|pmid=15318214
|sayı=7002}}
</ref><ref>{{Haber kaynağı
|yazar=Staff
|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/3578210.stm
|başlık=Five new moons for planet Neptune
|tarih=18 Ağustos 2004
|yayımcı=BBC News
|erişimtarihi=6 Ağustos 2007
|arşivurl=https://web.archive.org/web/20070808234419/http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/3578210.stm
|arşivtarihi=8 Ağustos 2007
|ölüurl=hayır
}}</ref> Neptün, adını Roma deniz tanrısından aldığı için uydularına da daha küçük deniz tanrıları ve perilerinin isimleri verilmiştir.<ref name="USGS" /> Neptün'ün 14. uydusu [[S/2004 N 1]]'in keşfi 15 Temmuz 2013'te duyuruldu.<ref name="STScI_2013-07-15" />
[[Dosya:Hippocamp-heic1904b.jpg|küçükresim|[[Hippocamp (uydu)|Hippocamp]]'ı Neptün'ün halka sisteminde daha önce keşfedilen diğer iç uydularla birlikte gösteren bileşik bir Hubble görüntüsü]]

=== Gezegen halkaları ===
{{Ana|Neptün'ün halkaları}}
Neptün, beş ana [[Gezegen halkası|halkadan]] oluşan bir sisteme sahiptir. Başta "yaylar" olarak adlandırılan halkalar, 22 Temmuz 1984'te [[Patrice Bouchet]], Reinhold Häfner ve Jean Manfroid'dan oluşan ekip tarafından [[Şili]]'deki [[La Silla Gözlemevi]]'nde ve William Hubbard liderliğindeki bir program kapsamında F. Vilas ve L. R. Elicer tarafından Cerro Tololo Amerikaarası Gözlemevi'nde keşfedildi. Halkalar, 1989'da ''[[Voyager 2]]'' uzay aracı tarafından fotoğraflandı. Halkaların en yoğun kısımları, [[Satürn'ün halkaları|Satürn'ün ana halkalarının]] yoğunluğu nispeten az kısımlarıyla (C halkası ve Cassini bölümü gibi) karşılaştırılabilir; ancak Neptün'ün halka sisteminin çoğu görece zayıf, soluk ve [[Kozmik toz|tozlu]] olup [[Jüpiter'in halkaları]]na daha çok benzemektedir. Neptün'ün halkalarına, gezegenle ilgili önemli çalışmalara katkıda bulunan gök bilimcilerin adları verilmiştir: [[Johann Gottfried Galle|Galle]], [[Urbain Le Verrier|Le Verrier]], [[William Lassell|Lassell]], [[François Jean Dominique Arago|Arago]] ve [[John Couch Adams|Adams]]. Neptün, uydularından [[Galatea (uydu)|Galatea]]'nın yörüngesine denk gelen ve isim verilmemiş soluk bir halkaya daha sahiptir. Diğer üç uydusu olan [[Naiad (uydu)|Naiad]], [[Thalassa (uydu)|Thalassa]] ve [[Despina (uydu)|Despina]] halkalar arasındaki yörüngelerde dönmektedirler.

Neptün'ün halkaları, son derece koyu renkli, muhtemelen [[Organik bileşik|organik]] bileşikler içerip [[radyasyon]] etkisinde kalan malzemelerden oluşmaktadır. Benzer malzemeler [[Uranüs]]'ün [[Uranüs'ün halkaları|halkalarında]] da görülür. Halkalardaki toz oranı (%20 ile %70 arasında) yüksek, [[optik derinlik]]leri ise düşük ile orta seviyede ve 0,1'den azdır. Adams halkası Fraternité, Égalité 1 ve 2, Liberté ve Courage adında beş ayrı yay içerir ve bu özelliğiyle benzersizdir. Yaylar dar bir [[Apsis (astronomi)|enberi boylamı]] alanı kaplar, ilk tespit edildikleri 1980'den bu yana çok az değişmişlerdir ve kayda değer derecede kararlıdırlar. Yayların nasıl kararlı kaldığı hâlâ devam eden bir tartışma konusudur ve muhtemelen kararlılıkları Adams halkası ve iç [[çoban uydu]] Galatea arasındaki [[yörüngesel rezonans]] etkileşimi ile ilgilidir.[[Dosya:Neptunerings.jpg|küçükresim|upright=0.78|Neptün'ün halkaları]]

== Gözlem ==
[[Dosya:Neptune from the VLT with MUSE GALACSI Narrow Field Mode adaptive optics.jpg|küçükresim|upright=0.72|2018'de, [[Avrupa Güney Rasathanesi]], Dünya yüzeyinden Neptün'ün net ve yüksek çözünürlüklü görüntülerini elde etmek için benzersiz lazer tabanlı yöntemler geliştirdi.]]
Neptün'ü, Jüpiter'in [[Galilei uyduları|Galileo uyduları]] ve cüce gezegen [[Ceres (cüce gezegen)|Ceres]]'den bile düşük olan +7.7 ila +8.0 [[Kadir (gökbilim)|kadirden]] arasında değişen parlaklığı<ref>See the respective articles for magnitude data.</ref> sebebiyle çıplak gözle göremeyiz.<ref name="fact"/><ref name=ephemeris>{{Web kaynağı | url = http://sunearth.gsfc.nasa.gov/eclipse/TYPE/TYPE.html | başlık = Twelve Year Planetary Ephemeris: 1995–2006 | erişimtarihi = 1 Mart 2008 | yayımcı = NASA | tarih = 20 Temmuz 2005 | ilk = Fred | son = Espenak | arşivurl = https://www.webcitation.org/610c2uk4K?url=http://eclipse.gsfc.nasa.gov/TYPE/TYPE.html | arşivtarihi = 17 Ağustos 2011 | ölüurl =evet}}</ref> Bir [[teleskop]] veya güçlü bir [[dürbün]]le ufak mavi bir disk olarak gözlemlenebilir.<ref>Moore (2000):207.</ref>

Dünya'mıza olan uzaklığı sebebiyle görünür boyutları da oldukça küçüktür.<ref name="fact"/><ref name=ephemeris/> Bu da gezegen üzerinde görsel verilere dayalı çalışmaları iyice güçleştirmişti. Hubble Uzay Teleskobu'ndan önce teleskoplardan elde edilen veriler oldukça sınırlıydı.<ref>In 1977, for example, even the rotation period of Neptune remained uncertain.
See: {{Dergi kaynağı
|soyadı=Cruikshank|ad=D. P.
|başlık=On the rotation period of Neptune
|dergi=Astrophysical Journal, Part 2 – Letters to the Editor
|tarih=1 Mart 1978|cilt=220
|sayfalar=L57-L59|yayıncı=University of Chicago Press
|doi=10.1086/182636}}</ref><ref>{{Dergi kaynağı
|soyadı=Max|ad=C.
|başlık=Adaptive Optics Imaging of Neptune and Titan with the W.M. Keck Telescope
|dergi=Bulletin of the American Astronomical Society
|yıl=1999|cilt=31|sayfalar=1512}}</ref>

== Araştırmalar ==
[[Dosya:Triton moon mosaic Voyager 2 (large).jpg|sol|küçükresim|upright=0.65|Bir Voyager 2 Triton mozaiği]]
[[Voyager 2]]'nin Neptün yakın geçişi, 25 Ağustos 1989 tarihinde gerçekleşti. Daha sonra aynı gün içinde Triton'a da bir yakın geçiş yapıldı.<ref name=burgess>Burgess (1991):46–55.</ref> Gezegenin manyetik alanının özellikleri, kendi ekseni etrafında dönüş süresi, hareketli atmosferi, uyduları ve halkaları hakkında birçok bilgi, Voyager 2'nin bu ziyareti sırasında edinildi.<ref name="science4936"/><ref name=burgess/>

2003 yılında [[NASA]]'nın Neptün'e yollanacak bir uzay aracı önerisi yayınlanmıştı. Uzay aracının 2016 yılında fırlatılması öngörülüyordu ama şu anda projenin geleceği belirsizdir.

Voyager 2 uçuş görevinden sonra, Neptün sisteminin bilimsel keşfinde bir sonraki adım, bir ''Flagship mission'' olarak kabul edilir.<ref name=":0">Clark, Stephen. "Uranus, Neptune in NASA's sights for new robotic mission – Spaceflight Now" (İngilizce). Erişim tarihi: 9 Ağustos  2021</ref> Böyle varsayımsal bir misyonun 2020'lerin sonunda veya 2030'ların başında mümkün olacağı öngörülüyor.<ref name=":0" />

== Ayrıca bakınız ==
{{div sütunu|colwidth=20em}}
* [[Güneş sistemindeki gezegenlerin tablosu|Güneş Sistemi'ndeki gezegenlerin tablosu]]
* [[Güneş Sistemi'ndeki cisimlerin listesi]]
* [[Uzak geleceğin kronolojisi]]
* [[Sıcak Neptün]]
* [[Neptünyum]]
{{div sütunu-son}}

== Notlar ==
{{not listesi}}

== Kaynakça ==
{{kaynakça|3}}

== Ek Bilgi ==
* Moore P. ''Gezegenler Kılavuzu'', TÜBİTAK Yayınları, Ankara, 1996, 14. Basım, ISBN 978-975-403-036-5
* Bayer G., Demircan O. ''Evrende Yaşadığımız Yer Güneş Sistemi'', Doruk Yayınları, Ankara, 1997. ISBN 975-553-269-2

== Dış bağlantılar ==
{{Vikihaber|Neptün keşfedildiğinden beridir Güneş etrafındaki ilk tam turunu tamamlıyor}}
* [http://www.gokyuzu.org/index.php?option=com_content&task=view&id=56&Itemid=56 Neptün] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20110506090711/http://gokyuzu.org/index.php?option=com_content&task=view&id=56&Itemid=56 |tarih=6 Mayıs 2011 }} ODTU Amatör Astronomi Topluluğu
* [http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/neptunefact.html NASA's Neptune fact sheet]{{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20100701192119/http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/neptunefact.html |tarih=1 Temmuz 2010 }} {{İng}}
* [http://www.nasa.gov/worldbook/neptune_worldbook.html "Neptune."]{{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20130725210332/http://www.nasa.gov/worldbook/neptune_worldbook.html |tarih=25 Temmuz 2013 }} Smith, Bradford A. ''World Book Online Reference Center''. 2004. World Book, Inc. (NASA.gov) {{İng}}
* [http://www.nineplanets.org/neptune.html Neptune]{{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20071219020242/http://www.nineplanets.org/neptune.html |tarih=19 Aralık 2007 }} from Bill Arnett's nineplanets.org {{İng}}
* [http://www.astronomycast.com/astronomy/episode-63-neptune/ Neptune] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20110225062123/http://www.astronomycast.com/astronomy/episode-63-neptune/ |tarih=25 Şubat 2011 }} [http://en.wikipedia.org/wiki/Astronomy_Cast Astronomy Cast] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20110905064944/http://en.wikipedia.org/wiki/Astronomy_Cast |tarih=5 Eylül 2011 }} episode #63, includes full transcript. {{İng}}
* [http://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Neptune Neptune Profile]{{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20061213204351/http://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Neptune |tarih=13 Aralık 2006 }} at [http://solarsystem.nasa.gov NASA's Solar System Exploration site]{{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20110219084029/http://solarsystem.nasa.gov/ |tarih=19 Şubat 2011 }} {{İng}}
* [http://www.projectshum.org/Planets/neptune.html Planets – Neptune] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20110606055326/http://www.projectshum.org/Planets/neptune.html |tarih=6 Haziran 2011 }} A kid's guide to Neptune. {{İng}}

{{Neptün}}
{{Güneş sistemi}}

{{Otorite kontrolü}}

[[Kategori:Neptün| ]]
[[Kategori:Gaz devi gezegenler]]