Proxima Centauri sayfasının kaynağını görüntüle

{{Astronomi koordinat|14|29|42.9487|-|62|40|46.9487|5|DSS2}}
{{Yıldızkutusu
| adı =Proxima Centauri
| resim =Position from Proxima Centauri.png
| açıklama =Proxima Centauri konumu
| kaynak =
| devir = J2000.0
| takımyıldız =[[Erboğa (takımyıldız)|Erboğa]]
| sa = {{SAG|14|29|42,9487}}<ref name="SIMBAD">{{Web kaynağı | url = http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=proxima%20centauri | başlık = SIMBAD query result: V* V645 Cen -- Flare Star | erişimtarihi = 11 Ağustos 2008 | yayımcı = Centre de Données astronomiques de Strasbourg | arşivengelli = evet | arşivurl = https://www.webcitation.org/6HlaDMWXx?url=http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=proxima%20centauri | arşivtarihi = 30 Haziran 2013 | ölüurl = hayır }}</ref>
| da = {{DIA|−62|40|46,141}}<ref name="SIMBAD" />
| parlaklık =11,05<ref name="SIMBAD" />
| sınıf =M5.5&nbsp;Ve<ref name="SIMBAD" />
| sınıfrenk =M
| u-b =1,43<ref name="SIMBAD" />
| b-v =1,90<ref name="SIMBAD" />
| değişen =[[Parıltılı yıldız]]
| dikey =−21,7&nbsp;±&nbsp;1,8<ref name=aaa379>{{Dergi kaynağı
 |soyadı       = García-Sánchez
 |ad            = J.
 |eşyazarlar   = Weissman, P. R.; Preston, R. A.; Jones, D. L.; Lestrade, J.-F.; Latham, D. W.; Stefanik, R. P.; Paredes, J. M.
 |başlık      = Stellar encounters with the solar system
 |dergi         = Astronomy and Astrophysics
 |yıl          = 2001
 |cilt          = 379
 |sayfalar      =634-659|url           = http://adsabs.harvard.edu/abs/2001A&A...379..634G
 |erişimtarihi = 12 Haziran 2008
 |doi= 10.1051/0004-6361:20011330
 |arşivurl= https://web.archive.org/web/20170201050541/http://adsabs.harvard.edu/abs/2001A%26A...379..634G
 |arşivtarihi= 1 Şubat 2017
 |ölüurl      =hayır}}</ref>
| bahpay =−3775.40<ref name="SIMBAD" />
| yükpay =769.33<ref name="SIMBAD" />
| ıraklık = 768,7 ± 0,3<ref name="apj118">{{Dergi kaynağı
 | yazar=Benedict
 | başlık=Interferometric Astrometry of Proxima Centauri and Barnard's Star Using HUBBLE SPACE TELESCOPE Fine Guidance Sensor 3: Detection Limits for Substellar Companions
 | url=https://archive.org/details/sim_astronomical-journal_1999-08_118_2/page/1086
 | dergi=The Astronomical Journal
 | tarih=1999 | cilt=118 | sayı=2 | sayfalar=1086-1100|doi=10.1086/300975
 |bibcode=1999astro.ph..5318B |arxiv = astro-ph/9905318
 | name-list-format=vanc
 | yazar2=G. Fritz
 |yazarlarıgöster=2
 | soyadı3=Chappell
 | ad3=D. W.
 | soyadı4=Nelan
 | ad4=E.
 | soyadı5=Jefferys
 | ad5=W. H.
 | soyadı6=Van Altena
 | ad6=W.
 | soyadı7=Lee
 | ad7=J.
 | soyadı8=Cornell
 | ad8=D.
 | soyadı9=Shelus
 | ad9=P. J. }}</ref>
| Iy = 4,243 ± 0,002
| pc = 1,3009 ± 0,0005
| mutpar =15,49<ref name="abs_mag">{{Dergi kaynağı | soyadı=Kamper | ad=K. W. | eşyazarlar=Wesselink, A. J. | başlık=Alpha and Proxima Centauri | dergi=Astronomical Journal | yıl=1978 | cilt=83 | sayfalar=1653-1659| url=http://adsabs.harvard.edu/abs/1978AJ.....83.1653K | erişimtarihi=3 Ağustos 2008 |doi=10.1086/112378 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20170625152115/http://adsabs.harvard.edu/abs/1978AJ.....83.1653K |arşivtarihi=25 Haziran 2017 | ölüurl=hayır}}</ref>
| kütle =0,123&nbsp;±&nbsp;0,006<ref name=aaa397>{{Dergi kaynağı
 |soyadı       = Ségransan
 |ad            = D.
 |eşyazarlar   = Kervella, P.; Forveille, T.; Queloz, D.
 |başlık      = First radius measurements of very low mass stars with the VLTI
 |dergi         = Astronomy and Astrophysics
 |yıl          = 2003
 |cilt          = 397
 |sayfalar      =L5-L8|url           = http://adsabs.harvard.edu/abs/2003A&A...397L...5S
 |erişimtarihi = 7 Ağustos 2008
 |doi= 10.1051/0004-6361:20021714
 |arşivurl= https://web.archive.org/web/20170625152148/http://adsabs.harvard.edu/abs/2003A%26A...397L...5S
 |arşivtarihi= 25 Haziran 2017
 |ölüurl      =hayır}}</ref>
| yarıçap =0,141&nbsp;±&nbsp;0.007<ref name=aaa397/>
| tümay =0,0017<ref name=lbol>Tablo 1'e bakınız, {{Dergi kaynağı
 | soyadı=Doyle | ad=J. G. |eşyazarlar=Butler, C. J.
 | başlık=Optical and infrared photometry of dwarf M and K stars
 | url=https://archive.org/details/sim_astronomy-and-astrophysics_1990-08_235_1-2/page/335 | dergi=Astronomy and Astrophysics | yıl=1990
 | cilt=235 | sayfalar=335-339|bibcode=1990A&A...235..335D}} ve s. 57, {{Kitap kaynağı
 | başlık=Principles of Physical Cosmology
 | url=https://archive.org/details/principlesofphys00pjep
 | son=Peebles | ilk=P. J. E.
 | yıl=1993
 | yer=Princeton, New Jersey
 | yayımcı=Princeton University Press
 | isbn=0691019339
}}</ref>
| yüzküt =5,20&nbsp;±&nbsp;0,23<ref name=aaa397/>
| ısı =3,042&nbsp;±&nbsp;117<ref name=aaa397/>
| dönme = {{Kayma|2,7 ± 0,3}}<ref name=aaa460_3_695>{{Dergi kaynağı
 | soyadı=Torres | ad=C. A. O.
 | başlık=Search for associations containing young stars (SACY). I. Sample and searching method
 | dergi=[[Astronomy and Astrophysics]] | cilt=460 | sayı=3
 |tarih=Aralık 2006 | sayfalar=695-708|doi=10.1051/0004-6361:20065602 | arxiv=astro-ph/0609258
 |bibcode=2006A&A...460..695T
 |yazarlarıgöster=1
 | soyadı2=Quast
 | ad2=G. R.
 | soyadı3=Da Silva
 | ad3=L.
 | soyadı4=De La Reza
 | ad4=R.
 | soyadı5=Melo
 | ad5=C. H. F.
 | soyadı6=Sterzik
 | ad6=M. }}</ref>
| dönüş =83,5&nbsp;gün<ref>{{Dergi kaynağı
 | yazar=Benedict, G. Fritz ''et al''
 | başlık=Photometry of Proxima Centauri and Barnard's Star Using Hubble Space Telescope Fine Guidance Sensor 3: A Search for Periodic Variations
 | dergi=The Astronomical Journal
 | yıl=1998
 | cilt=116
 | sayı=1
 | sayfalar=429-439| url=http://adsabs.harvard.edu/abs/1998AJ....116..429B
 | erişimtarihi=9 Temmuz 2007
 |doi=10.1086/300420
 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20071020101354/http://adsabs.harvard.edu/abs/1998AJ....116..429B
 |arşivtarihi=20 Ekim 2007
 | ölüurl=hayır}}</ref>
| yaş =4,85 milyar<ref name="ESO2003">{{Haber kaynağı
 | yazar=Kervella, Pierre; Thevenin, Frederic
 | başlık=A Family Portrait of the Alpha Centauri System: VLT Interferometer Studies the Nearest Stars
 | yayımcı=ESO
 | tarih=15 Mart 2003
 | url=http://www.eso.org/public/outreach/press-rel/pr-2003/pr-05-03.html
 | erişimtarihi=9 Temmuz 2007
 | arşivurl=https://web.archive.org/web/20090705082222/http://www.eso.org/public/outreach/press-rel/pr-2003/pr-05-03.html
 | arşivtarihi=5 Temmuz 2009
 | ölüurl=evet}}</ref>
| tanımlar =[[Bayer belirtmesi|Alpha Centauri C]], CCDM&nbsp;J14396-6050C, GCTP&nbsp;3278.00, GJ&nbsp;551, [[Hipparcos Kataloğu|HIP]]&nbsp;70890, LFT&nbsp;1110, LHS&nbsp;49, LPM&nbsp;526, LTT&nbsp;5721, NLTT&nbsp;37460, V645 Centauri<ref name="SIMBAD" />
}}
'''Proxima Centauri''', [[Erboğa (takımyıldız)|Erboğa takımyıldızı]] bölgesinde, [[G-bulutu]] içinde, [[Güneş]]'ten 4,24 [[ışık yılı]] uzaklıkta bulunan bir [[kırmızı cüce]]dir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://interstellar.jpl.nasa.gov/interstellar/probe/introduction/neighborhood.html | başlık = Our Local Galactic Neighborhood | yayıncı = NASA | tarih = 8 Şubat 2000 | erişimtarihi = 22 Mart 2013 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20151114215425/http://interstellar.jpl.nasa.gov/interstellar/probe/introduction/neighborhood.html | arşivtarihi = 14 Kasım 2015 | ölüurl =evet}}</ref><ref>{{Web kaynağı | ad = Paul | soyadı = Glister | tarih = 1 Eylül 2010 | url = http://www.centauri-dreams.org/?p=14203 | başlık = Into the Interstellar Void | yayıncı = Centauri Dreams | erişimtarihi = 22 Mart 2013 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160414082204/http://www.centauri-dreams.org/?p=14203 | arşivtarihi = 14 Nisan 2016 | ölüurl = evet }}</ref> [[Latince]] adı "[[Centaurus (takımyıldız)|Centaurus]]'a en yakın [[yıldız]]" anlamına gelir. Güney Afrika'daki Union Rasathanesi'nin müdürü [[İskoçlar|İskoç]] [[astronom]] [[Robert Innes]] tarafından 1915 yılında keşfedilmiştir.

Proxima Centauri 11,05 [[Kadir (astronomi)|kadirle]] çıplak gözle göremeyecek kadar sönük olmasına rağmen [[Güneş]]'e bilinen en yakın yıldızdır.<ref name="ESO2003"/> En yakınındaki 2. ve 3. yıldıza ([[Alfa Centauri]] çift yıldız sistemi) olan mesafesi 0,237&nbsp;±&nbsp;0,011&nbsp; [[ışık yılı]]dır (15.000&nbsp;±&nbsp;700 [[astronomik birim]]).<ref name="apj132">{{Dergi kaynağı | yazar=Wertheimer, Jeremy G. | yazar2=Laughlin, Gregory | başlık=Are Proxima and α Centauri Gravitationally Bound? | url=https://archive.org/details/sim_astronomical-journal_2006-11_132_5/page/1995 | dergi=[[The Astronomical Journal]] | tarih=2006 | cilt=132 | sayı=5 | sayfalar=1995-1997|doi= 10.1086/507771 |bibcode=2006astro.ph..7401W | arxiv = astro-ph/0607401}}</ref> Proxima Centauri, [[Alfa Centauri]] sisteminin üçüncü üyesidir ve '''Alfa Centauri C''' bileşeni olarak tanımlanır.<ref name="aaa397" /> Yörünge periyodu 550.000 yıldır.

Yıldızın yakınlığından dolayı Dünya'ya olan uzaklığı ve [[açısal çap]]ı direkt olarak ölçülebilir.<ref name="ESO2003"/> Proxima Centauri'nin kütlesi yaklaşık bir [[Güneş kütlesi]]'nin sekiz de biri olup ortalama yoğunluğu Güneş'ten yaklaşık 33 kat daha fazladır.<ref group="nb" name="density" /> Çok düşük parlaklığa sahip olmasına rağmen Proxima, [[parıltılı yıldızlar]] sınıfına girer; çünkü manyetik aktivitesi nedeniyle parlaklığında rastgele artmalar meydana gelir.<ref name=apj612>{{Dergi kaynağı | soyadı=Christian | ad=D. J. | yazar2=Mathioudakis, M. | yazar3=Bloomfield, D. S. | yazar4=Dupuis, J. | yazar5= Keenan, F. P. | başlık=A Detailed Study of Opacity in the Upper Atmosphere of Proxima Centauri | url=https://archive.org/details/sim_astrophysical-journal_2004-09-10_612_2/page/n557 | dergi=The Astrophysical Journal | tarih=2004 | cilt=612 | sayı=2 | sayfalar=1140-1146|doi=10.1086/422803 |bibcode=2004ApJ...612.1140C}}</ref> Yıldızın içindeki konveksiyon sebebiyle ortaya çıkan [[manyetik alan]], patlamalar ve püskürtmeler ortaya çıkarır. Toplam X ışını emisyonu Güneş'in ürettiğine benzerdir.<ref name=apj547/> Proxima Centauri'nin merkezindeki yakıtın konveksiyon sayesinde karıştırılması ve yıldızın nisbî olarak düşük enerji üretme oranı bir [[anakol]] yıldızı olduğunu ve dört trilyon yıl boyunca da öyle olacağını gösterir.<ref name=adams/>

Proxima Centauri yörüngesinde gezegenlerin varlığı üzerine yapılan araştırmalar sonuç vermiştir. Ağustos 2016'da [[Avrupa Güney Rasathanesi]] [[Proxima Centauri b]] adlı gezegenin keşfini açıkladı. Keşiften kısa bir süre sonra araştırmacılar, Proxima b'nin yaşanabilirlik potansiyelini inceleyince Güneş dışı gezegenin muhtemelen [[Güneş Sistemi]]'ne en yakın hayat barındıran yer olabileceğini ileri sürdü. Araştırmacılar, Dünya'ya yakınlığı  ile "gelecek yüzyıllarda" robot keşif araçlarınca inceleme imkânı sağlanacağını düşünmekteler.<ref>Strickland, Ashley (24 August 2016).[http://www.cnn.com/2016/08/24/health/proxima-b-centauri-rocky-planet-habitable-zone-neighbor-star/ "Closest potentially habitable planet to our solar system found"] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20191009124635/https://www.cnn.com/2016/08/24/health/proxima-b-centauri-rocky-planet-habitable-zone-neighbor-star/ |tarih=9 Ekim 2019 }}.&nbsp;''CNN Health''. Retrieved25 August&nbsp;2016.</ref>

==Rasatı==
1915 yılında Güney Afrika'daki Union Rasathanesi'nin müdürü İskoçyalı astronom Robert Innes, [[Alfa Centauri]] ile aynı [[özdevinim]]e sahip bir yıldız keşfetti.<ref name="Innes1915">{{Web kaynağı |url=http://adsabs.harvard.edu/abs/1915CiUO...30..235I |başlık=Circular No. 30, 1915, October 12, of the Union Observatory (Proxima Centauri discovery paper).) |erişimtarihi=29 Mayıs 2015 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20151016132808/http://adsabs.harvard.edu/abs/1915CiUO...30..235I |arşivtarihi=16 Ekim 2015 |ölüurl=hayır}}</ref><ref name=afrsky11_39>{{Dergi kaynağı | soyadı=Glass | ad=I. S. | tarih=Temmuz 2007 | başlık=The Discovery of the Nearest Star | dergi=[[African Skies (dergi)|African Skies]] | cilt=11 | sayfa=39 |bibcode=2007AfrSk..11...39G
}}</ref><ref name=Glass_2008>{{Kitap kaynağı | ad=I.S. | soyadı=Glass | tarih=2008 | başlık=Proxima, the Nearest Star (other than the Sun) | yayıncı=Mons Mensa | yer=Cape Town | url=http://www.saao.ac.za/~isg/proxima.html | erişimtarihi=29 Mayıs 2015 | arşivurl=https://web.archive.org/web/20170912173553/http://www.saao.ac.za/~isg/proxima.html | arşivtarihi=12 Eylül 2017 | ölüurl=hayır }}</ref><ref>[http://archive.org/web/web.php WayBackMachine]. <nowiki>http://www.eso.org/outreach/press-rel/pr-2002/pr-22-02.html</nowiki>. ''ESO Press Release'' için 20 Ağustos 2006 tarihli: "How Small are Small Stars Really?".</ref> ''Proxima Centauri'' ismini önermiştir.<ref name=aj39_913_20>{{Dergi kaynağı
 | soyadı=Alden | ad=Harold L.
 | başlık=Alpha and Proxima Centauri
 | dergi=Astronomical Journal
 | tarih=1928 | cilt=39 | sayı=913 | sayfalar=20-23|doi=10.1086/104871
 |bibcode=1928AJ.....39...20A }}</ref> (aslında ''Proxima Centaurus'').<ref name="Innes1917">{{Web kaynağı |url=http://adsabs.harvard.edu/abs/1917CiUO...40..331I |başlık=Circular No. 40, 1917, September 3, of the Union Observatory |erişimtarihi=19 Temmuz 2015 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20151016132808/http://adsabs.harvard.edu/abs/1917CiUO...40..331I |arşivtarihi=16 Ekim 2015 |ölüurl=hayır}}</ref> 1917 yılında, [[Ümit Burnu]]ndaki Royal Gözlemevi'nde Hollandalı astronom [[Joan Voûte]] yıldızın trigonometrik paralaksını {{Kayma|0,755 ± 0,028}}″ olarak ölçtü ve Proxima Centauri'nin Güneş'e olan mesafesinin Alfa Centauri ile aynı olduğunu buldu. Keşfedildiğinde aydınlatma gücü en düşük olarak bilinen yıldızdı.<ref name="Voûte1917">{{Dergi kaynağı
 | soyadı = Voûte | ad = J.
 | başlık=A 13th magnitude star in Centaurus with the same parallax as α Centauri
 | dergi=[[Monthly Notices of the Royal Astronomical Society]]
 | tarih=1917 | cilt=77 | sayfalar=650-651|bibcode=1917MNRAS..77..650V }}</ref> 1928 yılında Amerikalı astronom [[Harold Lee Alden|Harold L. Alden]] tarafından Proxima Centauri'nin hassas paralaks tespiti yapılmıştır. Böylece Innes'in, yıldızın {{Kayma|0,783 ± 0,005}}″ paralaksı ile daha yakın olduğu görüşü kanıtlanmıştır.<ref name=afrsky11_39/><ref name=aj39_913_20/>

[[Dosya:PIA18003-NASA-WISE-StarsNearSun-20140425-2.png|küçükresim|upright=1.36|sol|''Proxima Centauri'''nin de olduğu Güneş'e en yakın yıldızlar.<ref name="NASA-20140425'a">{{Web kaynağı |soyadı1=Clavin |ad1=Whitney |soyadı2=Harrington |ad2=J.D. |başlık=NASA's Spitzer and WISE Telescopes Find Close, Cold Neighbor of Sun |url=http://www.nasa.gov/jpl/wise/spitzer-coldest-brown-dwarf-20140425/ |tarih=25 Nisan 2014 |eser=[[NASA]] |ölüurl=hayır |arşivtarihi=26 Nisan 2014 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20140426004939/http://www.nasa.gov/jpl/wise/spitzer-coldest-brown-dwarf-20140425 |erişimtarihi=25 Nisan 2014 }}</ref>]]

1951 yılında, Amerikalı astronom Harlow Shapley, Proxima Centauri'nin bir [[parıltılı yıldızlar|parıltılı yıldız]] olduğunu açıkladı. Geçmiş fotoğraf kayıtlarının incelenmesi, görüntülerin yaklaşık %8'inde ölçülebilir bir parlaklık artışı olduğunu göstermiştir. O zaman için bilinen en aktif parıltılı yıldızdı.<ref>{{Dergi kaynağı
 | soyadı = Shapley | ad = Harlow
 | başlık=Proxima Centauri as a Flare Star
 | dergi=[[Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America]]
 | tarih=1951 | cilt=37 | sayı=1 | sayfalar=15-18|doi=10.1073/pnas.37.1.15
 | pmid = 16588985
 |bibcode= 1951PNAS...37...15S
 | pmc = 1063292 }}</ref><ref>{{Dergi kaynağı
 | soyadı=Kroupa | ad=Pavel
 |yazar2=Burman, R. R. |yazar3=Blair, D. G.
  | başlık= Photometric observations of flares on Proxima Centauri
 | dergi=PASA | tarih=1989
 | cilt=8 | sayı=2 | sayfalar=119-122|bibcode= 1989PASAu...8..119K }}</ref> Yıldızın yakın bir mesafede olması, parlama aktivitesinin detaylı gözlemine izin vermektedir. 1980 yılında Einstein Gözlemevi, Proxima Centauri'deki parlamanın yarattığı detaylı bir X-ışını enerji eğrisi üretti. Daha sonra, EXOSAT ve ROSAT uyduları ile parlama aktivitesi gözlemleri yapıldı. Ve 1995 yılında [[Japonlar]]ın ASCA uydusundan alınan veriler Güneş'tekilere benzer püskürmelerin X-ışını emisyonu yaptığını gösterdi.<ref>{{Dergi kaynağı
 | soyadı=Haisch | ad=Bernhard
 | soyadı2=Antunes | ad2=A.
 | soyadı3 = Schmitt | ad3 = J. H. M. M.
 | başlık=Solar-Like M-Class X-ray Flares on Proxima Centauri Observed by the ASCA Satellite
 | url=https://archive.org/details/sim_science_1995-06-02_268_5215/page/n78 | dergi=Science | tarih=1995
 | cilt=268 | sayı=5215 | sayfalar=1327-1329|doi=10.1126/science.268.5215.1327
 | pmid=17778978 |bibcode= 1995Sci...268.1327H }}</ref> Proxima Centauri XMM - Newton ve Chandra dahil olmak üzere birçok X-ışını gözlemevinin araştırma konusu olmuştur.<ref name=aaa416/>

Proxima Centauri'nin −62° yükselimi nedeniyle, sadece 27°&nbsp;K enleminin güneyinde gözlemlenebilir. Proxima Centauri gibi kırmızı cüceler, çıplak gözle görülebilmesi için çok sönüktürler. Alfa Centauri yıldız sisteminin A veya B'sinden bile Proxima beşinci kadirden bir yıldız olarak görülür.<ref>{{Web kaynağı | url = http://sdc.cab.inta-csic.es/ines/Ines_PCentre/Demos/Fluxdist/pcentauri.html | başlık = Proxima Centauri UV Flux Distribution | yayıncı = ESA/Laboratory for Space Astrophysics and Theoretical Physics | erişimtarihi = 11 Temmuz 2007 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160303234112/http://sdc.cab.inta-csic.es/ines/Ines_PCentre/Demos/Fluxdist/pcentauri.html | arşivtarihi = 3 Mart 2016 | ölüurl = evet }}</ref><ref>{{Web kaynağı | ad = Jim | soyadı = Kaler | başlık = Rigil Kentaurus | url = http://www.astro.uiuc.edu/~kaler/sow/rigil-kent.html | yayıncı = University of Illinois | erişimtarihi = 3 Ağustos 2008 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20081216023647/http://www.astro.uiuc.edu/~kaler/sow/rigil-kent.html | arşivtarihi = 16 Aralık 2008 | ölüurl = evet }}</ref> Görünür kadri 11 olduğu için yıldızı gözlemek için en az 8&nbsp;cm (3,1 inç) [[ışık düzengeci]] gereklidir. İdeal gözlem koşulları altında olunduğunda (açık ve karanlık bir gökyüzünde) Proxima Centauri ufkun hemen üzerinde görünür.<ref>{{Kitap kaynağı
 | ad=P. Clay | soyadı=Sherrod
 |yazar2=Koed, Thomas L. |yazar3=Aleichem, Thomas L. Sholem
 | tarih=2003 | başlık=A Complete Manual of Amateur Astronomy: Tools and Techniques for Astronomical Observations
 | yayıncı=Courier Dover Publications
 | isbn=0-486-42820-6 }}</ref>

==Özellikleri==

Proxima Centauri, [[Hertzsprung-Russell diyagramı]]nda [[anakol]]a ait olduğu için kırmızı cüce olarak sınıflandırılmıştır. Spektral sınıfı M5.5'tir. M5.5, M - tipi yıldızların düşük kütleye doğru yol alacağı anlamına gelir. Bu yıldızın mutlak görsel kadri veya 10 parsek uzaklıktan görülen görsel şiddeti 15,5'tir.<ref name="abs_mag"/> Tüm dalga boylarındaki toplam parlaklığı Güneş'in %0,17'sidir.<ref name=lbol/> Görünür ışığın dalga boylarında gözlendiği zamanlarda gözün en hassas olmasına rağmen, Güneş'in sadece yüzde 0,0056'si kadar parlaktır.<ref>{{Kitap kaynağı
 | soyadı=Binney | ad=James
 |yazar2=Scott Tremaine
  | başlık=Galactic Dynamics
 | url=https://archive.org/details/galacticdynamics0000binn | yayıncı=Princeton University Press
 |yer=Princeton, New Jersey
 | tarih=1987
 | isbn=0-691-08445-9|sayfa=[https://archive.org/details/galacticdynamics0000binn/page/8 8]}}</ref> Yayılan ışımanın yüzde 85'inden fazlası [[kızılötesi]] dalga boyundadır.<ref>{{Dergi kaynağı
 | soyadı=Leggett | ad=S. K.
 | başlık=Infrared colors of low-mass stars
 | dergi=Astrophysical Journal Supplement Series
 | tarih=1992 | cilt=82 | sayı=1 | sayfalar=351-394, 357|doi=10.1086/191720
 |bibcode=1992ApJS...82..351L }}</ref>

{{Çoklu resim
| align     = right
| direction = vertical
| width     = 280
| image1    = Alpha centauri size.png
| caption1  = Bu  ilüstrasyon [[Alpha Centauri|α Centauri A, α Centauri B]] ve Proxima Centauri'nin büyüklüklerinin Güneş ile karşılaştırılmasını gösteriyor. }}

2002 yılında, [[Very Large Telescope]] ile optik [[girişimölçer]] Proxima Centauri'nin [[açısal çap]]ını 1,02 ± 0,08 miliaçı saniye olarak buldu. Uzaklığı bilindiği için, Proxima Centauri'nin gerçek çapı Güneş'inkinin 1/7'si olarak veya [[Jüpiter]]'in 1,5 katı olarak hesaplanmıştır. Yıldızın tahmini kütlesi, Güneş kütlesinin yüzde 12,3'ü veya Jüpiter'in kütlesinin 129 katıdır.<ref>{{web kaynağı|arşivurl= https://web.archive.org/web/20080517122000/http://www.eso.org/outreach/press-rel/pr-2002/pr-22-02.html|url= http://www.eso.org/outreach/press-rel/pr-2002/pr-22-02.html|tarih= 20 Ağustos 2006|yayıncı= ESO Press Release|başlık= How Small are Small Stars Really?|erişimtarihi= 29 Mayıs 2015|arşivtarihi= 17 Mayıs 2008|ölüurl= evet}}</ref> Anakol yıldızının ortalama yoğunluğu, kütlenin azalmasıyla artar.<ref>{{Kitap kaynağı
 | ad=Martin V. | soyadı=Zombeck | tarih=2007
 | başlık=Handbook of Space Astronomy and Astrophysics
 | url=https://archive.org/details/handbookspaceast00zomb_781 | yayıncı=Cambridge University Press
 | sürüm=Third | sayfalar=[https://archive.org/details/handbookspaceast00zomb_781/page/n122 109]|yer=Cambridge, UK | isbn=0-521-78242-2 }}</ref> Proxima Centauri de bir istisna değildir. Ortalama yoğunluğu 56,8{{Esp|3}}&nbsp;kg/m³ (56,8&nbsp;g/cm³)'dir. Güneş'in ortalama yoğunluğu ise 1,411{{Esp|3}}&nbsp;kg/m³ (1,411&nbsp;g/cm³)'dir.<ref group="nb" name="density">Yoğunluk (''ρ'') kütlenin hacme bölünmesiyle elde edilir. Güneş'e göreceli olarak yoğunluk:
:{|
|<math>\rho</math>
|= <math>\begin{smallmatrix}\frac{M}{M_{\odot}} \cdot \left( \frac{R}{R_{\odot}} \right)^{-3} \cdot \rho_{\odot}\end{smallmatrix}</math>
|-
| ||= 0,123 · 0,145<sup>−3</sup> · 1,41{{Esp|3}}&nbsp;kg/m³
|-
| ||= 40,3 · 1,41{{Esp|3}}&nbsp;kg/m³
|-
| ||= 5,68{{Esp|4}}&nbsp;kg/m³
|}
<math>\begin{smallmatrix}\rho_{\odot}\end{smallmatrix}</math>, ortalama güneş yoğunluğudur.
Bakınız:
*{{Web kaynağı | yazar = Munsell, Kirk | yazar2 = Smith, Harman | yazar3 = Davis, Phil | yazar4 = Harvey, Samantha | tarih = 11 Haziran 2008 | url = http://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Sun&Display=Facts&System=Metric | başlık = Sun: Facts & Figures | eser = Solar System Exploration | yayıncı = NASA | erişimtarihi = 12 Temmuz 2008 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20151107104830/http://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Sun&Display=Facts&System=Metric | arşivtarihi = 7 Kasım 2015 | ölüurl =evet}}
*{{Kitap kaynağı
 | yazar=Bergman, Marcel W.
 | yazar2=Clark, T. Alan
 | yazar3=Wilson, William J. F. | tarih=2007 | sayfalar=220-221| başlık=Observing Projects Using Starry Night Enthusiast
 | sürüm=8th | yayıncı=Macmillan | isbn=1-4292-0074-X }}</ref>

Düşük kütlesi sebebiyle, yıldızın içi tamamen konvektiftir. Bu olay, enerjinin [[plazma]]nın fiziksel hareketi ile dışa aktarılmasına neden olur. Anakol yıldızı olmaktan ayrılmadan önce sadece toplam [[hidrojen]]inin yaklaşık yüzde 10'unu yakan Güneş'in aksine Proxima Centauri, hidrojen füzyonunun bitmesinden önce kendi yakıtının neredeyse tümünü tüketecektir.<ref name=adams/>

Konveksiyon, manyetik alanın oluşumu ve değişimi ile ilişkilidir. Bu alandaki manyetik enerji yıldızın yüzeyindeki parlamalarla yıldızın toplam parlaklığını kısa bir süreliğine artırır. Bu parlamalar yıldızın boyutlarına kadar büyüyebilir ve X ışını yaymaya yetecek kadar –27 milyon Kelvin– sıcaklığa ulaşabilir.<ref name=aaa416>{{Dergi kaynağı
 | soyadı=Guedel | ad=M.
 |yazar2=Audard, M. |yazar3=Reale, F. |yazar4=Skinner, S. L. |yazar5= Linsky, J. L.
 | başlık=Flares from small to large: X-ray spectroscopy of Proxima Centauri with XMM-Newton
 | dergi=Astronomy and Astrophysics | tarih=2004
 | cilt=416
 | sayı=2 | sayfalar=713-732| arxiv=astro-ph/0312297
 |doi=10.1051/0004-6361:20031471 |bibcode=2004A&A...416..713G}}</ref>

Yıldızın durgun X ışını parlaması kabaca (4–16){{Esp|26}}&nbsp;[[erg]]/sn ((4–16){{Esp|19}}&nbsp;[[watt|W]])'dir, Güneş'in ürettiğinden çok daha büyük bir sayıya eşittir. En büyük parlamanın X ışını parlaklığı 10<sup>28</sup>&nbsp;erg/sn (10<sup>21</sup> W.)'e ulaşabilir.<ref name=aaa416/> Proxima Centauri'nin [[renk yuvarı]] aktiftir ve [[tayf]]ı 280&nbsp;nm dalga boyundaki tek başına iyonize olmuş [[magnezyum]]un güçlü bir salım hattını gösterir.<ref>{{Dergi kaynağı
 | ad=Guinan | soyadı=E. F. | soyadı2=Morgan | ad2=N. D.
 | başlık=Proxima Centauri: Rotation, Chromosperic Activity, and Flares
 | dergi=Bulletin of the American Astronomical Society
 | tarih=1996 | cilt=28 | sayfalar=942|bibcode=1996BAAS...28S.942G
 }}</ref> Proxima Centauri'nin yüzeyinin yaklaşık %88'i aktif olabilir. Bu yüzden, Güneş'in kendi güneş döngüsünün zirvesinde olduğu zamanlardan bile çok daha fazladır. Az veya hiç parlamanın olmadığı sakin dönemlerde bile bu aktiflik, Proxima Centauri'nin renk yuvarının sıcaklığını 3,5 milyon [[Kelvin]] sıcaklığa kadar artırır. Güneş'in 2 milyon Kelvin sıcaklığındaki renk yuvarı ile karşılaştırıldığında daha fazla olduğu görülür.<ref>{{Dergi kaynağı
 | soyadı=Wargelin | ad=Bradford J.
 |yazar2=Drake, Jeremy J.
  | başlık=Stringent X-Ray Constraints on Mass Loss from Proxima Centauri
 | dergi=The Astrophysical Journal | tarih=2002
 | cilt=578
 | sayı=1 | sayfalar=503-514|doi=10.1086/342270 |bibcode=2002ApJ...578..503W}}</ref> Bununla birlikte, bu yıldızın toplam aktivite seviyesinin diğer M sınıfındaki cüceler ile karşılaştırıldığında düşük olduğu düşünülmektedir.<ref name=apj547>{{Dergi kaynağı
 |yazar         = Wood, B. E.
 |yazar2        = Linsky, J. L.
 |yazar3        = Müller, H.-R.
 |yazar4        = Zank, G. P.
 |başlık      = Observational Estimates for the Mass-Loss Rates of α Centauri and Proxima Centauri Using Hubble Space Telescope Lyα Spectra
 |dergi         = The Astrophysical Journal
 |tarih         = 2001
 |cilt          = 547
 |sayı         = 1
 |sayfalar      =L49-L52|url           = http://iopscience.iop.org/1538-4357/547/1/L49/pdf/1538-4357_547_1_L49.pdf
 |erişimtarihi = 9 Temmuz 2007
 |doi= 10.1086/318888
 |bibcode= 2001ApJ...547L..49W
 |arxiv         = astro-ph/0011153
 |arşivurl= https://web.archive.org/web/20120804044156/http://iopscience.iop.org/1538-4357/547/1/L49/pdf/1538-4357_547_1_L49.pdf
 |arşivtarihi= 4 Ağustos 2012
 |ölüurl      =hayır}}</ref> Bu da yıldızın tahmin edilen yaşı olan 4,85 milyar yıl ile tutarlıdır.<ref name="ESO2003"/> Kırmızı cücenin aktivite düzeyinin milyarlarca yıl boyunca dönme hızının azalmasıyla giderek zayıflaması beklenmektedir.<ref>{{Dergi kaynağı
 | soyadı=Stauffer | ad=J. R. |yazar2=Hartmann, L. W.
  | başlık=Chromospheric activity, kinematics, and metallicities of nearby M dwarfs
 | dergi=Astrophysical Journal Supplement Series
 | tarih=1986 | cilt=61 | sayı=2 | sayfalar=531-568|bibcode=1986ApJS...61..531S
 |doi=10.1086/191123 }}</ref> Aktivite düzeyinin de yaklaşık olarak 442 günlük bir süre ile değiştiği görünmektedir ve bu süre, 11 yıllık güneş döngüsünden daha kısadır.<ref>{{Dergi kaynağı
 | yazar=Cincunegui, C.
 | yazar2=Díaz, R. F.
 | yazar3=Mauas, P. J. D.
 | başlık=A possible activity cycle in Proxima Centauri
 | dergi=Astronomy and Astrophysics | tarih=2007
 | cilt=461 | sayı=3 | sayfalar=1107-1113|doi= 10.1051/0004-6361:20066027
 |bibcode=2007A&A...461.1107C |arxiv = astro-ph/0703514 }}</ref>

Proxima Centauri göreli olarak zayıf bir yıldız rüzgârına sahiptir. Güneş rüzgarları ile, Güneş'in %20'lik bir kütle kaybı oranından daha fazla değildir. Çünkü yıldız, Güneş'ten çok daha küçüktür. Bununla birlikte Proxima Centauri'de birim yüzey alanına düşen kütle kaybı, Güneş'in yüzeyine göre sekiz kat fazla olabilir.<ref>{{Dergi kaynağı
 | soyadı=Wood | ad=B. E.
 |yazar2=Linsky, J. L. |yazar3=Muller, H.-R. |yazar4= Zank, G. P.
 | başlık=Observational Estimates for the Mass-Loss Rates of Alpha Centauri and Proxima Centauri Using Hubble Space Telescope Lyman-alpha Spectra
 | dergi=Astrophysical Journal | tarih=2000
 | cilt=537 | sayı=2 | sayfalar=L49-L52| arxiv=astro-ph/0011153
 |doi=10.1086/309026 |bibcode=2000ApJ...537..304W}}</ref>

Proxima Centauri'nin kütlesine sahip bir kırmızı cüce, yaklaşık dört trilyon yıl boyunca [[anakol]]da kalacaktır. Hidrojen füzyonundan dolayı [[helyum]] oranı arttıkça, yıldız giderek kırmızıdan maviye dönüşürken, daha küçük ve daha sıcak olacaktır.

Döngünün sonlarına doğru yaklaştıkça, önemli ölçüde daha parlak olacak. Güneş'in parlaklığının %2,5'ine ulaşacak ve birkaç milyar yıllık bir süre içinde eğer varsa yörüngesinde dolanan cisimleri ısıtacaktır. Hidrojen yakıtı bir kez tükendikten sonra, Proxima Centauri [[beyaz cüce]]ye dönüşecek (kırmızı dev evresinden geçmeden) ve yavaşça kalan ısı enerjisini kaybedecektir.<ref name=adams>{{Konferans kaynağı
 |soyadı       = Adams
 |ad            = Fred C.
 |yazar2        = Laughlin, Gregory
 |yazar3        = Graves, Genevieve J. M
 |başlık      = Red Dwarfs and the End of the Main Sequence
 |eser          = Gravitational Collapse: From Massive Stars to Planets
 |sayfalar      =46-49|yayıncı     = Revista Mexicana de Astronomía y Astrofísica
 |url           = http://www.astroscu.unam.mx/rmaa/RMxAC..22/PDF/RMxAC..22_adams.pdf
 |erişimtarihi = 24 Haziran 2008
 |arşivurl= https://web.archive.org/web/20190711072446/http://www.astroscu.unam.mx/rmaa/RMxAC..22/PDF/RMxAC..22_adams.pdf
 |arşivtarihi= 11 Temmuz 2019
 |ölüurl      = hayır
}}</ref>

===Uzaklık ve hareket===
[[Hipparcos]] [[gökölçüm]] uydusu kullanılarak ve [[Hubble Uzay Teleskobu]]'ndaki yüksek hassasiyetle ölçümler yapan Fine Guidance Sensörleri ile ölçülen {{Kayma|768,7 ± 0,3}} mili açı dakika paralaksına göre Proxima Centauri, Güneş'ten yaklaşık 4,24 ışık yılı uzaklıkta bulunmaktadır. Veya Güneş ile Dünya arasındaki mesafeden 270.000 kez daha fazla. Dünya'nın görüş noktasından Proxima, Alpha Centauri'den 2,18° ile ayrılır veya dolunayın açısal çapının dört katı ile ayrılır. Proxima'nın göreceli olarak büyük bir hareketi vardır. Gökyüzünde yılda 3,85 yay saniye ile hareket eder. Güneş'e doğru olan [[radyal hızı]] 21,7&nbsp;km/sn'dir.

[[Dosya:Near-stars-past-future-en.svg|sağ|küçükresim|350px| Geçmişteki 20,000 yıl ve gelecekteki 
80,000 yıl boyunca en yakındaki yıldızların mesafeleri. Proxima Centauri sarı renkte.]]

Bilinen yıldızlar arasında Proxima Centauri, yaklaşık 32.000 yıldır Güneş'e en yakın yıldızdır ve yaklaşık bir 33.000 yıl daha olmaya devam edecektir. Daha sonra ise Güneş'e en yakın yıldız [[Ross 248]] olacaktır. 2001 yılında J. García Sánchez, Proxima'nın Güneş'e en yakın yaklaşımını yapacağını tahmin etti. Yaklaşık 26.700 yıl içinde, ikinci yaklaşımı 3,11 ışık yılı mesafesinde olacak. VV Bobylev tarafından 2010 yılında yapılan bir çalışmada yaklaşık 27.400 yıl içinde 2,90 ışık yılı mesafesinde en yakın konuma ulaşacağını öngörmüştür.

Proxima Centauri, Galaktik Merkezden bir mesafede [[Samanyolu Galaksisi|Samanyolu]]'na doğru dönmektedir. Bu mesafe, 8,3'ten 9,5 [[kiloparsek]]e değişiyor ve yörünge dış merkezliliği 0,07'dir.

Proxima'nın keşfinden bu yana Alfa Centauri ikili yıldız sisteminin gerçek bir arkadaşı olduğundan şüphelenilmiştir. Alfa Centauri'nin mesafesi 0,21 ışık yılıdır (15.000&nbsp;±&nbsp;700 astronomik birim). Proxima Centauri, Alfa Centauri etrafında bir yörüngede olabilir. Yörünge periyodu 500.000 yıl veya daha fazladır. Bu sebeptendir ki, Proxima bazen Alfa Centauri C diye isimlendirilir. Modern tahminler, yıldızların göreceli hızı ve arasındaki küçük ayrılma ile gözlenen uyumun bir tesadüf olma şansını, kabaca milyonda bir olarak düşünmektedirler. Yer tabanlı gözlemler ile birleştirilen Hipparcos uydusundan gelen veriler, üç yıldızın gerçekten bağlı sistem olduğu hipotezi ile tutarlıdır. Eğer öyleyse, Proxima şu anda yakın aksisde, Alpha Centauri sisteminden kendi yörüngesinde en uzak noktada olacaktır. Bu gibi bir üçlü sistemde düşük kütleli bir yıldız doğal olarak oluşabilir. 1,5-2 Güneş kütlesindeki ikili sistem tarafından dinamik olarak yakalanabilir. Bu hipotezi teyit etmek için radyal hızın daha hassas ölçümleri gereklidir. Eğer Proxima, oluşumu sırasında Alpha Centauri sistemine bağlandı ise, yıldızlar aynı element bileşimine sahip olma eğiliminde olacaklardır. Proxima'nın kütleçekim etkisi, Alpha Centauri ilkel gezegen diskleri ile karıştırılmış olabilir. Bunun gibi kuru iç bölgelere su gibi uçucuların dağılımı artabilir. Sistemdeki herhangi [[karasal gezegen]]ler, bu malzeme ile zenginleştirilmiş olabilir. Altı tek yıldız, iki tane çift yıldız sistemi ve üçlü yıldız uzay boyunca Proxima Centauri ve Alpha Centauri sistemi ile ortak bir hareket paylaşmaktadır. Bu yıldızların uzaydaki hızları, Alpha Centauri'nin 10&nbsp;km/sn'lik kendine özgü hareketi arasındadır. Böylece, hareket eden bir yıldız kümesi oluşabilir. Bu [[yıldız kümesi]]nde olduğu gibi kökenlerinin ortak bir noktasını gösterir. Eğer Proxima Centauri'nin kütleçekimsel olarak Alpha Centauri'ye bağlı olmadığı tespit edilirse, o zaman böyle bir grup hareketi göreceli olarak yakın olan konumlarıyla açıklanabilir.

== Ayrıca bakınız ==
* [[Yakın yıldızlar dizini]]

==Kaynakça==
===Açıklayıcı bilgiler===
{{Kaynakça|group=nb}}

===Kaynakça===
{{Kaynakça|colwidth=30em|refs=
<ref name=aaa397/>
}}

== Dış bağlantılar ==

{{Commons kategori|Proxima Centauri}}
* {{Web kaynağı | url = http://antwrp.gsfc.nasa.gov/apod/ap020715.html | başlık = Proxima Centauri: The Closest Star | erişimtarihi = 25 Haziran 2008 | eser = [[NASA]] | yayıncı = Astronomy Picture of the Day | tarih = 15 Temmuz 2002 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20101209061241/http://antwrp.gsfc.nasa.gov/apod/ap020715.html | arşivtarihi = 9 Aralık 2010 | ölüurl = evet }}
* {{Web kaynağı | url = http://chandra.harvard.edu/photo/2004/proxima/ | başlık = Proxima Centauri: The Nearest Star to the Sun | erişimtarihi = 1 Temmuz 2008 | eser = Chandra X-ray Observatory | yayıncı = Astronomy Picture of the Day | tarih = 1 Temmuz 2008 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20151126212351/http://chandra.harvard.edu/photo/2004/proxima/ | arşivtarihi = 26 Kasım 2015 | ölüurl = hayır }}
* {{Web kaynağı | soyadı = James | ad = Andrew | tarih = 11 Mart 2008 | url = http://www.southastrodel.com/PageAlphaCen006.htm | başlık = A Voyage to Alpha Centauri | eser = The Imperial Star – Alpha Centauri | yayıncı = Southern Astronomical Delights | erişimtarihi = 5 Ağustos 2008 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160228111139/http://southastrodel.com/PageAlphaCen006.htm | arşivtarihi = 28 Şubat 2016 | ölüurl = hayır }}
* {{Web kaynağı | url = http://www.solstation.com/stars/alp-cent3.htm | başlık = Alpha Centauri 3 | yayıncı = SolStation | erişimtarihi = 5 Ağustos 2008 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160328011849/http://www.solstation.com/stars/alp-cent3.htm | arşivtarihi = 28 Mart 2016 | ölüurl = evet }}
* {{Web kaynağı | url = http://www.uranometrianova.pro.br/astronomia/AA002/alphacen.htm | başlık = O Sistema Alpha Centauri | erişimtarihi = 25 Haziran 2008 | eser = Astronomia & Astrofísica | dil = Portekizce | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160303190444/http://www.uranometrianova.pro.br/astronomia/AA002/alphacen.htm | arşivtarihi = 3 Mart 2016 | ölüurl = hayır }}
* Wikisky [http://www.wikisky.org/?ra=14.495264&de=-62.67948000000001&zoom=8&show_grid=1&show_constellation_lines=1&show_constellation_boundaries=1&show_const_names=0&show_galaxies=1&show_box=1&box_ra=14.495264&box_de=-62.67948&box_width=50&box_height=50&img_source=DSS2 image]{{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20160826213815/http://www.wikisky.org/?ra=14.495264&de=-62.67948000000001&zoom=8&show_grid=1&show_constellation_lines=1&show_constellation_boundaries=1&show_const_names=0&show_galaxies=1&show_box=1&box_ra=14.495264&box_de=-62.67948&box_width=50&box_height=50&img_source=DSS2 |tarih=26 Ağustos 2016 }} of Proxima Centauri
* [http://www.constellation-guide.com/proxima-centauri/ Proxima Centauri at Constellation Guide]{{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20160823011855/http://www.constellation-guide.com/proxima-centauri/ |tarih=23 Ağustos 2016 }}

{{Erboğa'daki yıldızlar}}

{{Otorite kontrolü}}

[[Kategori:Proxima Centauri| ]]
[[Kategori:Erboğa takımyıldızı]]
[[Kategori:Parıltılı yıldızlar]]
[[Kategori:M-tipi ana kol yıldızları]]
[[Kategori:HIP nesneleri|070890]]
[[Kategori:Gliese ve GJ nesneleri|0551]]
[[Kategori:Değişen yıldız belirtmesiyle isimlendirilmiş yıldızlar|Centauri, V645]]
[[Kategori:1915'te keşfedilen astronomik cisimler]]