Testere dişi sinyal sayfasının kaynağını görüntüle

{{Matematiksel fonksiyon bilgi kutusu
| name = Testere dişi dalgası
| image = sawtooth-td and fd.png
| imagesize = 400px
| imagealt = Bant sınırlı bir testere dişi dalga zaman ve frekans alanında resmedilmiştir.
| caption = Zaman ekseninde (üstte) ve frekans ekseninde (altta) resmedilen [[Bant sınırlama|bant sınırlı]] bir testere dişi dalga.<ref name="bandlimited-synthesis">{{konferans kaynağı |başlık=LP-BLIT: Bandlimited Impulse Train Synthesis of Lowpass-filtered Waveforms |soyadı1=Kraft |ad1=Sebastian |soyadı2=Zölzer |ad2=Udo |tarih=5 Eylül 2017 |kitapbaşlığı=Proceedings of the 20th [[International Conference on Digital Audio Effects]] (DAFx-17) |sayfalar=255-259|yer=Edinburgh |konferans=20th International Conference on Digital Audio Effects (DAFx-17) |konferansurl=http://www.dafx17.eca.ed.ac.uk/}}</ref> Temel dalga 220&nbsp;Hz'de (A<sub>3</sub>).
| general_definition = <math>x(t) = 2 \left (t - \left\lfloor t + \tfrac{1}{2} \right\rfloor \right), t - \tfrac{1}{2} \notin \Z</math>
| fields_of_application = [[Elektronik]], [[sentezleyici]]ler
| domain = <math>\R \setminus \left\{ n - \tfrac{1}{2} \right\}, n \in \Z</math>
| codomain = <math>\left( -1,1 \right)</math>
| parity = Tek
| period = 1
| root = <math>\Z</math>
| fourier_series = <math>x(t) = -\frac{2}{\pi}\sum_{k=1}^{\infty} \frac{{\left( -1 \right)}^{k}}{k} \sin \left(2 \pi k t \right)</math>
}}

[[Dosya:Synthesis sawtooth.gif|küçükresim|upright=1.59|Şekil 1:Artan harmonik sayısı ile üretilmiş tester dişi fonksiyon (50. harmoniğe kadar)]] 
[[Dosya:Sawtooth-td and fd.png|küçükresim|upright=1.59|Şekil 2:Testere dişi fonksiyon zaman ve frekans ekseninde. (Örnekte ana frekans 220 Hz. dir)]]
'''Testere dişi sinyal''' [[elektronik]]te genellikle ölçüm amacıyla kullanılan periodik bir sinyaldir.

Her periyotta gerilim değeri düzgün bir şekilde artar ve periyot sonunda ani olarak düşer. Aynı sinyalin tersi de kullanılabilir. Ters testere dişinde gerilim değeri periyot boyunca azalır ve periyot sonunda ani olarak artar.<ref>{{Web kaynağı |url=https://www.sfu.ca/sonic-studio-webdav/handbook/Sawtooth_Wave.html |başlık=Webdaw handbook (İngilizce) |erişimtarihi=26 Ocak 2022 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20220126134434/https://www.sfu.ca/sonic-studio-webdav/handbook/Sawtooth_Wave.html |arşivtarihi=26 Ocak 2022 |ölüurl=hayır }}</ref>
Testere dişi bir [[periyodik fonksiyon]] olduğundan, seri açılımıyla gösterilebilir:

:<math display="block">y(t) = a\left(\frac{1}{2} - \frac{1}{\pi}\sum_{k=1}^{\infty} {(-1)}^{k} \frac{\sin(2\pi kft)}{k}\right)</math>
Burada a [[genlik]] ve p [[Yörünge periyodu|periyod]]u göstermektedir. Ana frekans ise;
:<math display="block"> f = \frac{1}{p}</math>

Şekil 1,2deki animasyonda  tek bir [[sinüs]] sinyalinden başlayarak, artan sayıda terim kullanılarak, oluşturulan bir testere dişi fonksiyon gösterilmektedir. 2.şekilde ise bir testere dişi hem zaman, hem de [[frekans]] ekseninde gösterilmiştir.

Ters testere dişi fonksiyonun seri açılımı ise;

:<math display="block">y_\text{ters}(t) = \frac{2a}{\pi}\sum_{k=1}^{\infty} {(-1)}^{k} \frac{\sin(2\pi kft)}{k}</math>

==Doğrusallık ölçümü==
Testere dişi sinyal en çok [[doğrusallık]] ölçümü için kullanılır. Doğrusallığı ölçülecek cihaz girişine testere dişi sinyal uygulanır. Çıkış bir [[osiloskop]]ta incelenir. Çıkışın da testere dişi olması gerekir. Şayet testere dişi sinyalde bozulma varsa bu cihazın doğrusal olmadığını gösterir.

==Kaynakça==
{{kaynakça}}

[[Kategori:Elektronik]]
[[Kategori:Fonksiyon türleri]]