YIQ sayfasının kaynağını görüntüle

{{Öksüz|tarih=Eylül 2023}}
{{Ek kaynak gerekli|tarih=Eylül 2023}}
[[Dosya:YIQ_IQ_plane.svg|küçükresim|upright=1.36|YIQ renk uzayının Y değeri 0.5 olan kesiti. I ve Q kroma değerleri 1.0'a kadar ölçeklendirilmiştir. Doğru aralık için aşağıdaki formüle bakın.]]
[[Dosya:YIQ_components.jpg|sağ|küçükresim|Yukarıdan aşağıya: orijinal görüntü, Y bileşeni, I bileşeni ve Q bileşeni.]]
'''YIQ''', [[Analog televizyon vericisi|analog]] [[NTSC]] renkli televizyon standardı tarafından kullanılan [[Renk uzayı|renk uzayıdır.]].
''I'' in-phase (eş fazlı) anlamına gelirken, ''Q'' ise [[kareleme genlik modülasyonu]]na atıf yaparak kareleme anlamına gelmektedir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://culorijs.org/color-spaces/|başlık=Color Spaces · culori|erişimtarihi=9 Eylül 2023|çalışma=culorijs.org|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230528202451/https://culorijs.org/color-spaces/|arşivtarihi=28 Mayıs 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Başka televizyon standartları başka renk uzayları kullanmıştır, mesela [[YUV]] [[PAL]] tarafından kullanılanken YDbDr [[SECAM]] tarafından kullanılır. Sonraki [[Dijital televizyon|dijital standartlar]] ise YCbCr kullanmıştır. Bu renk uzayları genel olarak [[luma]] isimli bir [[parlaklık]] bileşenine [[krominans]] isimli bir [[renklilik]] bileşeni eklenmesine dayalı olarak çalışır.

YIQ'da '''Y''' bileşeni luma bilgisini taşır ve sıyah beyaz televizyonlar tarafından kullanılan tek bileşendir. '''I''' ve '''Q''' renkliliği iletir. YUV'daki U ve V bileşenleri dikey ve yatay koordinatlar olarak düşünülebilir. I ve Q aynı grafiğin başka bir eksen çiftidir, 33° döndürülmüştür; yani UV ve IQ aynı alanı farklı iki şekilde temsil eder.

YIQ sistemi insan renk algısına dayalı olarak çalışır. İnsan [[göz]]ü turuncu-mavi (I) aralığına mor-yeşil (Q) aralığından daha duyarlı olduğundan Q için daha az bant genişliği gerekir. NTSC yayınında I'ya 1.3&nbsp;MHz ve Q'ya 0.4&nbsp;MHz ayrılır. I ve Q sinyalleri 4&nbsp;MHz Y sinyaline gömülmüştür. YUV sistemlerinde turuncu-mavi bilgisi her iki kanalda da barındığı için benzer renk doğruluğu algısını elde etmek iki kanala da I ile aynı bant genişliği vermeyi gerektirebilir.

Maliyetler sebebiyle az sayıda televizyon gerçek IQ kod çözme yapabilir, zira I ve Q sinyallerinin arasında bant genişliği farkları bulunur ve Q sinyalinin gecikmesi daha çoktur.

== Görüntü işleme ==
YIQ gösterimi [[görüntü işleme]]de de kullanılır. RGB kanallarına histogram eşitleme uygulamak renk dengesini değiştirir, ama YIQ verisinin sadece Y kanalına histogram eşitleme yapmak sadece parlaklığı normalleştireceği için renk dengesi değişmez.

== Formüller ==
Bu formüller YIQ ve RGB arasında (RGB değerleri gama düzeltmeye sahipse geçerlidir) dönüşüm yapmak için kullanılır:

: <math>R, G, B, Y \in \left[ 0, 1 \right], \quad I \in \left[-0.5957, 0.5957\right], \quad Q \in \left[-0.5226, 0.5226\right]</math>

=== NTSC 1953 kolorimetresi ===
[[Dosya:NTSC_1953_RGB_Colorcube.png|küçükresim|NTSC 1953 kolorimetre renk küpü (renk profili içerir, düzgün görüntülenme için görüntüleyici ve ekranın uyumlu olması gerekmektedir).]]

==== RGB'den YIQ'ya ====

: <math>
\begin{bmatrix} Y \\ I \\ Q \end{bmatrix}
\approx
\begin{bmatrix}
  0.299 &  0.587 &  0.114 \\
  0.5959 & -0.2746 & -0.3213 \\
  0.2115 & -0.5227 &  0.3112
\end{bmatrix}
\begin{bmatrix} R \\ G \\ B \end{bmatrix}
</math><ref name="ITU-R-BT1700">{{Web kaynağı|url=https://www.itu.int/rec/R-REC-BT.1700-0-200502-I/en|başlık=ITU-R BT.1700 Characteristics of composite video signals for conventional analogue television systems|erişimtarihi=16 Nisan 2019|tarih=30 Kasım 2004|biçim=zip/pdf|yayıncı=[[International Telecommunication Union]]|arşivurl=https://web.archive.org/web/20190404061345/https://www.itu.int/rec/R-REC-BT.1700-0-200502-I/en|arşivtarihi=4 Nisan 2019|ölüurl=hayır}}</ref>

==== YIQ'dan RGB'ye ====

: <math>
\begin{bmatrix} R \\ G \\ B \end{bmatrix}
=
\begin{bmatrix}
  1 &  0.956 &  0.619 \\
  1 & -0.272 & -0.647 \\
  1 & -1.106 &  1.703
\end{bmatrix}
\begin{bmatrix} Y \\ I \\ Q \end{bmatrix}
</math>

Üst satır YUV'unki ile aynıdır.

* <math>\begin{bmatrix} R \\ G \\ B \end{bmatrix} = \begin{bmatrix} 1 \\ 1 \\ 1 \end{bmatrix} \implies \begin{bmatrix} Y \\ I \\ Q \end{bmatrix} = \begin{bmatrix} 1 \\ 0 \\ 0 \end{bmatrix}</math>

== Kaynaklar ==
{{Kaynakça}}

== Ayrıca bakınız ==

* Buchsbaum, Walter H. ''Color TV Servicing, third edition''. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall, 1975. {{ISBN|0-13-152397-X}}[[ISBN (identifier)|ISBN]]&nbsp;[[Special:BookSources/0-13-152397-X|0-13-152397-X]]

[[Kategori:Renk uzayları]]