Yarı büyük ve yarı küçük eksen sayfasının kaynağını görüntüle

[[Dosya:Ellipse semi-major and minor axes.svg|küçükresim|upright=1.2|Bir elipsin yarı büyük (a) ve yarı küçük ekseni (b)]]{{Astrodinamik}}
[[Geometri]]de '''büyük eksen''', bir [[elips]]in en uzun [[çap]]ıdır. Merkezden ve her iki odak noktasından geçen ve [[çevre uzunluğu]]nun (<!-- en:Perimeter -->perimetre) en uzak noktalarında sonlanan bir [[doğru parçası]]dır. '''Yarı büyük eksen''', en uzun yarıçap veya büyük eksenin yarısıdır ve bu nedenle merkezden bir odağa ve çevreye doğru uzanır. Bir elips veya [[hiperbol]]ün '''yarı küçük ekseni''', yarı büyük eksenle [[dik açı]] yapan ve bir ucu [[konikler|konik kesit]]in merkezinde olan bir doğru parçasıdır. Bir dairenin özel durumu için yarı eksen uzunluklarının her ikisi de dairenin [[yarıçap]]ına eşittir.

Bir elipsin yarı büyük ekseninin uzunluğu {{mvar|a}}, yarı küçük eksenin uzunluğu {{mvar|b}} ile [[Eksantriklik (matematik)|dış merkezlik]] {{mvar|e}} ve yarı özkiriş <math>\ell</math> (semi-latus rectum) arasında aşağıdaki gibi bir ilişki vardır:

{{Blok girinti|<math>\begin{align}
 b      &= a \sqrt{1 - e^2}, \\
 \ell   &= a (1 - e^2), \\
 a \ell &= b^2.
\end{align}</math>}}

Bir [[hiperbol]]ün yarı ana ekseni, kurala bağlı olarak artı veya eksi iki kol arasındaki mesafenin yarısıdır. Dolayısıyla merkezden hiperbolün herhangi bir tepe noktasına olan mesafedir.

Bir odağın sabit tutulduğu, diğerinin bir yönde keyfi olarak uzağa hareket etmesine izin verildiği ve <math>\ell</math>'nin sabit tutulduğu bir elips dizisinin sınırı olarak bir [[parabol]] elde edilebilir. Böylece {{mvar|a}} ve {{mvar|b}} sonsuza doğru yaklaşır; {{mvar|a}}, {{mvar|b}}'den daha hızlıdır.

Büyük ve küçük eksenler, eğrinin [[Eksenel simetri|simetri eksenleri]]dir <!-- en:Axial symmetry -->. Bir elips içinde küçük eksen daha kısa olanıdır. Bir hiperbolde ise, hiperbolü kesmeyen eksen küçük eksendir.

{{Yörüngeler}}
{{astronomi-taslak}}

{{DEFAULTSORT:Yari Buyuk Eksen}}
[[Kategori:Konik kesitler]]
[[Kategori:Yörüngeler]]