Abraham-Lorentz kuvveti

testwiki sitesinden
21.08, 19 Şubat 2025 tarihinde imported>İmmortalance tarafından oluşturulmuş 1911 numaralı sürüm (Tanım ve açıklama: yazım, imla ve noktalama hataları, yazış şekli: İngilizce'd → İngilizced)
(fark) ← Önceki sürüm | Güncel sürüm (fark) | Sonraki sürüm → (fark)
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla

Elektromanyetizma fiziğinde, Abraham-Lorentz kuvveti (ayrıca Lorentz-Abraham kuvveti) elektromanyetik radyasyon yayması nedeniyle hızlanan yüklü bir parçacıktaki geri tepme kuvvet idir. Ayrıca radyasyon reaksiyon kuvveti veya kendinden kuvvet denir. Formül özel görelilik teorisini önceler ve ışık hızı düzeninin hızlarında geçerli değildir. Bunun göreli genellemesine "Abraham-Lorentz-Dirac kuvveti" denir. Bunların her ikisi de kuantum fiziği değil, klasik fizik 'in bilgi kapsamındadır. Bu nedenle yaklaşık olarak Compton dalga boyu veya altındaki mesafelerde geçerli olmayabilir. Ancak tamamıyla kuantum ve göreli olan benzer bir formül vardır, bu formül "Abraham-Lorentz-Dirac-Langevin denklemi" olarak adlandırılır.

Kuvvet, nesnenin yük ünün karesinin ivmenin zamana göre değişiminin (sarsım, İngilizce: jerk) çarpımıyla orantılıdır. Kuvvet sarsım yönündedir. Örneğin, sarsımın hız ile zıt yönde olduğu bir siklotronda, radyasyon reaksiyonu, frenleme eylemi sağlayan parçacığın hızı ile zıt yöndedir.

Abraham-Lorentz kuvveti probleminin çözümünün, gelecekten sinyallerin şu anı etkilediği kehanetinde bulunduğu ve dolayısıyla neden-sonuç ilkesinin önsezisine meydan okuduğu düşünülüyordu. Örneğin, bir taneciğin kuvvet uygulanmadan önce hızlandığını öngören Abharam-Lorentz-Dirac denklemini kullanan patolojik çözümler vardır. Bu çözümler ön hızlanma çözümleri olarak da adlandırılır. Bu problemin bir çözümü Yaghjian,[1] Rohrlich ve Medina[2] tarafından tartışılmıştır.

Tanım ve açıklama

Matematiksel olarak Abraham-Lorentz kuvveti uluslararası ölçü biriminde (İngilizce: SI units)

𝐅rad=μ0q26πc𝐚˙=q26πϵ0c3𝐚˙

veya Gauss ölçü biriminde (İngilizcede cgs units)

𝐅rad=23q2c3𝐚˙.

Burada Frad kuvet, 𝐚˙ salınım (ivme nin türevi veya yerdeğiştirme nin üçüncü türevi), μ0 manyetik sabit, ε0 elektrik sabiti, c boş alan daki ışık hızı ve q parçacığın elektrik yükü dür.

Bu formülün göreli olmayan hızlar için olduğunu unutmayınız; Dirac sadece göreli uyarlamasını bulmak için, hareket denklemindeki parçacığın kütlesini yeniden normalize etmiştir.

Fiziksel olarak, hızlanan bir yük, bu yükten uzakta momentum taşıyan radyasyonu yayar. (Larmor formülü ne göre). Momentum korunduğundan, yük, yayılan radyasyon yönüne ters yönde itilir. Aşağıda gösterildiği gibi, aslında radyasyon kuvveti için yukarıdaki formül Larmor formülünden elde edilebilir.

Arka plan

Klasik elektrodinamikte problemler genel olarak iki sınıfa ayrılır:

  1. Yükün ve geçerli alan kaynaklarının belirlendiği ve bu alanların hesaplandığı problemler ve
  2. Tersine, alanların belirlendiği ve parçacığın hareketinin hesaplandığı problemler

Fiziğin bazı alanlarında; örneğin plazma fiziği ve taşıma katsayılarının (iletkenlik, difüzyon vs.) hesaplanmasında, kaynaklar tarafından oluşturulan alanlar ve kaynakların hareketi istikrarlı bir şekilde çözülür. Fakat bu gibi durumlarda, seçili kaynağın hareketi diğer tüm kaynaklar tarafından oluşturulan alanlara karşılık olarak hesaplanır. Parçacığın (kaynak) hareketinin aynı parçacık tarafından oluşturulan alanların sayesinde hesaplandığı nadirdir. Bunun nedeni iki yönlüdür:

  1. Kendinden oluşumlu alanlar ın ihmal edilmesi genellikle birçok uygulama için yeterli doğrulukta cevaplara yol açar ve
  2. Kendinden oluşumlu alanların dahil edilmesi fizikte, renormalizasyon gibi bazıları hala çözülememiş problemlere yol açar. Bu madde ve enerjinin doğası ile ilgilidir.

Kendinden oluşumlu alanlar tarafından meydana gelen bu kavramsal problemler, standart lisans metninde vurgulanmaktadır. [Jackson]

Bu problemin sunduğu zorluklar fiziğin en temel yönlerinden birine, temel parçacığın doğasına dokunmaktadır. Sınırlı alanlarda uygulanabilir kısmi çözümlerin verilebilmesine rağmen, temel problem çözümsüz kalmaktadır. Klasik yaklaşımlardan, kuantum mekaniksel yaklaşımlara geçiş zorlukları ortadan kaldırabileceği düşünülmekteydi. Bir yandan hala nihayetinde meydana gelebilecek bir umut varken, kuantum mekaniksel tartışmalar, klasik tartışmalardan bile daha ayrıntılı problemler ile kuşanmıştır. Kuantum elektrodinamiğindeki bu zorlukları önlemek için Lorent kovaryansı ve Lorentz değişmezliği kavramlarının akıllıca kullanılması ve bu sayede deneyle tam bir mutabakat içinde, son derecede yüksek hassasiyetteki çok küçük ışınımsal etkilerin hesaplanmasına olanak tanınması son yıllara (~1948–1950) nispeten önemli başarılardan biridir. Ancak temel bakış açısıyla problemler sürmektedir.

Abraham-Lorentz kuvveti kendinden oluşumlu alanların etkilerinin en temel hesaplanışının sonucudur. Hızlanan yüklerin radyasyon yaymasının gözlemlenmesinden ortaya çıkmıştır. Kuantum etkileri nin başlangıcı, kuantum elektrodinamiği ne yol açar. Kuantum elektrodinamiğindeki kendinden oluşumlu alanlar, hesaplamalarda sonlu sayıda renormalizasyon işlemiyle ortadan kaldırılabilen sonsuzluklar üretir. Bu, teorinin, insanların bugüne kadar yaptığı en doğru tahminleri yapabilmesine olanak tanıdı. Bakınız kuantum elektrodinamiği hassasiyet testi . Ancak renormalizasyon işlemi yerçekimi kuvvetine uygulandığında başarısız olur. Bu durumda sonsuzluklar sonsuz sayıdadır, bu da renormalizasyonun başarısızlığına sebep olur. Bu yüzden genel göreliliğin çözülemeyen bir problemi vardır. Sicim kuramı ve kuantum çekim döngüsü radyasyon reaksiyon problemi veya kendinden kuvvet problemi olarak adlandırılan bu problemi çözme girişimindedir.

Türetilişi

Kendinden kuvvet için en basit türevleniş; periyodik harekette, noktasal yükün radyasyonu için olan Larmor denkleminden bulunur:

P=μ0q26πc𝐚2

Eğer yüklü parçacığın hareketinin periyodik olduğunu varsayarsak, Abraham-Lorentz kuvvetinin parçacık üzerinde yaptığı ortalama iş, Larmor gücünün τ1 ve τ2 aralığındaki (bir periyot) integralinin negatif işaretlisine eşittir:

τ1τ2𝐅rad𝐯dt=τ1τ2Pdt=τ1τ2μ0q26πc𝐚2dt=τ1τ2μ0q26πcd𝐯dtd𝐯dtdt.

Yukarıdaki ifadenin integralini kısımlara bölerek alabiliriz. Eger periyodik hareket olduğunu varsayarsak, parçalı integraldeki sınır terimleri yok olur:

τ1τ2𝐅rad𝐯dt=μ0q26πcd𝐯dt𝐯|τ1τ2+τ1τ2μ0q26πcd2𝐯dt2𝐯dt=0+τ1τ2μ0q26πc𝐚˙𝐯dt.

Açık bir şekilde aşağıdaki gibi tanımlayabiliriz:

𝐅rad=μ0q26πc𝐚˙.

Periyodik hareket gerektirmeyen daha kesin bir türevleniş Alan Kuramı formülasyonu kullanılarak bulunmuştur. Tamamıyla göreli ifadeler bulunan bir başka alternatif türevleniş de Dirac tarafından bulunmuştur.

Gelecekten sinyaller

Aşağıdaki, klasik bir analizin nasıl şaşırtıcı sonuçlara yol açabileceğinin bir örneklemesidir. Klasik teori nedensellik ilkesine karşı gibi görünebilir ve dolasıyla teorinin hem çökme sinyalleri verdiği hem de genişletilmeye ihtiyacı olduğu düşünülebilir. Bu durumda genişleme kuantum mekaniği ve göreli karşılığı kuantum alan teorisi dir. Rohrlich'in[3] in the introduction concerning "fiziksel bir teorinin geçerli sınırlarına uymanın önemi" ile ilgili girişindeki alıntıya bakınız.

Harici kuvvet (İngilizce: external force 𝐅ext) etkisindeki bir parçacık için,

m𝐯˙=𝐅rad+𝐅ext=mt0𝐯¨+𝐅ext.

eşitliğine sahibiz. Burada :t0=μ0q26πmc.

Bu eşitliği bir kez integrallersek:

m𝐯˙=1t0texp(ttt0)𝐅ext(t)dt.

Bu integral şu andan gelecekteki sonsuzluğa kadar uzar. Bu yüzden kuvvetin gelecek değerleri, parçacığın şu anki ivmesini etkiler. Gelecek değerleri, gelecekteki t0 dan 4 kat büyük bir hızla azalan

exp(ttt0)

faktörüyle ölçülebilir. Bu yüzden gelecekteki yaklaşık olarak bir t0 zaman aralığından gelen sinyaller şu andaki ivmeyi etkiler. Bir elektron için bu zaman yaklaşık olarak 1024 saniyedir. Bu süre, bir ışık dalgasının bir elektronun büyüklüğü boyunca yol alması için geçen süreye eşittir.

Abraham–Lorentz–Dirac Kuvveti

Dirac göreli genellemeyi bulmak için 1938'de, denklemdeki Abraham-Lorentz kuvvetiyle hareket eden kütleyi yeniden normalize etti. Bu normalize edilen hareket denklemi Abraham–Lorentz–Dirac hareket denklemi olarak adlandırılır.

Tanım

Dirac tarafından elde edilen bu ifade (−, +, +, +) işaretlerinde,

Fμrad=μoq26πmc[d2pμdτ2pμm2c2(dpνdτdpνdτ)].

şeklinde verilir. Liénard'ın eşzamanlı hareket eden çerçeve deki Larmor formülünden elde ettiği

P=μoq2a2γ66πc,

ile, güç aşağıdaki gibidir.

1Δt0tPdt=1Δt0tFvdt.

Paradokslar

Göreli olmayan durumla benzer olarak, harici kuvvette değişim bekleyen ve buna göre bir taneciğin bir kuvvetin uygulanmasından önce hızlandığını öngören Abraham-Lorentz-Dirac denklemini kullanan, ön hızlanma çözümleri olarak da adlandırılan patolojik çözümler vardır. Bu problemin bir çözümü Yaghjian, Rohrlich ve Medina tarafından tartışılmıştır.

Kaynakça

Şablon:Kaynakça

Konuyla ilgili yayınlar

Dış bağlantılar

  1. Şablon:Kitap kaynağı
  2. Şablon:Dergi kaynağı
  3. F. Rohrlich: The dynamics of a charged sphere and the electron Am J Phys 65 (11) p. 1051 (1997) Şablon:Webarşiv. "The dynamics of point charges is an excellent example of the importance of obeying the validity limits of a physical theory. When these limits are exceeded the predictions of the theory may be incorrect or even patently absurd. In the present case, the classical equations of motion have their validity limits where quantum mechanics becomes important: they can no longer be trusted at distances of the order of (or below) the Compton wavelength… Only when all distances involved are in the classical domain is classical dynamics acceptable for electrons."