Maxime Bôcher

testwiki sitesinden
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla

Şablon:Bilim insanı bilgi kutusu Maxime Bôcher (28 Ağustos 1867 - 12 Eylül 1918) diferansiyel denklemler, seriler ve cebir üzerine yaklaşık 100 makale yayınlayan bir Amerikalı matematikçi.[1] Ayrıca Trigonometri ve Analitik Geometri gibi temel metinler yazdı.[2] Bôcher teoremi, Bôcher denklemi ve Bôcher Anma Ödülü onun adını almıştır.

Hayatı

Bôcher Boston, Massachusetts'te doğdu. Ailesi, Caroline Little ve Ferdinand Bôcher idi. Maxime'in babası, Maxime doğduğunda Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde modern diller profesörüydü ve 1872'de Harvard Üniversitesi'nde Fransızca Profesörü oldu.

Bôcher, ailesinden ve Massachusetts'teki bir dizi devlet ve özel okuldan mükemmel bir eğitim aldı. 1883'te Cambridge Rindge ve Latin Okulu'ndan mezun oldu. İlk derecesini 1888'de Harvard'dan aldı. Harvard'da matematik, Latince, kimya, felsefe, zooloji, coğrafya, jeoloji, meteoroloji, Roma sanatı ve müzik gibi çok çeşitli konularda çalıştı.

Bôcher, araştırma yapmak için Avrupa'ya seyahat etmesine izin veren Harvard Bursu, Harris Bursu ve Parker Bursu gibi birçok prestijli ödüle layık görüldü. Göttingen Üniversitesi o zamanlar önde gelen matematik üniversitesiydi ve orada Felix Klein, Arthur Moritz Schoenflies, Hermann Schwarz, Issai Schur ve Woldemar Voigt'un derslerine katıldı. Özellikle Klein'ın Lamé fonksiyonları üzerine 1889-90 oturumlarında verilen kursundan etkilendi. Göttingen'de Klein'ın potansiyel fonksiyon, matematiksel fiziğin kısmi diferansiyel denklemleri ve Öklid dışı geometri üzerine ders kurslarına da katıldı. 1891'de doktora tezi Über die Reihenentwicklungen der Potentialtheorie ("Potansiyel Fonksiyonun Seriye Gelişimi Üzerine", "On the Development of the Potential Function into Series"); Klein tarafından bu konuyu incelemeye teşvik edildi. Bu çalışması, Göttingen'den bir üniversite ödülü alan olağanüstü bir çalışmaydı.

Osgood, Bôcher'in doktora tezini şu terimlerle açıklamaktadır:[2]

Şablon:Alıntı

Göttingen'de Marie Niemann ile tanıştı ve Temmuz 1891'de evlendiler. Helen, Esther ve Frederick adında üç çocukları vardı. Eşiyle birlikte eğitmen olarak atandığı Harvard'a döndü. 1892'de beş makale yayınladı: "Bessel'in ikinci türdeki fonksiyonları üzerine (On Bessel's functions of the second kind)"; "Dokuz noktalı bir koni üzerine (On a nine-point conic)"; "Bessel fonksiyonlarının saf sanal indeksli bazı uygulamaları üzerine (On some applications of Bessel's functions with pure imaginary index)"; "Dokuz noktalı koni hakkında not (Note on the nine-point conic)"; ve "İmajinerlerin geometrik temsiline ilişkin bazı önermeler (Some propositions concerning the geometric representation of imaginaries)". Etkileyici sicili göz önüne alındığında, 1894'te yardımcı doçentliğe terfi etmesi şaşırtıcı değildir. Aynı yıl, tezinin genişletilmiş versiyonu olan ilk kitabını aynı adla yayımladı. Belki de 'genişletilmiş versiyon' amacına uygun değildi çünkü bu kitap şu anda doktora tezinin dört katı uzunluğundaydı. Etkileyici geçmişi nedeniyle 1894'te yardımcı doçentliğe terfi etti. 1904'te bir matematik tam profesörü oldu. 1908'den 1910'a kadar American Mathematical Society'nin başkanıydı.[3]

Bôcher diferansiyel denklemler, seriler ve cebir üzerine yaklaşık 100 makale yayınladı. 1907'de New York'ta Macmillan tarafından yayınlanan cebir hakkındaki Yüksek Cebire Giriş (Introduction to higher algebra) üzerine yazdığı metin özellikle önemliydi. 1906'da Fourier'in Annals of Mathematics’de yayınlanan teorisine giriş serisinde yetmiş sayfalık bir makalede, Gibbs fenomeninin ilk tatmin edici incelemesini verdi (1914'te Gibbs fenomeni üzerine (On Gibbs' phenomenon) adlı başka bir makale yazdı). Yazdığı makaleler hakkında şöyle deniyor:[4]

Şablon:Alıntı

Özellikle 1900'de Annals of Mathematics’de yayınladığı doğrusal bağımlılık teorisi üzerinde durulması gereken bir çalışmadır. Bu makale hem cebirsel hem de fonksiyonel kavramları birleşik bir şekilde ele alır.

Bôcher'in kitapları aşağıdaki şekilde anılmıştır:[4] Şablon:Alıntı

İntegral denklemler çalışmasına bir giriş adlı eseri 1971'de yeniden basıldığında, bir eleştirmen şunu yazdı:

Şablon:Alıntı

Ayrıca "Trigonometri" (Gaylord ile birlikte yazılmıştır) ve "Analitik geometri" gibi temel metinler yazdı. Son kitabı "Leçons sur les méthodes de Sturm dans la théorie des équations différentielles linéaires et leurs développements modernes" (1917) 1913-14'te Paris Üniversitesi'nde Harvard Değişim Profesörü iken Paris'te verdiği derslerin bir kaydıydı.

Sadece 46 yaşında olmasına rağmen, zayıf sağlığının kötüye gittiğine dair işaretler zaten vardı. Uzun süren bir hastalıktan sonra Cambridge, Massachusetts'teki evinde öldü.

Karakteri ile ilgili Osgood şöyle yazar:[2][5]

Şablon:Alıntı

Osgood makalenin sonraki bölümlerinde şöyle yazıyor:

Şablon:Alıntı

Bôcher, 1896'da ilk Kolokyum dersleri serisini vermek üzere seçildiğinde Amerikan Matematik Derneği tarafından onurlandırıldı. Doğrusal diferansiyel denklemler ve uygulamaları hakkında altı ders verdi. O bir kurucusu ve Amerikan Matematik Derneği Transactions’ın ilk genel yayın yönetmeniydi ve bu görevi iki büyü sırasında toplam beş yıl boyunca sürdürdü; ilk 1908'de ve ikincisi 1911'de. 1909'da Ulusal Bilimler Akademisi'nde (Amerika Birleşik Devletleri) ve 1909-1910 yılları arasında Amerikan Matematik Derneği'nin başkanı olarak, Chicago'da Charles Sturm'un cebirsel ve diferansiyel denklemler üzerine yayınlanmış ve yayınlanmamış çalışmaları üzerine başkanlık konuşmasını yaptı. 1912'de Bôcher, Cambridge, İngiltere'de düzenlenen Uluslararası Matematikçiler Kongresi'nde davetli bir konuşmacıydı. Orada tek boyutta Sınır problemleri üzerine ders verdi.

Zund, hakkında şu değerlendirmeyi yapar:[6]

Şablon:Alıntı

Bôcher teoremi

Bôcher teoremi, sabit olmayan bir rasyonel fonksiyon r(z)'nin r′(z) türevinin sonlu sıfırlarının r(z)'nin sıfırları olmayan, r(z)'nin sıfırlarındaki pozitif kütleli parçacıklar ve negatif kütleli parçacıklar nedeniyle kuvvet alanındaki denge pozisyonları olduğunu belirtir. r(z)'nin kutuplarında, kütleleri sayısal olarak ilgili çokluklara eşittir, burada her parçacık kütle çarpı ters mesafeye eşit bir kuvvetle itilir.

Bôcher denklemi

Bôcher denklemi, aşağıdaki formda ikinci dereceden adi diferansiyel denklemidir:

y″+12[m1x−a1+⋯+mn−1x−an−1]y′+14[A0+A1x+⋯+Aℓxℓ(x−a1)1m(x−a2)2m⋯(x−an−1)n−1m]y=0.

Bôcher Anma Ödülü

Bôcher Anma Ödülü, her beş yılda bir Amerikan Matematik Derneği tarafından, Kuzey Amerika'da tanınmış bir dergide yayınlanan önemli analiz araştırmaları için verilir.

Kazananlar arasında James W. Alexander II (1928), Eric Temple Bell (1924), George D. Birkhoff (1923), Paul J. Cohen (1964), Solomon Lefschetz (1924), Marston Morse ve Norbert Wiener (1933) ve John von Neumann (1938).

Çalışmaları

Bôcher, American Mathematical Society'nin Transactions Annals of Mathematics dergisinin editörlerinden biriydi.[3]

Notlar

Şablon:Kaynakça

Kaynakça

  • Şablon:Web kaynağı
  • Şablon:Web kaynağı
  • G. D. Birkhoff, The scientific work of Maxime Bôcher, in A century of mathematics in America II (Amer. Math. Soc., Providence, RI, 1989), 59-78.
  • Obituary for Maxime Bôcher (d. 1918), Trans. Amer. Math. Soc. 20 (1) (1919), i-ii.
  • Obituary : Maxime Bôcher, New York Times (13 September, 1913).

Dış bağlantılar

Şablon:AMS Başkanları

Şablon:Otorite kontrolü

  1. ↑ Şablon:Akademik dergi kaynağı
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Şablon:Akademik dergi kaynağı
  3. ↑ 3,0 3,1 Bu makale şu anda kamu malı olan bir yayından metin içermektedir: Rines, George Edwin, ed. (1920). "Bocher, Maxime". Encyclopedia Americana.
  4. ↑ 4,0 4,1 R. C. Archibald, A semicentennial history of the American Mathematical Society 1888-1938 (New York, 1980), ss. 161-166.
  5. ↑ W. F. Osgood, Maxime Bôcher : 28 Ağustos 1867 - 12 Eylül 1918, National Academy of Sciences Biographical Memoirs 82 (2003), ss. 18-39.
  6. ↑ J. D. Zund, Maxime Bôcher, American National Biography 3 (Oxford, 1999), ss. 88-89.
"https://tr.wiki.beta.math.wmflabs.org/w/index.php?title=Maxime_Bôcher&oldid=2575" sayfasından alınmıştır