Vaka ölüm oranı

testwiki sitesinden
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla

Epidemiyolojide, vaka ölüm oranı (CFR) - veya daha doğrusu vaka ölüm riski - belirli bir hastalık teşhisi konulan ve sonunda bu hastalıktan ölen kişilerin oranıdır. Bir hastalığın ölüm oranından farkı, hastalığın başlangıcı ile ölüm arasındaki süreyi hesaba katmamasıdır. Genellikle yüzde olarak ifade edilir. Hastalık ölümcüllüğünün bir ölçüsünü temsil eder ve farklı tedavilerle oran değişebilir.[1] Vaka ölüm oranı genellikle akut enfeksiyonlar gibi ayrı, sınırlı süreli durumlar için kullanılır.

Terminoloji

Ölüm oranı - genellikle CFR ile karıştırılır - birim zaman başına tüm popülasyondaki ölümlerin (genel olarak veya belirli bir nedenden dolayı) göreli sayısının ölçüsüdür.[2] Vaka ölüm oranı ise zamana veya toplam nüfusa bakılmaksızın yalnızca teşhis konulan vakaların sayısı içindeki ölümlerin sayısıdır.[3]

Matematiksel bakış açısından, 0 ile 1 veya %0 ile %100 arasındaki değerleri alırlar ve aslında bir risk ölçüsüdürler (vaka ölüm riski). Hastalığın başlangıcından ölüme kadar geçen süreyi hesaba katmazlar.[4]

CFR in %=Number of deaths from diseaseNumber of confirmed cases of disease×100[5]

Örnekler

Aşağıda bazı gerçek dünyadaki hastalıklar için vaka ölüm oranları (CFR) belirtilmiştir:

  • İspanyol (1918) gribi için CFR >%2,5,[6] Asya (1956-58) ve Hong Kong (1968-69) gribi için yaklaşık %0,1,[7] ve diğer grip pandemileri için <%0,1 idi.[6]
  • Lejyoner hastalığının CFR'si yaklaşık %15'tir.[8] Şablon:Rp
  • Sarı humma için CFR'nin yaklaşık %5-6 olduğu tahmin edilmektedir (tüm vakaların yaklaşık %12'sini oluşturan şiddetli vakalar için %40-50).[9][10][11]
  • Tedavi edilmeden bırakılan hıyarcıklı veba, %60'a varan bir CFR'ye sahip olacaktır.[12] Şablon:RpAntibiyotik tedavisi ile septisemik veba için CFR %45, pnömonik %29 ve bubonik %17'dir.[13][14]
  • Zaïre Ebola virüsü, %90'a varan yüksek bir CFR ile en ölümcül virüsler arasındadır.[15]
  • Tek hücreli Naegleria fowleri'nin neden olduğu Naegleriazis (birincil amipli meningoensefalit olarak da bilinir), vaka ölüm oranı %95'in üzerindedir, ancak bazı kişiler yüksek dozlarda amfoterisin B ve diğer ilgili ilaçlarla tedavi edildikten sonra hayatta kalmıştır.
  • Kuduz virüsünün aşılanmamış bireylerde CFR'si %99 ila %100'dür.[16] Birkaç kişi aşılanarak (ancak semptomlar başladıktan sonra veya idealden daha sonra) veya daha yakın zamanda tıbbi olarak indüklenen komaya girerek hayatta kaldı.

Ayrıca bakınız

 

Kaynakça

Şablon:Kaynakça

Dış bağlantılar

Şablon:Ölüm Şablon:Enfeksiyon hastalıklarında kavramlar

  1. ↑ Şablon:Britannica
  2. ↑ For example, a diabetes mortality rate of 5 per 1,000 or 500 per 100,000 characterizes the observation of 50 deaths due to diabetes in a population of 10,000 in a given year, resulting in a yearly diabetes mortality rate of 0.5%, far below the actual diabetic individual's fatality risk. (See Harrington, Op. cit..)
  3. ↑ Şablon:Web kaynağı
  4. ↑ Hennekens, Charles H. and Julie E. Buring (1987), Epidemiology in Medicine, Little, Brown and Company, p. 63. Şablon:ISBN
  5. ↑ Şablon:Web kaynağı
  6. ↑ 6,0 6,1 Şablon:Akademik dergi kaynağı
  7. ↑ Şablon:Akademik dergi kaynağı
  8. ↑ Şablon:Kitap kaynağı
  9. ↑ Şablon:Web kaynağı
  10. ↑ Şablon:Akademik dergi kaynağı
  11. ↑ Şablon:Akademik dergi kaynağı
  12. ↑ Şablon:Kitap kaynağı
  13. ↑ Şablon:Kitap kaynağı
  14. ↑ Şablon:Akademik dergi kaynağı
  15. ↑ Şablon:Web kaynağı
  16. ↑ Şablon:Web kaynağı
"https://tr.wiki.beta.math.wmflabs.org/w/index.php?title=Vaka_ölüm_oranı&oldid=2894" sayfasından alınmıştır