Hermit polinomu

testwiki sitesinden
22.09, 7 Ocak 2025 tarihinde 178.233.25.85 (mesaj) tarafından oluşturulmuş 2586 numaralı sürüm (İntegral içi ağırlık fonksiyonu ile çarpılmamış.)
(fark) ← Önceki sürüm | Güncel sürüm (fark) | Sonraki sürüm → (fark)
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla
Charles Hermite

Hermit polinomları, 1810'da Pierre-Simon Laplace tarafından tanımlanmış,[1][2] ancak pek tanınmayan bir biçimde 1859'da Pafnuty Chebyshev tarafından ayrıntılı olarak incelenmiştir.[3] Chebyshev'in çalışması gözden kaçmış ve daha sonra 1864'te polinomlar üzerine yazan ve onları yeni olarak tanımlayan Charles Hermite'nin adıyla anılmışlardır.[4] Sonuç olarak yeni değillerdi, ancak Hermite 1865'teki yayınlarında çok boyutlu polinomları tanımlayan ilk kişi olmuştur.

Tanım

Diğer klasik dik polinomlar gibi, Hermit polinomları birkaç farklı başlangıç noktasından tanımlanabilir. Hermit polinomlarının tam ortak kullanımı olmadığı için iki farklı denklemi vardır.

  • Olasılıkçıların kullandığı Hermit polinomu;

Hen(x)=(1)ne(x22)dndxne(x22)

  • Fizikçilerin kullandığı Hermit polinomu;

Hn(x)=(1)nex2dndxnex2

Bu denklemler bir Rodrigues formülü biçimindedir ve şu şekilde de yazılabilir;

𝐻𝑒n(x)=(xddx)n1,Hn(x)=(2xddx)n1.

İki tanım tam olarak aynı değildir, her biri bir diğerinin yeniden ölçeklendirilmesidir.

Hn(x)=2n2𝐻𝑒n(2x),𝐻𝑒n(x)=2n2Hn(x2).

Hermit polinomunun ilk altı değer grafiği

Olasılıkçıların kullandığı Hermit polinomunun ilk on bir değeri;

He0(x)=1

He1(x)=x

He2(x)=x21

He3(x)=x33x

He4(x)=x46x2+3

He5(x)=x510x3+15x

He6(x)=x615x4+45x215

He7(x)=x721x5+105x3105x

He8(x)=x828x6+210x4420x2+105

He9(x)=x936x7+378x51260x3+945x

He10(x)=x1045x8+630x63150x4+4725x3945

Fizikçilerin(Hn) kullandığı Hermit polinomunun ilk altı değer grafiği

Fizikçilerin kullandığı Hermit polinomunun ilk on bir değeri;

H0(x)=1

H1(x)=2x

H2(x)=4x22

H3(x)=8x312x

H4(x)=16x448x2+12

H5(x)=32x5160x3+120

H6(x)=64x6480x4+720x2120

H7(x)=128x71344x5+3360x31680x

H8(x)=256x83584x6+13440x413440x2+1680

H9(x)=512x99216x7+48384x580640x3+30240x

H10(x)=1024x102340x8+161280x6403200x4+302400x230240

Özellikleri

n dereceden bir Hermit polinomu n dereceli bir polinomdur. Olasılıkçıların(Hen) kullandığı Hermit polinomunun ilk terimindeki katsayısı her zaman 1'dir.Fizikçilerin(Hn) kullandığı Hermit polinomunun katsayısı 2n

Örnek

Olasılıkçıların kullandığı Hermit polinomunun n'i 2 olsun ve aradaki farkı anlayabilmek için fizikçilerin kullandığı Hermit polinomunun da n'i 2 olsun

He2(x)=x21 ilk terimin katsayısı 1 H2(x)=4x22 ilk terimin katsayısı 4(22=4)

Diklik

Hen ve  Hn dereceden polinomları için n=1,2,3,4........ Bu polinomlar ağırlık işlevine(fonksiyon) göre dikliktir.

w(x)=e(x22) (He için)

ya da

w(x)=ex2 (H için)

Diğer bir deyişleHm(x)Hn(x)w(x)dx=0mnAyrıca

𝐻𝑒m(x)𝐻𝑒n(x)ex22dx=2πn!δnm,

Ya da

Hm(x)Hn(x)ex2dx=π2nn!δnm,

Burada δnm Kronecker deltasıdır.

Olasılık polinomları bu nedenle standart normal olasılık yoğunluk fonksiyonuna göre ortogonaldir.

Tamlık

Hermite polinomları (olasılıkçıların veya fizikçilerin), Hilbert fonksiyon uzayının ortogonal bir temelini oluşturur.

|f(x)|2w(x)dx<,

Ürün kısmının tümlev hali;

f,g=f(x)g(x)w(x)dx

Kaynakça

Şablon:Kaynakça

Şablon:Otorite kontrolü