Euler dörtgen teoremi

testwiki sitesinden
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla
Şablon:Ortala

Leonhard Euler (1707–1783) adını taşıyan Euler dörtgen teoremi veya Euler'in dörtgenler yasası, dışbükey bir dörtgenin kenarları ile köşegenleri arasındaki ilişkiyi açıklar. Pisagor teoreminin genellemesi olarak görülebilecek Paralelkenar yasasının bir genellemesidir. Bu nedenle Pisagor teoreminin dörtgenler açısından yeniden ifade edilmesi bazen Euler-Pisagor teoremi olarak adlandırılır.

Teorem ve özel durumlar

Kenarları a,b,c,d, köşegenleri e ve f ve iki köşegenin orta noktalarını birleştiren doğru parçası g olan olan bir dışbükey dörtgen için aşağıdaki denklem geçerlidir:

a2+b2+c2+d2=e2+f2+4g2

Dörtgen bir paralelkenar ise, o zaman köşegenlerin orta noktaları çakışır, böylece bağlantı doğru parçası g'nin uzunluğu 0 olur. Ayrıca paralel kenarlar eşit uzunluktadır, bu nedenle Euler teoremi;

2a2+2b2=e2+f2

haline indirgenir ki bu da paralelkenar yasasıdır.

Dörtgen bir dikdörtgen ise denklem daha da basitleşir, çünkü artık iki köşegen de eşit uzunluktadır:

2a2+2b2=2e2

Denklemin her iki tarafını 2 ile bölüp sadeleştirmek Euler-Pisagor teoremini verir:

a2+b2=e2

Başka bir deyişle, dörtgenin bir dikdörtgen olması durumunda, dörtgenin kenarları ile köşegenleri arasındaki ilişkisi Pisagor teoremi ile tanımlanır.[1]

Diğer formülasyon ve genişlemeler

Şablon:Ortala

Euler başlangıçta yukarıdaki teoremi, ek bir noktanın eklenmesini gerektiren ancak daha yapısal kavrayış sağlayan biraz farklı bir teoremden doğal olarak türetmiştir.

Verilen bir ABCD dışbükey dörtgeni için Euler, ABED bir paralelkenar oluşturacak şekilde ilave bir E noktası getirdi ve böylece aşağıdaki eşitlik geçerlidir:

|AB|2+|BC|2+|CD|2+|AD|2=|AC|2+|BD|2+|CE|2

Paralelkenarın parçası olmayan dörtgenin C noktası ile ilave E noktası arasındaki |CE| uzunluğu, dörtgenin paralelkenardan ne kadar saptığını ölçmek olarak düşünülebilir ve |CE|2, paralelkenar yasasının orijinal denklemine eklenmesi gereken düzeltme terimidir.[2]

M, AC'nin orta noktası olmak üzere |AC||AM|=2'dir. N, BD'nin orta noktası olduğunda aynı zamanda AE'nin de orta noktası olur, AE veBD, her ikisi de ABED paralelkenarının köşegenidir. Bu |AE||AN|=2 eşitliğini verir ve dolayısıyla|AC||AM|=|AE||AN|'dir. Bu nedenle, Kesişme teoremi|nden (ve onun tersinden) şu sonuca varır: CE ve NM paraleldir ve|CE|2=(2|NM|)2=4|NM|2, bu da Euler teoremini verir.[2]

Euler teoremi, çaprazlanmış ve düzlemsel olmayanları içeren daha büyük bir dörtgenler kümesine genişletilebilir. Basitçe dört rastgele noktadan oluşan genelleştirilmiş dörtgenler için geçerlidir. n bir döngü çizgesi oluşturacak şekilde kenarlarla birbirine bağlanır.[3]

Notlar

Şablon:Kaynakça

Kaynakça

Dış bağlantılar

Konuyla ilgili yayınlar

Şablon:Leonhard Euler Şablon:Otorite kontrolü