Kerr-Newman metriği

testwiki sitesinden
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla

Kerr–Newman metriği genel relativitide yüklü, dönen kütlelerin çevresindeki uzay zaman geometrisini tarif eden Einstein–Maxwell denklemlerinin çözümüdür. Bu çözüm astrofizik alanındaki fenomenler için pek faydalı sayılmaz çünkü gözlemlenebilen astronomik objeler kayda değer net yük taşımazlar. Bu çözüm uygulama alanı yerine daha çok teorik fizik ve matematiksel ilginin bir sonucudur. (Kozmolojik sabit sıfırdır ifadesi doğru olmaya çok yakındır).

Tarihçe

1965 yılında, Ezra "Ted" Newman, hem dönen hem yüklü kara delikler için Einstein'ın alan denklemlerinin axisimetrik çözümünü buldu.[1][2] Metrik tensor gμν için bu formül Kerr–Newman metriği adını aldı. İki yıl önce Roy Kerr tarafından bulunan yüksüz ama dönen noktasal kütle için olan Kerr metriğinin geliştirilmiş haliydi.[3]

Bu dört çözüm şu tablodaki gibi özetlenebilir:

Dönmeyen (J = 0) Dönen (J ≠ 0)
Yüksüz (Q = 0) Schwarzschild Kerr
Yüklü (Q ≠ 0) Reissner–Nordström Kerr–Newman

Bu tabloda Q elektrik yükünü gösterirken, J açısal momentumu simgelemektedir.

Matematiksel Formu

Kerr–Newman metriği, Yükü Q olan ve M kütleli dönen kütlenin civarındaki geometriyi tarif eder. Bu metrik için formül hangi koordinatların veya koordinat kolullarının seçildiğine dayanır. Bu metriği tarif etmenin yollarından biri çizgi elementini belirli silindirik koordinatlarda (Boyer–Lindquist koordinatları olarak da bilinir) yazmaktır.

c2dτ2=(dr2Δ+dθ2)ρ2+(cdtαsin2θdϕ)2Δρ2((r2+α2)dϕαcdt)2sin2θρ2

(r, θ, ϕ) koordinatları standart küresel koordinat sistemi ve uzunluk ölçüsüyken:

α=JMc,
 ρ2=r2+α2cos2θ,
 Δ=r2rsr+α2+rQ2,

kısalığından dolayı bilinmektedir. Burada rs çok büyük bir objenin (Bu da kütlesiyle alakalıdır) Schwarzschild yarıçapıdır (metre cinsinden) .

rs=2GMc2

G kütleçekim sabitiiken rQ kütlenin elektriksel yükü Q'ya denk gelen uzunluğudur.

rQ2=Q2G4πϵ0c4

1/4πε0 Coulomb kuvvet sabiti.

Alternatif metrik formu

izole edilmiş metrik tensör ile beraver Kerr–Newman metriğin formu:

c2dτ2=(Δα2sin2θ)ρ2c2dt2(ρ2Δ)dr2ρ2dθ2+(α2Δsin2θr42r2α2α4)sin2θdϕ2ρ2(Δr2α2)2αsin2θcdtdϕρ2

Alternatif (Kerr–Schild) formülasyonu

Kerr–Newman metriği aşağıdaki belirli kartezyen koordinatları kullanılarak "Kerr–Schild" formunda ifade edilebilir.[4][5][6] Bu çözümler Kerr ve Schild tarafından 1965 yılında yayınlandı.

gμν=ημν+fkμkν
f=Gr2r4+a2z2[2MrQ2]
𝐤=(kx,ky,kz)=(rx+ayr2+a2,ryaxr2+a2,zr)
k0=1.

Burada dikkat edilmesi gereken nokta k nın birim vektörolduğudur. M dönen cismin sabit kütlesi, Q dönen cismin sabit yükü, η Minkowski tensorü ve a dönen cismin sabit rotasyonel parametresidir. Buradan avektörünün pozitif z-ekseni doğrultusunda olduğu anlaşılır. Burada r yarıçap değildir, onun yerine şu şekilde elde edilir:

1=x2+y2r2+a2+z2r2

Şimdi r yarıçap olmuştur

R=x2+y2+z2

Rotasyonel parametreler sıfıra giderken. Çözümün bu formunda, ışık hızının tekliği (c = 1) olacak şekilde seçilir. Einstein–Maxwell denklemlerininhepsini sağlaması için Kerr–Newman çözümünün metrik tensör için formül içermesi yetmez, aynı zamanda elektromagnetik potansiyel için de formül içermelidir:[4][7]Aμ=Qr3r4+a2z2kμ

Kaynaktan çok büyük uzaklıklarda (R >> a), bu denklem Reissner–Nordström metriğine indirgenir:

Aμ=QRkμ

Kerr–Newman metriğin Kerr–Schild formunda, metrik tensörün negatif olduğu yerler belirler, kaynağa yakın olan yerlerde bile.[8]

Özel durumlar ve genellemeler

Kerr–Newman metriği genel rölativitedeki diğer kesin sonuçların genellemesidir:

  • Kerr metriği eğer yük Q sıfır ise.
  • Reissner–Nordström metriği eğer açısal momentum J (veya a) sıfır ise.
  • Schwarzschild metriği eğer yük Q ve açısal momentum J (veya a) sıfır ise.
  • Minkovski metriği eğer kütle M, yük Q ve rotasyonel parametre a sıfır ise. Ayrıca, eğer yer çekimi ortadan kaldırılırsa Minkowski uzayı ortaya çıkar eğer yerçekimi sabiti G sıfır ise (yüklü magnetik dipolün alanından daha karışık olan elektrik ve magnetik alanlarla birlikte).

Kerr–Newman çözümü (kozmolojik sabitin sıfır olmasıyla beraber) ayrıca Einstein–Maxwell denklemlerinin daha özelleştirilmiş halidir.[8]

Çözümün bazı yönleri

Newman'ın sonucu dört boyuttaki elektromanyetik alanın varlığında Einstein denklemlerinin en basit sabit, axisimetrik, asimptotik düz çözümüydü. Bazen Einstein denklemlerinin "elektrovakum" çözümü olarak da bilinir.

Herhangi bir Kerr–Newman kaynağı kendi manyetik eksenine eşlik eden rotasyon eksenine sahiptir.[9] Bunun sonucunda da Kerr–Newman kaynağı gözlemleyebildiğimiz rotasyon ekseni ile manyetik momenti arasında kayda değer bir açı olan astronomik cisimlerden farklılık gösterir.[10]

Eğer Kerr-Newman potansiyeli klasik elektron için bir model olarak değerlendirilirse, elektronun sadece manyetik bir dipol momenti olmadığını öngörür ve çok kutuplu model olarak degerlendirir. Örnek olarak dört kutuplu elektron modeli verilebilir.[11] Dört kutuplu elektron modeli deneysel olarak henüz kanıtlanmamıştır.[11]

G=0 limitinde, halkanın içinde yüklü disklerde alanı sonsuz şekilde dönen elektromanyetik alanlardır. Toplam alan enerjisi diskler için sonsuzdur bu yüzden G=0 limitinde sonsuz öz enerji problemini çözemez.[12]

Yüksüz dönen kütlelerdeki Kerr ölçüsü gibi, Kerr-Newman dahilinde bir çözüm matematiksel olarak vardır fakat dönen kara deliklerin stabillik durumundan dolayı gerçek ölçülü bir temsili değildir. Kerr ölçüsünün genelleştirilmesini temsil etse de, astronomik amaçlar bakımından çok önemli olarak kabul edilmemektedir. Sebebi ise kara deliklerin önemli bir elektrik yükü içermesinin beklenemeyeceğidir. Kerr-Newman ölçüsü kara deliğin olay ufkunu ancak şu koşullarda sağlayabilmektedir:

a2+Q2M2.

Eğer elektronun ve Q(uygunda belirlenmiş geometrik birimlerde)'nun M kütlesini aşmış olduğu ve ölçünün herhangi bir olay ufku olmadığı durumlarda bu sebepten dolayı kara delik elektronu gibi bir şeyin olamayacağını belirtir-sadece çıplak halka tekilliğinde.[13] Böyle bir ölçü fiziksel olmayan bir değer olarak görülebilir ve halkanın kozmik sansürleme hipotezini ihlal ettiği durumlarda ve neden-sonuç görünümünü kapalı zaman kıvrımlarında olduğu gibi halkanın komşu yakınlığı ile ilgilidir.[14]

Rus teorici Alaxander Burinskii 2007'de ''Bu çalışma esnasında Dirac denkleminin dalga fonskiyonu ve Kerr gemetrisinin spinor yapısının tam olarak uyuştuğunu elde ettik. Bu bize uzay zamandaki spesifik elektron yapısının Kerr-Newman geometrisini yansıttığı vaysaydırdı. Ayrıca elektronun Kerr-Newman'ın dairesel dizilimindeki Compton ölçüsünü belirlememize yardım etti.''.Burinskii kağıdı elektronu olay ufku olmayan yerçekimsel halka tekilliğinde sınırlandırılmış tanımlardı. Biraz da olsa kara delik özelliği vardı tam olarak tahmin edildiği gibi değildi.[15]

Elektromanyetik alan

Elektrik ve manyetik alanların elde edilmesi için genelde şu yol izlenir:

  • Dört potansiyel farklılaştırılarak elektromanyetik alanın düzgün tensorü elde edilir. Bu yolla üç boyutlu vektör geçişinin gösterimi de yapılabilir.
Aμ=(ϕ,Ax,Ay,Az)
E=ϕ
B=×A
  • Manyetik alan, Kerr-Newman formülü'de dört potansiyel kullanılarak Kerr-Schild formunda elde edilmesinin formülü aşağıdaki gibidir:[16]E+iB=Ω
Ω=Q(Ria)2

Omega değeri (Ω), son denklemde Coulomb potansiyaline benzerdir. Bunun dışında yarıçapı vektörü hayali bir miktara kaydırılır. Bu durum 9. yüzyılda Fransız matematikçi Paul Émile Appell tarafından ele alınmıştır.[17]

Kaynakça

Şablon:Kaynakça Şablon:Dolaşım

  1. Şablon:Dergi kaynağı
  2. Şablon:Dergi kaynağı
  3. Şablon:Dergi kaynağı
  4. 4,0 4,1 Debney, G. et al. "Solutions of the Einstein and Einstein-Maxwell Equations," Şablon:Webarşiv Journal of Mathematical Physics, Volume 10, page 1842 (1969). Especially see equations (7.10), (7.11) and (7.14).
  5. Balasin, Herbert and Nachbagauer, Herbert. “Distributional Energy-Momentum Tensor of the Kerr-Newman Space-Time Family.” Şablon:Webarşiv (Arxiv.org 1993), subsequently published in Classical and Quantum Gravity, volume 11, pages 1453–1461, abstract Şablon:Webarşiv (1994).
  6. Berman, Marcelo. “Energy of Black Holes and Hawking’s Universe” in Trends in Black Hole Research, page 148 (Kreitler ed., Nova Publishers 2006).
  7. Burinskii, A. “Kerr Geometry Beyond the Quantum Theory” Şablon:Webarşiv in Beyond the Quantum, page 321 (Theo Nieuwenhuizen ed., World Scientific 2007). The formula for the vector potential of Burinskii differs from that of Debney et al. merely by a gradient which does not affect the fields.
  8. 8,0 8,1 Stephani, Hans et al. Exact Solutions of Einstein's Field Equations (Cambridge University Press 2003). See page 485 regarding determinant of metric tensor. See page 325 regarding generalizations.
  9. Şablon:Dergi kaynağı
  10. Lang, Kenneth. The Cambridge Guide to the Solar System, page 96 (Cambridge University Press, 2003).
  11. 11,0 11,1 Rosquist, Kjell. "Gravitationally Induced Electromagnetism at the Compton Scale," Şablon:Webarşiv Arxiv.org (2006).
  12. Lynden-Bell, D. "Electromagnetic Magic: The Relativistically Rotating Disk," Şablon:Webarşiv Physical Review D, Volume 70, 105017 (2004).
  13. Burinskii, Alexander. "The Dirac-Kerr electron," Şablon:Webarşiv Arxiv.org (2005).
  14. Carter, Brandon. Global Structure of the Kerr Family of Gravitational Fields, Şablon:Webarşiv Physical Review 174, page 1559 (1968).
  15. Burinskii, Alexander. "Kerr Geometry as Space-Time Structure of the Dirac Electron," Şablon:Webarşiv Arxiv.org (2007).
  16. Gair, Jonathan. "Boundstates in a Massless Kerr-Newman Potential" Şablon:Webarşiv.
  17. Appell, Math. Ann. xxx (1887) pp. 155–156. Discussed by Whittaker, Edmund and Watson, George. A Course of Modern Analysis, page 400 (Cambridge University Press 1927).